Hanneke Visser (50) uit Heemstede groeide op met een hond in huis. Haar man niet. Zij wilde een aantal jaren geleden graag zelf een hond, net als haar drie kinderen, inmiddels tieners. Hij stond daar huiverig tegenover. „Hij dacht: als die hond er eenmaal is, ben ik het haasje. Dan kan ik hem elke avond uitlaten.”

Aan een hond beginnen is ook een hele stap, vindt Visser. „We zijn puppypleeggezin geworden om te ervaren wat het betekent om een hond te hebben. Een jaar: dat is te overzien. Als het niet zo goed bij je past, weet je dat het na die tijd weer voorbij is.”

Zelf heeft ze altijd hart gehad voor blindengeleidehonden. Op school schreef ze er al een werkstuk over en hield ze een spreekbeurt over dit onderwerp. Haar enthousiasme voor het werk van geleidehonden is door haar ervaringen van de laatste jaren alleen maar groter geworden. „Als je een puppy die jij in huis hebt gehad later aan het werk ziet is: dat is echt om kippenvel van te krijgen. De interactie tussen baas en hond, hoe ze op elkaar vertrouwen. Hoe slim zo’n hond is.”

Tuin puppyproof

Puppypleeggezin word je niet zomaar. Visser vertelt dat ze nadat ze zich hadden aangemeld een consulente op bezoek kregen om te beoordelen of ze geschikt waren. Daarbij wordt niet alleen gekeken naar de motivatie en de gezinssituatie, maar ook naar het type huis. „Is de tuin puppyproof? Loopt er een drukke weg? Hoeveel tijd heb je beschikbaar? Hoe oud zijn de kinderen? Dat soort vragen komt aan de orde.”

Als er kinderen in huis zijn, moeten ze liefst niet te jong zijn. „Je moet bepaalde dingen met hen af kunnen spreken. Het is je taak om zo’n puppy op te voeden en een aantal basiscommando’s aan te leren. Een blindengeleidehond mag niet tegen je opspringen. Dus moet je zo’n pup als je thuiskomt negeren.”

Van jongs af aan krijgen ze een tuigje of dekje aan als ze aan het werk zijn. Knuffelen en spelen mag wel. Maar alleen als de hond zijn tuigje of dekje niet aan heeft.

Na de screening belandden ze op een wachtlijst en kregen ze een uitgebreide handleiding. „Dan kun je je daar alvast in verdiepen.” Visser vindt de begeleiding vanuit KNGF Geleidehonden, zodra de pup is gearriveerd, goed. „Er komt regelmatig een consulente langs met wie je samen dingen oefent en aanleert. Je wordt bij elke stap begeleid. Bijvoorbeeld ook als je, als de hond wat ouder wordt, samen naar winkelstraten en stations gaat en oefent met het reizen in het openbaar vervoer.”

Tarik

Visser heeft inmiddels twee keer een puppy opgevoed voor KNGF Geleidehonden. Het eerste hondje, Tarik, was een kruising tussen een labrador en een golden retriever. „Hij was buitengewoon lief en aanhalig. Helaas is hij maar drie jaar geworden”, vertelt ze. Hij had kanker. „De avond voor zijn dood, vorig jaar december, zijn we nog bij hem en zijn baas geweest. Het gaat je wel aan je hart als een hond waar je zo vertrouwd mee bent zo ziek is en zo jong sterft.”

Ze hebben Tarik een aantal keren aan het werk gezien. „Hij was blindengeleidehond. Het is heel mooi om te zien hoe hij zijn baasje hielp. Daar doe je het allemaal voor.” Ze hadden en hebben regelmatig contact met Tariks baasje, die in een naburige stad woont. „Of dat gebeurt hangt af van degene bij wie de hond gaat wonen. Maar het wordt wel gestimuleerd.”

Binnenkort hoopt Visser te gaan kennismaken met het baasje van Razou, de tweede puppy die ze in huis hadden. Vorig jaar maart is hij naar KNGF Geleidehonden teruggegaan om verder te worden opgeleid. Inmiddels werkt hij al een tijdje als blindengeleidehond. „Honden hebben ongeveer een halfjaar nodig om zich onvoorwaardelijk aan hun nieuwe baasje te hechten. Pas daarna mag je hem als voormalig pleeggezin weer zien.” Omdat Razou, een labrador, verder weg woont, verwacht Visser niet dat het een regelmatig contact zal worden.

Tikkende nagels

Afscheid nemen van de hond waar ze ongeveer een jaar voor hebben gezorgd, is voor puppypleeggezinnen het moeilijkste onderdeel van het traject. Als dat moment is aangebroken, hebben velen de tranen in de ogen staan. „Het is ook lastig: je levert je riem in. Thuis zijn er geen tikkende nagels meer op de vloer. Maar, hield ik mezelf voor, de hond waarvoor je hebt gezorgd is niet dood. Hij is toe aan een volgende stap. Dat hij iemand heel blij gaat maken, is een troost. Dat zeg ik ook tegen de kinderen.”

Niet alle puppy’s die in een pleeggezin worden geplaatst, worden blindengeleidehond. Visser vertelt over een hondje uit het nest waaruit Tarik afkomstig is dat getriggerd werd door dwarrelende blaadjes. „Het lukte hem niet om dat af te leren. Als hij blaadjes zag, reageerde hij daarop. Zo’n hond is niet geschikt als blindengeleidehond. Maar misschien nog wel als assistentiehond.”

Visser kijkt, net als haar gezin, positief terug op haar ervaringen met puppypleegzorg. Maar het is niet, zoals aanvankelijk het idee was, een opstapje geworden naar een ‘eigen’ hond. „Pleeggezin zijn heeft als voordeel dat zo’n hond na ongeveer een jaar weer vertrekt. Het is fijn om een hond in huis te hebben, maar soms is het ook prettig als dat een tijdje niet zo is”, zegt Visser. Bovendien loopt het hele gezin inmiddels warm voor het werk dat blindengeleidehonden doen. Wie weet beginnen ze binnenkort aan puppy drie.

Puppypleeggezinnen gezocht

Mensen met een beperking een beter leven geven met hulp van een speciaal opgeleide hond. Dat is het doel van KNGF Geleidehonden, een organisatie die sinds de oprichting in 1935 zo’n 5000 honden geschoold heeft voor het begeleiden van blinde en zeer slecht ziende mensen. Tegenwoordig worden er ook honden opgeleid voor het helpen van mensen in een rolstoel en voor kinderen met autisme.

KNGF Geleidehonden heeft een eigen fokprogramma, waarbij elk jaar ongeveer 180 puppy’s geboren worden. Hun eerste levensjaar brengen ze door in een pleeggezin. Dat heeft de taak ze op te laten groeien tot stabiele, gehoorzame honden, om ze goede hondenmanieren en basiscommando’s aan te leren en ze te laten wennen aan drukte van winkelstraten en openbaar vervoer. Daarna worden ze door KNGF Geleidehonden opgeleid voor hun echte taak.

Voor de puppy’s die vanaf begin september het nest verlaten zijn nog niet voldoende pleeggezinnen beschikbaar. Wie interesse heeft voor deze bijzondere vorm van vrijwilligerswerk kan contact opnemen met KNGF Geleidehonden. Alle onkosten worden vergoed.

www.geleidehond.nl/pleeggezin