Het museum vertelt als eerste in ons land het verhaal van de verdediging van Nederland met behulp van water. „Het museum is uniek”, meent Kleijweg. „Nergens anders wordt de werking van de Nieuwe Hollandse Waterlinie in beeld gebracht.”

Midden in het museumgebouw bevindt zich een maquette met een lengte van 50 meter, precies op schaal. Als de maquette onder water wordt gezet, zien bezoekers hoe de waterlinie werkt. „Bovendien is het mogelijk om met een speciale bril en een hoofdtelefoon op een virtuele vlucht over de linie te maken. Zo kun je zien wat nog nooit iemand heeft gezien: de Nieuwe Hollandse Waterlinie die onder water is gezet.”

Waterlinie voor domkoppen

Gameliefhebbers kunnen hun eigen verdedigingslinie bouwen. Ook is er een versie van het verhaal van de waterlinie voor domkoppen.

Bezoekers komen tijdens hun ontdekkingstocht in een historische zaal. „Personen uit verschillende tijden vertellen hun belevenissen en laten de ontwikkelingen door de eeuwen heen zien”, vertelt Kleijweg.

Zo vertelt prins Maurits over het „briljante idee” dat hij in 1589 kreeg om met water de toen net geboren Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden zo effectief mogelijk te verdedigen: waar hoog Nederland overgaat in laaggelegen poldergebied is het eenvoudig om land onder water te zetten, door sluizen te openen of dijken door te steken.

Maurits zou destijds hebben gezegd dat hij het land met zo’n waterlinie en slechts 10.000 man tegen de „gansche werelt” zou kunnen verdedigen.

Zwakke plekken

Een boerin vertelt over haar belevenissen tijdens het Rampjaar 1672; een soldaat toont de zwakke plekken van de linie in 1794, vlakdat voor de Fransen ons land binnenvielen.

Een ingenieur legt uit waarom de waterlinie in 1815 werd verplaatst, en een arbeider uit 1880 maakt duidelijk hoe zwaar de omstandigheden waren tijdens de verbeteringen die toen werden aangebracht.

De echte liefhebbers kunnen in de historische gebouwen hun hart ophalen aan exposities over de Romeinen, die op deze locatie 2000 jaar geleden een fort stichtten, fortenbouw door de eeuwen heen en de expositie ”Lummelen in de Linie”. Die besteedt aandacht aan het leven van soldaten in het fort tijdens de Eerste Wereldoorlog.

Vechtmachine

Ook is in een 80 meter brede strook het fort anno 1880 gereconstrueerd. Kleijweg, trots: „Hier toont het fort zijn werkelijke karakter: een stoere en ingenieuze vechtmachine.”

Volgens haar is het logisch dat het museum uitgerekend in het fort bij Vechten is gebouwd. „Dit is een van de grootste en mooiste forten van de Waterlinie. Boven­dien ligt het midden in het gebied, mooi tussen Fort Naarden in het noorden en Slot Loevestein in het zuiden in.”

Het fort bij Vechten ligt op een terrein van 17 hectare en telt meer dan twintig gebouwen. Het gebied wordt –behalve voor bezoeken aan het fort– gebruikt voor evenementen, bruiloften en bedrijfsuitjes.

„Daarnaast kunnen bezoekers genieten van de natuur. Er zijn bijzondere planten en dieren, waaronder onze vleermuizen. Veel bezoekers combineren een bezoek aan het fort met een wandeling of fietstocht. Al die elementen versterken elkaar. De variatie zorgt er bovendien voor dat we het hele jaar open zijn. Ook ’s winters valt er genoeg te doen”, glorieert Kleijweg.

Mooie aanvulling

De opening van het nieuwe museum versterkt het aanbod. De instelling richt zich vooral op gezinnen en scholen. „Alle bestaande activiteiten gaan gewoon door. Het museum is een aanvulling, maar wel een heel mooie aanvulling.”

De herinrichting van het fort en de omgeving was een grote en dure operatie. De totale investering bedroeg 17 miljoen euro, waarvan 9 miljoen is besteed aan de bouw en restauratie van de gebouwen en 5 miljoen voor de herinrichting van het gebied.

www.waterliniemuseum.nl. 

Zaterdag betalen bezoekers alleen entree voor de expositie ”Sterk water”. Toegang tot het fort is gratis.