Waarom de islam het hier niet voor het zeggen krijgt

Hoe ziet Nederland eruit als de islam hier de overhand krijgt? Deze week verscheen er een boek van oud-ambtenaar bij de diplomatieke dienst Ronald Aarsen, die zo’n doemscenario beschrijft. De Oranjes zijn naar Argentinië vertrokken, de veiligheidsdiensten pakken iedereen op die niet in het islamitische straatje loopt en slechts een enkeling pleegt verzet.

Dat thema is niet nieuw. Op de dag van de gruwelijke terreuraanslag bij Charlie Hebdo in Parijs, 7 januari dit jaar, verscheen een boek van de populaire Franse auteur Michel Houellebecq met precies hetzelfde thema. Hij beschrijft hoe Frankrijk, het land met de grootste moslimminderheid van West-Europa, in 2022 grotendeels geïslamiseerd is.

De massale komst van vluchtelingen uit islamitische landen maakt de angst voor dat scenario alleen maar groter. Het vrije West-Europa zal een verlengstuk worden van het Midden-Oosten.

Maar hoe reëel is die angst voor „Eurabië” eigenlijk? Een feitelijke verkenning aan de hand van zeven stellingen die vaak worden gebruikt door mensen die een islamitisch Europa vrezen.

Er komen steeds meer moslims

WAAR

De statistieken zijn duidelijk. Vijftig jaar geleden was een moslim in Nederland een zeldzaamheid, nu ligt hun percentage tussen de 5,5 en 6 procent. Het CBS is gestopt om de aantallen moslims bij te houden, maar betrouwbare schattingen wijzen uit dat er in Nederland nu zo’n 1,1 miljoen moslims zijn. De grens van 1 miljoen is waarschijnlijk ergens in 2010 gepasseerd. Voor de overgrote meerderheid hebben deze moslims Turkse of Marokkaanse wortels. Hun aantal groeit nog steeds.

Maar die groei gaat niet snel, laten de statistieken zien. Zelfs de instroom van veelal islamitische Syriërs en Eritreeërs verandert daar weinig aan, zegt dr. Joop de Beer van het gezaghebbende Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut (NIDI). Hij becijferde enkele jaren geleden dat het percentage moslims in Nederland rond 2050 maximaal op 9 procent zal uitkomen. Die cijfers houdt hij nog altijd vast, zij met een kleine slag om de arm. „Als het aantal Syriërs dat hier komt heel hoog blijft, zal het cijfer misschien iets naar boven gaan, bijvoorbeeld als gevolg van gezinshereniging. Maar moslims een meerderheid? Zelfs als die prognose van 9 procent zou verdubbelen, wat ik niet veronderstel, zit je nog bij lange na niet op 50 procent.”

Ook migratiespecialist Flip van Dyke komt op soortgelijke aantallen. Volgens hem kan het aandeel moslims in Nederland in 2060 zijn gegroeid tot 8 procent, zo becijferde hij eerder voor deze krant, „maar dat is dan ook de bovengrens.”

De conclusie is helder: ja, er komen steeds meer moslims, maar nee, zelfs met de huidige asielinstroom is het onvoorstelbaar dat zij in Nederland een meerderheid gaan vormen.

Moslims krijgen veel meer kinderen

ONWAAR

Een moslimvrouw is een „zoontjesfabriek”, zei politica Ayaan Hirsi Ali ooit. Ze staat daarin niet alleen. Op internetsites die waarschuwen voor Eurabië, wordt regelmatig verwezen naar een uitspraak van Houari Boumedienne, in de jaren zeventig president van Algerije. Volgens hem zouden moslims het Westen veroveren „met hun zonen. De baarmoeders van onze vrouwen zullen ons de overwinning schenken.”

Precies dezelfde angst speelde vijftig jaar geleden bij protestanten die een rooms-katholieke overheersing vreesden, zegt prof. Leo Lucassen, directeur onderzoek van het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis en hoogleraar op dat vakgebied in Leiden. „Het is een heel oud idee. Plat gezegd: de andere groep fokt als konijnen, waardoor ze ons straks niet alleen ideologisch, maar ook demografisch de baas worden.” Maar wat gebeurde er? Bij rooms-katholieken nam zowel het geboortecijfer als de kerksheid in korte tijd drastisch af.

Dat gebeurt net zo bij moslims. Ook hier spreken de statistieken boekdelen. Turken en Marokkanen in Nederland hebben een vruchtbaarheidscijfers dat nauwelijks hoger ligt dan die van autochtone Nederlanders. Op dit moment ligt dat op 1,99, terwijl het gemiddeld kindertal per vrouw in Nederland 1,71 bedraagt.

„Turken en Marokkanen passen zich heel snel aan het Nederlands niveau aan”, zegt demograaf Joop de Beer. „Vooral de tweede generatie is qua vruchtbaarheidscijfer nauwelijks nog te onderscheiden van andere Nederlanders.”

Volgens hem is er geen enkele reden om te verwachten dat dit voor bijvoorbeeld Syriërs anders zal zijn. „Integendeel. Veel Turken en Marokkanen in Nederland zijn afkomstig van het platteland, waar vaak traditionele opvattingen heersen. Maar de Syriërs die nu komen, zijn over het algemeen hoger opgeleid en hebben vaak meer liberale opvattingen.”

Moslims integreren niet

ONWAAR

Integreren moslims minder goed in de westerse cultuur dan andere groepen? Immigratie- en integratiespecialist Peter Scholten, hoofddocent bestuurskunde aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, heeft daar geen enkele aanwijzing voor. Hij wijst erop dat dé motor achter een geslaagde integratie bestaat uit kennis en werk.

Kennis hebben veel van de huidige vluchtelingen in elk geval, zegt hij. Voor Somaliërs en Eritreeërs geldt dat minder, voor Syriërs en Irakezen meer. „We moeten niet overdrijven en doen alsof er een legertje aan mensen met een doctorstitel voor de grenzen staat, maar de kennisfactor van veel Syriërs die vluchten is beslist niet laag. Het zijn mensen die relatief kansrijk zijn op de arbeidsmarkt. Dat is een voorspellende factor die ons gematigd positief zou moeten stemmen.” Met gezinsmigranten uit Turkije en Marokko was die kenniskloof veel groter, weet Scholten.

Leo Lucassen wijst erop dat er zich wel degelijk botsingen voordoen in de samenleving. Maar dat hoeft niet te betekenen dat integratie uit het zicht verdwijnt. Hij wordt bijna boos als mensen de afstand met moslims onoverbrugbaar noemen. „Moet je dan van Ahmed Aboutaleb zeggen dat hij totaal niet geïntegreerd is?” fulmineert hij. „Hij is nota bene burgemeester van de grootste havenstad van Nederland!”

Sommige expert stellen bovendien dat botsingen integratie juist dichterbij brengen. De moeilijke fase is als het ware nodig om het oude achter zich te laten en de kansen die Nederland biedt, aan te grijpen.

De vraag is volgens Scholten wel of Nederland die kansen wíl bieden. „We investeren nauwelijks meer in integratie, terwijl dat wel zou moeten. Bij de gastarbeiders zijn we daar veel te laat mee begonnen. Dat moeten we nu echt zien te voorkomen. Lukt dat niet, dan zal de beeldvorming over deze groepen steeds negatiever worden.”

De islam krijgt steeds meer invloed

WAAR

Ja, de islam wordt belangrijker in Nederland. Moskeeën verrijzen op prominentere plekken dan voorheen; moslims worden zelfbewuster. De vraag is echter of die invloed ook politiek vertaald zal worden. Tot op heden is daar nauwelijks sprake van. „De enige islamitische partij die een klein doorbraakje bereikt heeft, is NIDA in Rotterdam”, zegt arabist Jan Jaap de Ruiter van Tilburg University. „Drie zetels hebben ze daar. Ze regeren niet mee, maar zitten in de oppositie.”

„Heeft de islam enige invloed op hoe we moeten denken of wat we moeten doen? Dat zie ik totaal niet”, zegt ook Leo Lucassen. Hij trekt opnieuw een parallel met de protestantse angst voor een rooms-katholieke overheersing. „Toen katholieken in de 19e eeuw voor het eerst weer hun eigen kerken mochten bouwen, zag je dezelfde reacties. Inderdaad, er verschenen rooms-katholieke gebouwen in het publieke domein. Maar dat had verder geen enkel gevolg voor hoe protestanten hun leven inrichtten.”

Bovendien zijn lang niet alle moslimmigranten even gelovig. Joop de Beer van het NIDI wijst op de Iraanse bevolkingsgroep in Nederland, voor wie dat bij uitstek geldt. Hetzelfde zegt ook prof. Leo Lucassen. „Een deel is niet erg praktiserend; de islam is juist een reden waarom ze zijn gevlucht. Zij zullen misschien enigszins belijdend moslim zijn, maar waarschijnlijk toch vooral in de privésfeer. Voor Syriërs en in mindere mate Irakezen geldt dat ook.”

En dan is er nog het feit van de gigantische verdeeldheid onder moslims. Hoewel veel mensen de islamitische wereld voorstellen als één monolithisch blok, is er onderling heel veel partijvorming. De invloed van ”de” islam zal alleen al om die reden beperkt blijven.

Nederland islamiseert zichzelf uit angst

NIET TE CHECKEN

Zijn er mensen die dingen doen of laten uit angst voor moslims in hun omgeving? En, op grotere schaal, zijn er organisaties die zo handelen? Is bijvoorbeeld halal eten aanbieden op een congres een teken van zelfislamisering?

Het zijn dat soort zaken die samengevat worden onder de noemer „dhimmitude.” Het begrip staat voor een onderwerping aan moslims en werd bekend door de felle anti-islamitische schrijfster Bat Ye’or. Niet-moslims voelen zich bedreigd, waardoor ze bijvoorbaat al een onderdanige houding aannemen, schrijft zij.

Arabist De Ruiter wijst op een bijeenkomst van de politie waar hij was uitgenodigd. Het eten was halal. Ook wijst hij op zijn eigen werkgever, Tilburg University. Daar is een „halalhoek” in het restaurant. „Ik vind dit soort zaken zelf onnodig, omdat ik vind dat religieuze uitingen zo veel mogelijk privé moeten blijven. Maar is het islamisering? Nee, dat niet. Met islamisering wordt bedoeld dat de islam de boel overneemt; dat vrouwen hier over twintig jaar met een hoofddoek moeten lopen. Echt, dat gebeurt niet door het instellen van een halalkeukentje.”

In politiek opzicht is er van een „dhimmitude” nog veel minder te merken, zegt integratiespecialist Peter Scholten. „Ons inburgeringsbeleid is heel erg gericht op wonen, werken en weten. Het is beslist niet relativistisch. Het gaat eerder de kant op van assimilatie. Al sinds de jaren negentig kun je, zeker in Nederland, echt niet meer spreken van cultuurrelativisme in het beleid.”

Er is, kortom, geen politieke beleidslijn die islamisering in de hand zou werken. Wel zijn er in het maatschappelijk domein steeds meer voorzieningen voor moslims. Of die voorzieningen uit angst worden aangeboden, lijkt onwaarschijnlijk, maar is niet te checken.

De immigratie vanuit het Midden-Oosten is onderdeel van een bewuste strategie

DEELS WAAR

Weleens van Het Project gehoord? Het is een uiterst geheim plan van de wereldwijde moslimbroederschap om via een „culturele invasie” uiteindelijk het Westen te veroveren. Immigratie, propaganda, protesten, terrorisme: Het Project trekt alles uit de kast om op lange termijn het grote doel te behalen. En er zijn meer van dat type complotten.

„Wat ik over dit soort verhalen in bevestigende zin kan zeggen, is dat Turkije een bedenkelijke rol speelt”, zegt arabist Jan Jaap de Ruiter. „De Turkse leider Erdogan laat al die vluchtelingen mooi naar Europa gaan. Hij zou de grenzen vrij eenvoudig kunnen sluiten. Hij doet dat niet, zodat hij meer politieke eisen kan stellen aan Europa. Of hij de vluchtelingen ook doorlaat zodat er nog meer moslims naar Europa komen? Het zou kunnen. Maar als je dat stelt, overschrijd je de grens tussen feit en samenzweringstheorie.”

Dat alle islamitische immigranten onderdeel zouden zijn van een groot complot is onmogelijk vol te houden. Alleen al de enorme verdeeldheid in islamitische kring maakt dat onmogelijk. Bovendien: „Vluchtelingen hebben wel wat anders aan hun hoofd dan hier de islam komen verbreiden”, zegt De Ruiter.

Het zijn zelfs gevaarlijke verhalen, vindt hij. „Je maakt de islam zo veel groter dan die godsdienst in werkelijkheid is.” Hij verwijst naar het vooroorlogse antisemitisme, dat hetzelfde beweerde over Joden die uit waren op wereldheerschappij, terwijl Joden daar getalsmatig nooit toe in staat waren.

Leo Lucassen valt hem daarin bij. „Als je het wilt, kun je allerlei aanwijzingen vinden die je theorie moeten ondersteunen. Zo gingen er voor de Tweede Wereldoorlog allerlei hoogleraren mee in de theorie dat Joden de wereld zouden veroveren.” Hoewel de huidige samenzweringstheorieën over moslims in de samenleving breed worden gedeeld, zijn er volgens Lucassen nauwelijks serieuze wetenschappers die er in meegaan.

Kortom, het idee de islamitische buurman van twee huizen verderop per definitie onderdeel is van een geheim veroveringsplan, zaait nodeloos angst. Dat er islamitische groepen zijn die immigratie naar het Westen als onderdeel van een veroveringsplan zien, is echter wél voorstelbaar – en dat is, nog los van de onhaalbaarheid van die plannen, verontrustend genoeg.

De islam is uit op wereldheerschappij

WAAR

Islamitische bronnen zoals de Koran en de hadith (de overleveringen van Mohammed) zijn er duidelijk over: de islam zal ooit de wereld beheersen. „Dat is gewoon een feit”, zegt arabist De Ruiter. „Iedereen moet moslim worden. De islam is een missionaire godsdienst, dat is duidelijk genoeg.”

Maar dat betekent niet dat het verlangen naar wereldheerschappij ook bewaarheid zal worden. De Ruiter gelooft er althans niets van. „De democratie heeft zich hier meer dan bewezen. Dit gaat echt niet gebeuren. Wij kunnen dat varkentje wel wassen.”

Ook vanuit de islamitische theologie zijn niet alle moslims ervan overtuigd dat Europa snel islamitisch zal worden. De eindtijdleer van de islam gaat weliswaar uit van een volledige dominantie van moslims in de hele wereld, maar dit zal volgens de meest gangbare islamitische eschatologische visies pas gebeuren ná de grote eindstrijd die zal komen. Die strijd, ”al mahama kubra” in het Arabisch, zal gericht zijn tegen westerlingen en gewonnen worden door moslims. Tot die tijd zal het Westen, volgens de islamitische eschatologie, dus niet-islamitisch blijven.

Echter, sommige moslims geloven dat die eindstrijd nu al begonnen is in Syrië en Irak. Er zijn strijdgroepen die, tot nog toe zonder veel succes, bewust aansturen op een algehele confrontatie met het Westen om de eindtijd te bespoedigen.

Overigens, ook in sommige christelijke eschatologische visies speelt de islam nadrukkelijk een rol. Zowel Luther als Calvijn typeerde de islam, samen met de paus, als de antichrist. Volgens Luther zou de „Turk” zelfs samenspannen met de paus om de ware christenen uit te schakelen. Er zullen vreselijke oorlogen komen waarin de islam een prominente rol zal spelen. Toch kan er over het einde volgens hem geen misverstand bestaan. Uiteindelijk, na veel verdrukkingen, zal Christus terugkomen en Zijn vrederijk vestigen.