Ir. Jan Lock, directeur van Woord en Daad, en drs. Rens Rottier, voorzitter van het college van bestuur van Driestar educatief, kennen elkaar inmiddels door en door. Dankzij de groeiende samenwerking tussen hun organisaties, die aanvankelijk als twee afzonderlijke grootheden opereerden in de reformatorische achterban. Maar dat is voorbij. Ontwikkelingswerk en onderwijs blijken zo veel met elkaar gemeen te hebben dat Lock en Rottier, of hun collega’s, geregeld samen aan tafel zitten.

„Onze samenwerking begon zo’n zes jaar geleden met losse projecten”, vertelt Lock op de werkkamer van Rottier in Gouda. „Ze waren bedoeld om aan elkaar te ruiken, elkaar beter te leren kennen. Dat beviel goed. Je zou het achteraf fase één van onze samenwerking kunnen noemen.”

Edu4Change

Die eerste positieve ervaringen leidden in 2009 tot de tweede fase in de samenwerking: de start van het project Edu4Change. Rottier: „Daarbij gaat het om het verbeteren van de kwaliteit van christelijk onderwijs en de opleiding van christelijke leraren in Sierra Leone en Ethiopië. Driestar educatief levert de kennis en ervaring op onderwijsgebied, Woord en Daad zorgt voor de implementatie op de scholen in deze landen. Daarbij werken we samen met lokale organisaties zoals Hope Enterprises in Ethiopië, die zelf een aantal christelijke scholen beheert.”

Het bij elkaar in de keuken kijken, leidt aan twee kanten tot verrassende ervaringen. Lock: „Bij Woord en Daad zijn we gewend over de grens te gaan. Letterlijk. Onze medewerkers worden ertoe uitgedaagd om nieuwe landen, nieuwe regio’s op te zoeken waar wij als hulporganisatie actief kunnen zijn. Bij Driestar educatief wordt vanuit een andere contekst juist tegen medewerkers gezegd: Bewaak je grenzen. Om te voorkomen dat mensen te veel hooi op hun vork nemen.”

Rottier: „Dat verschillende taalgebruik is illustratief voor de verschillende culturen van beide organisaties. Bij Driestar educatief denken we ook meer in ontwikkelingen op de lange termijn en zijn we niet zo gewend om in competitie subsidies binnen te halen. In de achterliggende jaren hebben we geleerd op een goede manier met die verschillen om te gaan.”

Inmiddels zijn Driestar educatief en Woord en Daad de derde fase van hun samenwerking ingegaan. Rottier: „Dat is de start van een internationaal netwerk van christelijke lerarenopleidingen in landen als Burkina Faso, Ethiopië, Colombia, China, Nepal, Ghana, Bangladesh en de Filipijnen. Aan elke opleiding wordt een onderwijsadviesdienst verbonden. Die gaat scholen in de regio helpen om hun kwaliteit te verbeteren. Het netwerk moet in 2020 operationeel zijn.”

Wat is de winst voor Woord en Daad? Lock: „Wij hebben slechts vijf onderwijsspecialisten in dienst. Het zijn bovendien allemaal generalisten. We hebben Driestar educatief nodig. Dat instituut is gespecialiseerd in het opleiden van leraren. Natuurlijk doet Woord en Daad al jaren onderwijsprojecten, maar die zijn een onderdeel van onze totale hulpverlening. Niet meer en niet minder.”

Eigen inbreng

Lock wijst erop dat het belangrijk is dat beide organisaties hun eigen inbreng hebben én houden. „Woord en Daad heeft veel expertise in huis als het gaat om het werken in multiculturele situaties. We hebben goede contacten met lokale overheden, scholen en kerken in ontwikkelingslanden. Die contacten leggen én onderhouden is een vak apart. Het zou niet verstandig zijn als Driestar educatief, als onervaren partner op dit gebied, zich in deze contacten zou mengen.”

Wat schiet Driestar educatief ermee op? Rottier: „De samenwerking heeft geleid tot een cultuurverandering op onze school. Onze docenten en onderwijsadviseurs doen internationale ervaring op. Onze studenten ook. Studenten die voor hun stage in het buitenland zijn geweest, zeggen zelf dat ze daarna anders zijn gaan lesgeven. Ze beseffen meer de waarde en het grote voorrecht van christelijk onderwijs. Dat is pure winst.”

Rottier droomt van nog meer internationalisering. „Ik zou het onderdeel ”werken in een internationale, multiculturele omgeving” graag een vaste plaats in ons studieprogramma willen geven door er een specialisatie van te maken. Ik vind dat al onze studenten er tijdens hun opleiding iets van moeten meekrijgen, maar voor de liefhebbers zou ik verdieping willen aanbieden. Net zoals we nu al de mogelijkheid hebben om je in pabo 4 te specialiseren als docent bewegingsonderwijs of schoolleider, zo zou je je ook kunnen specialiseren in zendings- of ontwikkelingswerk.”

Piet Kuijt

Inmiddels zijn ruim tien medewerkers van Driestar educatief op een school in een ontwikkelingsland geweest. Rottier: „De ervaringen zijn zonder uitzondering positief. Net als die van de studenten. Internationalisering past bij het profiel van Driestar educatief. Onze oprichter, Piet Kuijt, was er in zijn tijd al mee bezig. We hebben zo veel moois te bieden vanuit onze christelijke traditie. We hebben goud in handen. Dat mogen we niet voor onszelf houden. Het is niet onze ambitie om wereldwijd pabo’s te starten, wel om onze kennis en ervaring op het gebied van het opleiden van leraren, onze corebusiness, te delen met andere christenen in de wereld.”

De velden zijn ook in dit opzicht wit om te oogsten, merkt Rottier. „In voormalige communistische landen zoals Roemenië en Hongarije krijgt de kerk haar scholen, die door de overheid waren afgepakt, weer terug. Dat is prachtig, maar vervolgens rijst de vraag: Hoe geven we invulling aan christelijk onderwijs? Dat staat of valt met de man of vrouw voor de klas. Daarom is het investeren in christelijke leraren zo belangrijk. Wat echter vaak gebeurt: één leraar volgt een cursus christelijk onderwijs, hij komt terug op zijn school en staat er vervolgens alleen voor. Het is effectiever om een heel team te scholen.”