Het publiek heeft een „fundamenteel wantrouwen” tegen een dergelijk apart rechtssysteem, zei Malmström. Reden voor de commissie om het voorstel direct openbaar te maken. Het investeringshof behelst geen private rechtspraak, aldus de EU-commissaris, maar een „eerlijk en publiek rechtssysteem”.

Het hof kan bijvoorbeeld klachten van investeerders over onteigening of nationalisatie behandelen. De commissie stelt dat de rechters geïnstrueerd worden om nationaal beleid in stand te houden. Vicevoorzitter van de commissie Frans Timmermans benadrukt dat de rechtsstaat intact blijft.

Het voorstel vloeit voort uit de discussie rond TTIP, het omstreden handelsverdrag tussen de Verenigde Staten en de EU waarover nog wordt onderhandeld. Critici stellen dat een apart rechtssysteem bij handelsconflicten grote bedrijven bevoordeelt en democratisch aangenomen wetten onderuit kan halen.

Een coalitie van onder meer Milieudefensie, Greenpeace en vakcentrale FNV hekelt het voorstel. „Het gaat nog steeds om een tribunaal waar alleen investeerders een claim kunnen indienen als ze vinden dat een nieuwe wet hun winsten schaadt.” Maatschappelijke organisaties en politieke partijen organiseren op 10 oktober een protest tegen TTIP.

D66-Europarlementariër Marietje Schaake verwelkomt het voorstel, maar waarschuwt dat een handelsverdrag „geen achterdeur mag zijn voor bedrijven om wetgeving te ondermijnen”. „De EU kan een leidende rol spelen om het huidige gefragmenteerde en verouderde systeem van investeringsbescherming te veranderen.” Schaake wil dat Malmström aan de VS vraagt of „ze bereid zijn het Europese leiderschap op investeringsbescherming te volgen”.

Het voorstel wordt de komende tijd besproken met de EU-lidstaten en het Europees Parlement.