Premier Junichiro Koizumi heeft donderdag gezegd dat Japan Rusland onder druk moet blijven zetten om de vier Koerileneilanden af te staan die aan het einde van de Tweede Wereldoorlog werden ingenomen door het Rode Leger.

Om de kwestie bij het publiek onder de aandacht te brengen besloot Tokio in 1981 dat 7 februari voortaan Dag van de Noordelijke Territoria zou zijn, naar de naam die de Japanners aan de eilanden geven. „We moeten duidelijk maken dat de vier eilanden van ons zijn”, zei Koizumi op een bijeenkomst ter gelegenheid van de dag. Hij benadrukte tegelijkertijd dat hij overleg wil plegen en riep de Japanners ertoe op geduld te oefenen. Onder Koizumi’s gehoor bevonden zich de minister van Buitenlandse Zaken, Yoriko Kawaguchi, andere kabinetsleden en zakenlieden.

Bij de hal waarin de bijeenkomst werd gehouden, demonstreerden rechts-extremisten voor de onmiddellijke overdracht van de eilanden. De oproerpolitie voorkwam dat de demonstranten het gebouw binnengingen.

Nilolaj Kolomitsev, die voor de communisten in het Russische Lagerhuis zit, zei dat Moskou de Japanse aanspraken moet blijven afwijzen, anders zouden ook andere landen territoriale claims tegen Rusland kunnen indienen.

Rusland en Japan gingen in 1956 diplomatieke betrekkingen aan, maar zij hebben na de oorlog nooit een vredesverdrag getekend. Koizumi had in januari een gesprek met de Russische minister van Buitenlandse Zaken, Igor Ivanov, waarbij zij overeenkwamen dat er verder zal worden overlegd over een verdrag. De Koerilen-kwestie werpt echter een constante schaduw over het overleg. Ivanov moet in maart voor het Lagerhuis verantwoording afleggen over zijn Koerilen-politiek.

De Russische bewoners van de Koerilen hebben woensdag een protestbeweging opgericht tegen een eventuele teruggave van de oostelijke eilandengroep aan Japan. Een internetbedrijf op het Oost-Russische eiland Sachalin, Sakh.com, roept de bevolking ertoe op petities te tekenen of te schrijven naar de betrokken Russische politici, met name president Vladimir Poetin. Van de 350 mensen die Sakh.com heeft ondervraagd, is 90 procent tegen teruggave van de vier eilanden. In een nationale enquête in 2000 was 59 procent van de Russen ertegen.

Een delegatie van Sachalin brengt de resultaten van de peiling en de protestbrieven naar Moskou. Het Russische parlement bespreekt de Koerilen op 18 maart.

De Koerilen werden vlak voor het einde van de Tweede Wereldoorlog door Sovjettroepen bezet. De ongeveer 17.000 Japanners die er woonden, werden geëvacueerd. Nu wonen er zo’n 14.500 Russen op de eilanden. Officieel zijn Rusland en Japan nog steeds in oorlog, omdat de Koerilen-kwestie al vijftig jaar het tekenen van een vredesakkoord tussen beide landen in de weg staat. Tokio zet pas zijn handtekening als dat probleem is opgelost.