VS staan open voor ideeën VN over Irak
De Verenigde Staten houden vast aan hun plan om de macht in Irak op 30 juni over te dragen aan Irakezen, maar staan open voor nieuwe ideeën van de Verenigde Naties over de wijze waarop een overgangsregering moet worden gevormd. Minister van Buitenlandse Zaken Colin Powell heeft dat dinsdag gezegd.
In de loop van deze week maakt VN-secretaris-generaal Kofi Annan bekend of verkiezingen voor de machtsoverdracht in Irak mogelijk zijn. De Verenigde Staten denken dat daar te weinig tijd voor is. De Amerikanen hebben in november met de Iraakse bestuursraad besloten om regionale kiezersbijeenkomsten te organiseren, waaruit langs indirecte weg een parlement naar voren moet komen dat een voorlopige regering aanwijst. Invloedrijke sjiitische geestelijken als grootayatollah Ali al-Husseini al-Sistani hebben die plannen in de war gegooid door directe verkiezingen te eisen. Om hun eisen kracht bij te zetten stuurden zij hun aanhang voor demonstraties de straat op, wetend dat de Amerikanen niet nog meer onrust in Irak kunnen gebruiken.
Inmiddels lijken ook enkele leden van de bestuursraad het oorspronkelijke plan los te willen laten. Powell wilde zich niet over de zaak uitlaten voordat hij de aanbevelingen heeft gehoord van Lakhdar Brahimi, de speciale VN-gezant die namens Annan de meningen in Irak heeft gepeild. Maar hij opperde de mogelijkheid om eind dit jaar of begin volgend jaar verkiezingen te houden. „Aan wie wij ook eind juni de soevereiniteit overdragen, het blijft een tussenoplossing totdat er een volwaardige grondwet is, er verkiezingen zijn gehouden en er een regering is die daaruit voort is gevloeid”, zei Powell.
De door de Amerikanen aangestelde tijdelijke regeringsraad in Irak heeft intussen in meerderheid afstand genomen van het beleid van president Bush. De raadsleden willen in tegenstelling tot de Amerikaanse regering dat zij de formele macht krijgen zolang er in het gehavende land geen vrije verkiezingen gehouden kunnen worden, aldus The Washington Post van dinsdag.
De VS willen op 30 juni de macht in Irak overdragen aan een tijdelijke Nationaal Assemblee. Tijdens vergaderingen van stamoudsten en andere notabelen in alle achttien provincies van het land moeten de 250 leden van dit orgaan worden aangewezen. Vrije verkiezingen zijn volgens de Amerikanen niet mogelijk. De tijd, de kiesregisters en de stabiliteit zouden daarvoor ontbreken.
De harde realiteit van het naoorlogse Irak kwam ook dinsdag weer aan het licht. Opnieuw waren Amerikaanse militairen doelwit van een aanval. Volgens Amerikaanse media was er zeker één Amerikaanse dode. Nog eens drie Iraakse burgers, onder wie een 10-jarig meisje, kwamen om door een uit koers geraakte Amerikaanse mortiergranaat.