Hommo Smit (75) is niet bang uitgevallen, maar op de avond van 12 augustus 2012 kreeg hij kippenvel van de schrik. „Mijn vrouw en ik zaten in de woonkamer toen de grond begon te trillen. De bank schoof heen en weer. Ik rende de straat op en belde burgemeester Roodenburg van Loppersum, waar Stedum toe behoort. Ik vertelde hem dat we een behoorlijke aardbeving hadden gehad.” Zijn vrouw Sieta (73): „Alles rammelde. Heel vervelend.”

De bodem in Groningen trilde vaker door de gaswinning. Maar pas na de beving in augustus 2012, met een kracht van 3,6 op de schaal van Richter, waren de autoriteiten doordrongen van de ernst van de situatie, zegt Smit. Hij was jarenlang CDA-raadslid in Loppersum en wethouder van 2006 tot 2010. „De aardbevingsproblematiek stond tijdens mijn wethouderschap niet op de agenda. In 2007 kreeg Loppersum een nieuw gemeentehuis. Het woord ”aardbevingsbestendig” kwam niet ter sprake.”

Inmiddels heeft de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) de gaskraan een stuk dichtgedraaid. Minister Kamp (Economische Zaken) beperkt de gaswinning komend jaar tot 27 miljard kubieke meter. In 2013 lag die grens nog op bijna 54 miljard.

De beving in 2012 veroorzaakte aan de woning van Smit zo’n 15.000 euro schade. In de woonkamer, die uitzicht biedt op landerijen, pakt hij een rapport. Op foto’s zijn scheuren in de muren te zien.

Over de schadevergoeding van de NAM is het echtpaar „best” tevreden. Het herstelwerk werd vergoed. Bovendien kregen de Stedumers 4000 euro voor energiebesparende maatregelen, zoals raam- en dakisolatie.

De nasleep van de beving is hen niet in de koude kleren gaan zitten. Hommo Smit: „Voorjaar 2014 werd de schade hersteld. We zaten weken in de rommel; verschillende werklieden kwamen langs. Op een gegeven moment zaten mijn vrouw en ik in de badkamer te eten.” Zijn vrouw: „Het duurde zo lang. Soms fietste ik naar een zoon verderop in het dorp om naar het toilet te gaan. Dat kon in mijn huis nauwelijks.”

Het afgelopen jaar werd de schoorsteen vervangen door een aardbevingsbestendig exemplaar. Die operatie liep niet van een leien dakje. Hommo Smit: „De nieuwe schoorsteen bleek niet te passen. Toen duurde het weer een week of zes voordat er een betere schoorsteen was.”

Hans Alders, de nationaal coördinator Groningen, die de regio aardbevingsbestendig moet maken, presenteerde in november toekomstplannen. Komend jaar moeten 1650 woningen worden versterkt. Ook komt er een ‘scheidsrechter’ die bij conflicten tussen de NAM en gedupeerden de knoop doorhakt. Smit is er niet van overtuigd dat de operatie soepel zal verlopen. „Ik moet het allemaal nog zien. We zijn wantrouwig geworden.”

Smit, die dagelijks meehelpt op de boerderij van zijn zoon, bepleit nuchterheid. „Ooit vertelde iemand op een bijeenkomst half huilend dat zijn boerderij eraan zou gaan. Daar zat veel toneelspel bij. Er zijn Groningers die misbruik maken van schaderegelingen. Een vrouw klaagde dat stenen in haar boerderij door een beving los waren gaan zitten. Van nabij weet ik echter dat dat probleem te maken heeft met achterstallig onderhoud. Tegelijk zeg ik: het merendeel van de Groningers binnen het bevingsgebied maakt zich terecht zorgen.”

Zeker ook sommige hoogbejaarden tobben met de bevingen, zegt Sieta Smit. „In de straat woont een oudere vrouw die maandenlang van slag was van de aardbeving. Ze kwam haar huis niet meer uit. Zorgelijk is dat ze haar zwakke schoorsteen niet wil laten vervangen. De rompslomp die het reparatiewerk zou geven, ziet ze niet zitten.”

serie
Terugblik

Dit is het vijfde deel van een serie interviews over opvallende gebeurtenissen die mensen het afgelopen jaar meemaakten.