Mag rooms ziekenhuis euthanasie weigeren?
APELDOORN. Toen de kersverse Belgische aartbisschop Jozef De Kesel zaterdag in een interview zei dat rooms-katholieke ziekenhuizen euthanasie en abortus moeten mogen weigeren, viel een groot deel van België over hem heen. Vanuit juridische hoek krijgt hij echter forse steun.
Gevraagd naar zijn standpunt over euthanasie en abortus zei De Kesel zaterdag in de krant Het Belang van Limburg dat rooms-katholieke instellingen „het recht hebben om te beslissen dat we dat niet doen.” Hij noemde daarbij de ziekenhuizen en voegde eraan toe: „Je bent niet vrij om te kiezen als er maar één keuzemogelijkheid is.”
Voor politici waren de uitspraken reden om „geschokt” te reageren. „De katholieke instellingen leven van subsidies en moeten de wet volgen”, zei het liberale parlementslid Jean-Jacques De Gucht bijvoorbeeld. Zijn collega Valerie Van Peel van de Vlaams-nationalistische N-VA erkende dat een individuele arts niet verplicht mag worden om euthanasie uit te voeren, maar is van mening dat elke instelling aan patiënten wel die mogelijkheid moet bieden.
De voorzitter van de federale commissie euthanasie, Wim Distelmans, reageerde al even afwijzend. „De meerderheid van de ziekenhuizen en woon-zorgcentra in Vlaanderen is vandaag nog altijd katholiek. Als daar het recht op euthanasie wordt afgewezen, dan is dat problematisch”, zei hij tegenover Vlaamse media.
Vanuit juridische hoek kan aartsbisschop De Kesel echter op steun rekenen. „Het is fout te beweren dat de wet katholieke ziekenhuizen verplicht om euthanasie toe te passen”, schreef advocaat Fernand Keuleneer, voormalig plaatsvervangend lid van de federale commissie euthanasie maandag, in een opiniebijdrage voor de site van omroep VRT.
De euthanasiewet verplicht ziekenhuizen en andere verzorgingsinstellingen niet om euthanasie in hun zorgpakket op te nemen, onderstreepte hij. „De parlementaire documenten zijn hierover klaar, duidelijk en ondubbelzinnig. (…) Ook als instellingen de toepassing van euthanasie binnen hun muren niet toelaten, respecteren ze dus ten volle de wet die deze vrijheid waarborgt.”
Keuleneer maakt duidelijk dat de Belgische wetgeving „geen fundamenteel recht op euthanasie” inhoudt, maar zich beperkt tot „de niet-strafbaarstelling van artsen die euthanasie onder de wettelijke voorwaarden uitvoeren.”
Wat hem betreft moeten verzorgingsinstellingen echter wel duidelijk maken waar ze staan. „Een ”ja, misschien”-houding die uiteindelijk in een nee uitmondt, zal door sommige patiënten niet aanvaard worden.” Hij vindt dat begrijpelijk, omdat er dan niet meer „in waardigheid” naar een alternatief gezocht kan worden.
De rector van de Katholieke Universiteit Leuven, Rik Torfs, liet eerder weten „niet geschokt” te zijn door de uitspraken van De Kesel. „Het geweten van de arts primeert. (…) Je kunt een arts niet dwingen”, zei hij tegenover De Standaard. Torfs, voormalig sentor voor de christendemocraten, kan zich echter nauwelijks voorstellen dat er in een ziekenhuis geen enkele arts te vinden is die euthanasie wil uitvoeren.