In Afghanistan werkt de voormalige minister van Buitenlandse Zaken Wakil Ahmed Muttawakil intussen mee met de autoriteiten. Hij gaf zich vrijdag over en is direct overgedragen aan Amerikaanse troepen.

De nieuwe Afghaanse interim-regering zet haar diplomatiek offensief voort. Premier Karzai vertrok richting de Golf, terwijl de minister van Defensie in Moskou arriveerde op zoek naar steun.

De Iraanse regering maakte zondag bekend dat alle kantoren van de Hizb-i-Islami van Hekmatyar moeten sluiten. De autoriteiten zouden ook overwegen hem het land uit te zetten. Daarover wordt nu met Kabul overlegd. Volgens Iran misbruikt Hekmatyar de Iraanse gastvrijheid.

De radicaal Hekmatyar woont al jaren in Teheran. Hij heeft verschillende kantoren in het land, vooral bij de Afghaanse grens. Hekmatyar had dinsdag nog gezegd fel tegen de Afghaanse interim-regering te zijn. „Ik heb veel georganiseerde strijdkrachten. Ze zijn bewapend en we staan met ze in contact”, zei hij toen.

De Pathaan Hekmatyar was tijdens de Sowjetbezetting van Afghanistan in de jaren ’80 een belangrijk verzetsleider. Zijn positie werd vooral versterkt omdat hij favoriet was van Pakistan. De andere verzetsleiders waren weinig te spreken over hem, vooral omdat hij zijn eigen positie ten koste van anderen probeerde te versterken.

Na het vertrek van de Sowjets vocht hij tegen de andere Afghaanse facties. Toen de streng fundamentalistische Taliban in 1996 de Afghaanse hoofdstad Kabul innamen, vertrok Hekmatyar naar Iran.

Dat land steunt de interim-regering van Hamid Karzai. Maar de VS en lokale Afghaanse gouverneurs hebben Iran beschuldigd van inmenging in het buurland. De maatregelen tegen Hekmatyar kunnen worden gezien als een verzoenend gebaar naar Washington en Kabul.

In de Zuid-Afghaanse stad Kandahar wordt voormalig Talibanbewindsman Muttawakil (34) verhoord. Gouverneur Gul Agha zei dat Muttawakil „met ons meewerkt. Hij heeft de nieuwe bestuurssituatie geaccepteerd en ondersteunt het huidige politieke proces.” Als hij voldoende meewerkt, zal hij daarvan profiteren, zo liet de gouverneur doorschemeren. De Afghaanse autoriteiten spreken van een „doorbraak” in de speurtocht naar andere gezochte Talibanleiders.

Muttawakil gold als een van de belangrijkste vertrouwelingen van Talibanleider mullah Mohammed Omar, maar wordt ook gezien als een gematigde Talib die relatief schone handen heeft. Hij werd in 1999 minister van Buitenlandse Zaken.

Abdullah Abdullah, de huidige Afghaanse minister van Buitenlandse Zaken, noemde Muttawakil „een oorlogscrimineel die moet worden berecht.” Hij waarschuwde verder dat de leiders van het verdreven Talibanbewind zich buiten Afghanistan hergroeperen. Ze vormen nieuwe organisaties die de regering in Kabul omver willen werpen, aldus de minister.

De overgangsregering in Kabul heeft dit weekeinde 350 gevangen Talibanstrijders vrijgelaten. Volgens de regering waren de betrokkenen „onschuldige”, eenvoudige strijders. Het besluit is onderdeel van een algemene amnestie waardoor gewone soldaten van de Taliban hun vrijheid terugkrijgen.

De nieuwe Afghaanse machthebbers zetten intussen hun diplomatiek offensief voort. Interim-leider Karzai is zondag in de Verenigde Arabische Emiraten aangekomen. De Emiraten aan de Perzische Golf onderhouden nauwe betrekkingen met Afghanistan, dat ook een belangrijke handelspartner is. Samen met Pakistan en Saoedi-Arabië waren de Verenigde Arabische Emiraten de enigen die het inmiddels verdreven Talibanregime erkenden.

Zijn collegaminister van Defensie Mohammed Fahim is in Rusland. Hij zoekt militaire samenwerking met Moskou. Fahim zei dat een dergelijke coöperatie uit economisch oogpunt voor beide partijen voordelig is omdat bijna al het militaire materieel in Afghanistan van Russische afkomst is. Daarnaast zijn veel Afghaanse militairen opgeleid in Rusland.