Prinses Beatrix was zaterdag 6 juni voor de derde keer te gast bij de opening van Symposion Gorinchem. In 1974 als prinses, in 2005 als koningin en dit jaar is ze er opnieuw als prinses.

Voor de eerste editie van Symposion, in juni 1974, kwamen kunstenaars vanuit heel Europa naar Gorinchem. Ze werkten aan objecten met behulp van bedrijven uit de stad en de streek en exposeerden drie maanden in de stad op door henzelf uitgekozen plaatsen. Duizenden kunstliefhebbers uit binnen- en buitenland kwamen naar Gorinchem.

Het idee voor Symposion stamt uit 1971. In de overhemdenfabriek van Aage Damgaard in Jutland werd toen al jaren geprobeerd kunst te integreren in het werkmilieu. Kunstenaars van naam zoals Manzoni werkten mee aan de projecten van Damgaard. Ook Ad Dekkers en Marinus Boezem, beiden uit Gorinchem, waren te gast in Denemarken.

In de vestingstad aan de Merwede was inmiddels rond Dekkers een kleine hechte kern van constructivistisch georiënteerde kunstenaars ontstaan, onder wie Ad de Keijzer en Ewerdt Hilgemann. Constructivisten laten zich vooral leiden door machines en constructies, zowel van de architect als de ingenieur. De groep rond Dekkers wilde, naar Deens voorbeeld, alle bedrijven uit de stad en de streek betrekken bij een kunstmanifestatie. Daarmee was het eerste Symposion Gorinchem een feit.

Deze editie telt niet minder dan 430 kunstwerken van 70 kunstenaars. Uit alle provincies zijn ze aangezocht om te exposeren. Allemaal moeten ze een band hebben met abstract geometrische of constructivistische kunst. In de abstract geometrische kunst draait het om de cirkel, de driehoek, de rechthoek of welke meetkundige vorm dan ook.

De Symposioncollectie is dit jaar te zien in tien binnenlocaties en op vijf plaatsen in de openlucht. Via een route door de stad is vrijwel alles lopend aan te doen en, zeker zo aantrekkelijk, nergens wordt entree gevraagd.

Kunstenaar Kees Bierman, een van de exposanten, zoekt de grenzen van het abstracte op maar gaat daar liever niet overheen. „Ik wil tot het uiterste gaan maar blijf zorgen dat er toch een herkenbaar aanknopingspunt is.” Zo blijkt ook wel bij het werk ”Wing”, of vleugel, of hoe de kijker het maar wil noemen, het maakt Bierman niet uit. „De vleugel is transparant, en zoals het hier op dit stuk stadsmuur hangt lijkt het wel een monument. De bloemen die tegen de muur aangroeien bevestigen dat beeld, alsof het boeketjes zijn, neergelegd ter nagedachtenis van hen die omgekomen zijn”, zegt Bierman.

„Ik werk al 25 jaar met locatieprojecten. Als het ergens hangt of staat moet je er afscheid van nemen.” Dat de omgeving daarmee ook een bijdrage levert aan het kunstwerk, vindt Bierman geen probleem. „Zoals deze vleugel hier hangt, dat is toch prachtig?”

Prinses Beatrix is ook te spreken over het feit dat de bloemen een plek hebben rond het werk van Bierman. Ze is blij dat er daarmee weer meer voedsel is voor bijen.

In zijn kunst wil Bierman de betrekkelijkheid van de dingen laten zien. „Duistere krachten teisteren deze wereld, het bankwezen, de bestuurlijke lagen, ze moeten ontmanteld worden. Niets is meer wat het lijkt door het megalomane denken. Deze vleugel lijkt wel nerven te hebben, als van een blad, maar het is geen blad.”

Het werk ”Break of day” van Joost Barbiers, ook te zien op de Dalemwal, kan rekenen op veel bewondering van prinses Beatrix. Ze prijst de manier waarop het materiaal is gepolijst. De oud-vorstin, zelf beeldhouwster, vindt het werk „heel bijzonder” en ook „mooi” en later weer „prachtig.” Barbiers’ ”Break of day” is gemaakt van Zweeds graniet. „Kneiterhard materiaal”, zegt de maker. Het werk kijkt uit over de Gorinchemse uiterwaarden. „Het gaat nog meer over de nacht die voorbij is dan over de dag die begint”, stelt Barbiers.

Stilteruimte

In minder dan een maand is een pand aan de Langendijk, een gezellige winkelstraat in Gorinchem, omgebouwd tot een stilteruimte voor het werk van de christelijke kunstenaar Martijn Duifhuizen. De volledig zwart gemaakte ruimte herbergt drie schaars aangelichte kunstwerken. ”Het Laatste Avondmaal”, ”Icoon” en een werk zonder titel gaan samen met de muziek ”Sei still mein Herz” van componist Kees Wisse. Duifhuizen: „De bezoeker zou minimaal vijftien minuten in deze ruimte moeten blijven om zijn ogen de kans te geven aan het donker te wennen. Hierdoor lijkt het alsof het hier juist steeds lichter wordt en de kunstwerken gaan schitteren.” De combinatie van deze kunstwerken en de muziek was eerder te zien in 2012 tijdens een stilteconcert en expositie in de Sint-Janskerk in Gouda.