Tegelijk met de verkiezingen zal er, voor het eerst, een referendum worden gehouden over het thema dat Taiwan al sinds 1949 in de greep houdt, de relatie met het machtige China. De relatie tussen China en Taiwan is al tientallen jaren uitermate gestresst. China beschouwt Taiwan sinds 1949 als een opstandige provincie. In dat jaar vluchtten de door de communisten verslagen nationalisten naar Taiwan.

De Kuomintang onder aanvoering van de beruchte Tjiang Kai–sjek regeerde het eiland 51 jaar lang totdat de DPP van Chen in 2000 een einde maakte aan de hegemonie. De in Taiwan geboren Chen zegevierde ten koste van Lien, die nu hoopt op een comeback. Zijn campagne centreerde zich vooral op verbetering met de relatie met Peking, terwijl Chen veeleer hamerde op een meer onafhankelijke koers ten aanzien van Peking.

Juist dat laatste is de crux in de relatie met China. Peking heeft altijd gezegd een onafhankelijk Taiwan niet te zullen accepteren. De volksrepubliek heeft ook nadrukkelijk militair ingrijpen niet uitgesloten. Chen en zijn DPP zijn traditioneel voorstanders van onafhankelijkheid, maar ze hebben er altijd voor gewaakt de onafhankelijkheid ook uit te roepen. Zij zien zich dan ook geconfronteerd met het feit dat er circa 450 Chinese raketten op Taiwan staan gericht.

In het referendum van zaterdag wil Chen een uitspraak van de Taiwanezen over de vraag het of het land meer antiraketsystemen moet aanschaffen en opstellen als China blijft weigeren zijn op Taiwan gerichte raketten weg te halen. De vraagstelling is gematigder dan gedacht omdat eerder bleek dat Chen Peking met een referendum zou willen oproepen zijn raketten onmiddelijk weg te halen. Tevens vraagt hij nu of er gesprekken met Peking moeten komen over „een raamwerk voor vrede en stabiliteit".

China is niet blij met de volksraadpleging, hoewel waarnemers zeggen dat het referendum vooral binnenlands politieke doelen dient. Peking vindt dat de vraagstelling een mogelijk nieuwe stap kan betekenen op weg naar een onafhankelijk Taiwan. Het campagneteam van Chen heeft afgelopen week nog eens onderstreept niet te willen tornen aan de politieke status quo.

De relatie met China was overigens geenszins het enige verkiezingsthema. De kemphanen bestreden elkaar ook op het economische beleid en op de corruptie binnen de hoogste politieke gelederen. Zowel Lien als Chen is zeer welgesteld en wederwijds beschuldigen ze elkaar van vriendjespolitiek en van duistere financiële zaakjes.

De opkomst zal zaterdag naar verwachting hoog zijn, boven de 80 procent. In totaal zijn er 13.750 stemlokalen. De winnaar van de presidentsverkiezingen is simpelweg degene de meeste stemmen haalt. Er zijn geen voorwaarden gesteld aan een minimaal percentage stemmen of aan een minimaal noodzakelijke opkomst. Het referendum is pas rechtsgeldig bij deelname van meer dan 50 procent van het electoraat.