Dat heeft de Koninklijke Zweedse Academie voor Wetenschappen maandag bekendgemaakt.

De 69-jarige Deaton is verbonden aan de universiteit van Princeton in de Verenigde Staten en heeft ook een Amerikaans paspoort. Hij doet onder andere onderzoek naar armoede en de economie van de volksgezondheid. Het comité van de academie dat de economieprijs uitreikt wees maandag drie hoofdvragen aan in Deatons werk: hoe verdelen consumenten hun uitgaven over verschillende goederen, hoeveel van het bruto nationaal inkomen wordt uitgegeven en hoeveel gespaard, en wat is de beste methode om welvaart en armoede te meten en te analyseren?

„Deatons onderzoek heeft andere wetenschappers en internationale organisaties als de Wereldbank laten zien hoe armoede op elementair niveau moet worden begrepen, dus dat is misschien de mooiste en belangrijkste bijdrage die hij heeft gedaan”, zei comitésecretaris Torsten Persson. „Hij heeft getoond hoe gedrag van een individu soms verrassende uitkomsten kan hebben op het niveau van de economie in zijn geheel en dat is echt een gemene deler in zijn hele werk: dat we het geheel niet kunnen begrijpen zonder begrip van wat er in de miniatuureconomie van onze dagelijkse keuzes gebeurt.”

De van origine Schotse Deaton is naar eigen zeggen iemand die ‘zich bezighoudt met de armen van deze wereld, het gedrag van mensen en wat hun een goed leven bezorgt’. Hij liet weten dat hij in de wolken is dat de academie de prijs heeft gegund aan onderzoek naar ’s werelds armen. „De helft van de kinderen in India is ondervoed”, zei de laureaat. „Veel mensen op deze wereld staan er slecht voor.”

Deaton, die in zijn werk veel aandacht besteedde aan India, wees erop dat daar enorme gezondheidsproblemen bestaan, maar ook vooruitgang is geboekt. Hij zei te verwachten dat extreme armoede wereldwijd blijft afnemen, maar waakt voor ‘blind optimisme’.

Deaton bestudeert volgens het comité zaken van ‘immens belang voor het welzijn van de mensheid, niet in het minst in arme landen’. Het werk van de Schot heeft ‘zowel op beleidsmakers als wetenschappers een enorme invloed gehad’. Door de verbanden tussen individuele consumptiekeuzes en de gevolgen voor de hele economie te benadrukken heeft zijn werk de moderne micro-, macro- en ontwikkelingseconomie van gedaante helpen veranderen”, aldus het comité.

De Indiase regering heeft zijn meetmethode voor armoede gewijzigd door het onderzoek van Deaton cum suis, zei universitair docent Ingvild Almas van de Noorse economische universiteit NHH. Dat had vervolgens zijn weerslag op het armoedebestrijdingsbeleid. „Deaton ontdekte bijvoorbeeld dat het Indiase platteland veel meer mensen telde dan aangenomen”, zei Almas. „In de praktijk heeft dat het uitkeringsstelsel voor de armen beïnvloed dat hen in staat stelt te voorzien in hun eerste levensbehoeften. Huishoudens die voorheen niet als arm waren aangemerkt, kunnen nu met deze maatregelen worden bereikt en dat is een rechtstreeks gevolg van Deatons onderzoek.”

De economieprijs is de laatste Nobelprijs die dit jaar is vergeven. Het is de enige die niet door naamgever Alfred Nobel in het leven is geroepen, maar door de Zweedse centrale bank. Aan de prijs is een bedrag van omgerekend 860 duizend euro verbonden.

De Nobelprijzen worden ieder jaar uitgereikt op 10 december, de sterfdag van Nobel. Vorig jaar won de Fransman Jean Tirole.