„U heeft het recht om te weten welke bedrijven zich in uw omgeving bevinden en welke gezondheidsrisico’s u daardoor loopt”, zo zegt de site. Gegevens over gezondheidsrisico’s bestaan al langere tijd. De Coördinatiecommissie Doelgroepmonitoring van het ministerie van VROM toont op www.emissieregistratie.nl de officiële landelijke emissiegegevens van Nederland.

Johan Wolsink, projectleider van de site rechtomteweten.nl, vindt dat „de overheid geen enkele moeite doet om die gegevens inzichtelijk en toegankelijk te maken. Rond vergunningen en bestemmingsplannen zweven veel Haagse regeltjes, maar er wordt nauwelijks verteld wat het feitelijke effect van industrie op de omgeving is.”

Voorlopig biedt de site alleen gegevens over drie regio’s: Rijnmond, IJmond en Nijmegen/Beuningen. Deze gebieden zijn gekozen omdat er sprake is van een concentratie van industrie vlak bij woonwijken, meldt de site. Rechtomteweten.nl gaat specifiek in op het risico op kanker als gevolg van de uitstoot van schadelijke stoffen door een aantal bedrijven.

Bij de informatie op de site zijn vraagtekens te plaatsen. „De site maakt een amateuristische indruk”, is het oordeel van drs. A. van Amstel, onderzoeker emissies van Wageningen Universiteit. „Ik denk dat iedereen die de site bezoekt, zijn schouders ophaalt en weer verder ademt.”

Toch spreekt het idee om de gezondheidsrisico’s te berekenen de onderzoeker wel aan. „Het lijkt me op zich een goed idee om dit om te zetten in een echte indicator. Kanker kan zo’n indicator zijn. Het probleem van andere indicatoren is dat die de gemiddelde burger niet aanspreken en dat doet kanker wel.”

Het belangrijkste bezwaar van Van Amstel tegen de site is dat de relatie tussen de gassen in de ingeademde lucht en kanker niet worden onderbouwd. „Er zijn veel meer gegevens nodig. Bovendien werken veel mensen die in de buurt van industrie wonen ook op die bedrijven, zodat zij veel meer schadelijke stoffen inademen dan vermeld is.”

De kans op kanker als gevolg van blootstelling aan schadelijke stoffen wordt uitgedrukt in een getal, meldt de website. „Dit getal is berekend op basis van de huidige stand van de wetenschap. Onze kennis van de uitstoot, verspreiding en effecten van kankerverwekkende stoffen is echter nog onvolledig. We weten bijvoorbeeld niet zeker welke en hoeveel kankerverwekkende stoffen uit de schoorsteen van een bedrijf komen en of deze stoffen ook bij zeer lage concentraties kanker veroorzaken. Om toch een getal te kunnen berekenen doen wetenschappers aannames. Dergelijke aannames zijn per definitie onzeker. Dit betekent dat het risico in werkelijkheid lager of hoger kan zijn dan het risico dat de wetenschappers berekenen.” Op dat punt gaat de site van de milieuorganisaties ook de mist in, vindt de Wageningse onderzoeker.

De risicofactoren die de site berekent, zijn belachelijk laag, vindt Van Amstel. „Er wordt gesproken over een risico op het krijgen van kanker van een op 1 miljoen. Als je daar tegen afzet dat de kans op het krijgen van kanker door roken gemiddeld een op 50.000 is, dan is het gevaar van vervuilde lucht belachelijk klein.”

Toch denkt de onderzoeker dat de site „een gigantische reactie” losmaakt. „Mensen die onvoldoende onderlegd zijn, worden snel angstig als het over kanker gaat.” Probleem is volgens Van Amstel dat „niet hard te maken is dat de makers van de site geen gelijk hebben. Wetenschappelijk is dit behoorlijk discutabel. Het is veel te kort door de bocht.”