Het Kremlin werkt in hoog tempo aan een ongekende modernisering van de strijdkrachten. Het sprekendste voorbeeld, de nieuwe gevechtstank, rijdt morgen mee tijdens een militaire parade ter ere van de 70e viering van de overwinning op nazi-Duitsland. Met 15.000 Russische militairen, 200 gepantserde voertuigen en 150 gevechtsvliegtuigen.

De Armata T-14 Main Battle Tank geldt op dit moment als een van de meest prestigieuze projecten van de Russische defensieindustrie. „De Armata is de grootste verandering in Russische gevechtsvoertuigen sinds de jaren ’60”, aldus Nicholas de Larrinaga van IHS Jane’s, het gezaghebbende instituut voor defensienieuws.

De nieuwe generatie Russische gevechtstanks –opvolger van de eind jaren ’80 ontwikkelde T-90– plaatst westerse strijdkrachten voor een uitdaging. Westerse tegenhangers als de Duitse Leopard en de Amerikaanse M1 Abrams dateren respectievelijk uit de jaren ’70 en begin jaren ’80.

Onbemand

De specificaties van de nieuwe Russische supertank –57 ton, 1200 pk– liegen er niet om. Opvallendste innovatie is een onbemande geschutskoepel. De driekoppige bemanning bedient het kanon op afstand, vanuit een zwaar gepantserde ruimte voorin.

De Armata moet –volgens de nieuwssite Russia Today– op termijn „volledig gerobotiseerd” z’n werk kunnen doen. De tank van toekomst is „de dodelijkste ter wereld met voor de vijand verbijsterende eigenschappen”, meldt persbureau Sputnik News. De Armata krijgt onder andere taken in de nucleaire en biologische oorlogsvoering.

De geschutskoepel telt verschillende wapen-, detectie- en afweersystemen. Het hoofdwapen bestaat uit een 125 mm kanon, met een automatisch laadsysteem voor 32 granaten. Verder kan het kanon lasergeleide raketten met een bereik van 5 kilometer afvuren. Rechts op de toren staat een roterend vierloops Yak-B 12.7 mm machinegeweer met 3000-5000 schoten/minuut, rechts een 30 mm snelvuurkanon van 200 tot 800 granaten/minuut. Beide op afstand te bedienen.

De Armata beschikt verder, naar verluidt, over laserdetectie. Op het moment dat een vijandelijke Apache-gevechtsheli zijn laserstraal en wapens richt op de Russische tank, reageert deze automatisch met het 30 mm-kanon of met lasergeleide raketten.

Een andere noviteit is het onderstel. De Armata is gebouwd op een universeel wapenplatform. Rusland introduceert op één chassis verschillende soorten gepantserde voertuigen: gevechtstanks, pantser-infanterievoertuigen, genie- en bergingsvoertuigen.

Het platformconcept is de nieuwe trend in de defensieindustrie. Een leger bespaart hiermee op de kosten voor bouw, onderhoud en logistiek. „Rusland zet met het platformconcept echte stappen”, aldus generaal b.d. Ruud Vermeulen, die zijn sporen heeft verdiend in de Nederlandse krijgsmacht. Nadeel is de relatief zware motor –met hoog brandstofverbruik– voor lichtere pantservoertuigen.

Westerse krijgsmachten zien zich geplaatst voor een geduchte tegenstander, concludeert Vermeulen. „Het 125 kanon is vergelijkbaar met de Amerikaanse Abrams en de Duitse Leopards, het afweersysteem is beter.” De combinatie van actieve en defensieve bescherming van de Armata noemt hij „buitengewoon goed.”

Ook al boezemen de nieuwe generatie Russische tanks ontzag in, toch blijft het onduidelijk wat het Rode Leger uiteindelijk waar kan maken van z’n grootspraak. „De vraag is: Werkt het of werkt het niet”, aldus de oud-generaal. Gisteren strandde een Armata in Moskou tijdens een oefening voor de grote parade van morgen. Een poging de tank vlot te trekken mislukte. Na een half uur slaagde de bestuurder er alsnog in het gevaarte in beweging te zetten.

Grootste plannen

Rusland heeft grootse plannen. De Russische krijgsmacht moet in 2020 beschikken over 2300 van deze moderne supertanks. Volgens planning rollen er vanaf 2016 elk jaar 500 Armata’s van de lopende band.

De lancering van de T-14 past in de grootschalige modernisering van de Russische strijdkrachten. Moskou showt morgen bijvoorbeeld ook een nieuwe intercontinentale ballistische raket. De RS-26 maakt korte metten met westerse antiraketverdedigingssystemen, aldus de Russische generaal Sergey Karakayev. „Geen enkel huidig of toekomstig Amerikaans verdedigingssysteem zal in staat zijn deze raket te stoppen.”

Verder werkt Moskou aan een nieuw gevechtsvliegtuig, de Sukhoi T-50, met stealth-eigenschappen, waardoor de jager slecht zichtbaar is op vijandelijke radar. Op het water krijgt het Russische leger de beschikking over een vloot nieuwe (nucleaire) aanvalsonderzeeërs.

Offensieve wapens

Het Kremlin heeft het defensiebudget de afgelopen jaren fors verhoogd voor de modernisering van de strijdkrachten. De defensie-uitgaven zijn tussen 2008 en 2013 met ruim 30 procent gestegen. Ondanks economische problemen door westerse sancties en lage olieprijzen trekt Poetin veel geld uit voor wapenaankopen: 20 procent extra dit jaar, 40 procent extra in 2017.

Rusland beschikt op dit moment over 15.000 tanks, waarbij de 2300 nieuwe Armata’s sterk verouderde exemplaren vervangen. Frankrijk telt 400 gevechtstanks, Engeland 450, Duitsland 328 stuks, inclusief de onlangs 100 teruggekochte Leopards.

Opvallend is het offensieve karakter van de nieuwe wapensystemen in Rusland, die vooral Oost-Europese landen schrik aanjagen. Ook op het NAVO-hoofdkwartier leidt dit tot bezorgdheid.