Duitsers niet welkom
Meer dan 500 oorlogsveteranen komen in september naar Arnhem om daar de zestigste herdenking van de Slag om Arnhem bij te wonen. Het uitnodigen van Duitse veteranen is een stap te ver.
De Stichting Airborne Herdenkingen maakte vrijdag in Oosterbeek het programma voor de zestigste herdenking bekend. Centraal staat de John Frostbrug. De brug over de Rijn bleek in september 1944 bij de Slag om Arnhem uiteindelijk een brug te ver.
In totaal hebben 450 Britse, 25 Canadese, 25 Poolse, tien Nieuw-Zeelandse en 35 Australische oorlogsveteranen laten weten dat ze naar Arnhem komen. De veteranen uit Australië waren in 1994, tijdens de vijftigste verjaardag van de slag, voor de laatste keer in Arnhem. Voor de veteranen, van wie de jongsten rond de 80 jaar zijn, wordt opvang geregeld bij onder meer gastgezinnen.
In tegenstelling tot de 60e herdenking van D-day in Normandië, op 6 juni, zijn voor de herdenking in Arnhem geen Duitsers uitgenodigd. „Het is een aangelegenheid van de veteranen zelf. Zij willen liever niet dat er Duitsers aanwezig zijn en wij respecteren die wens uiteraard”, aldus voorzitter M. van Pelt van de Stichting Airborne Herdenkingen.
De geallieerde veteranen zullen op donderdag 16 september in defilé over de John Frostbrug trekken, die zij zestig jaar geleden moesten veroveren op de Duitsers. Vervolgens zullen ze in het stadion Gelredome samen met 10.000 schoolkinderen een programma volgen. De groepen 6, 7 en 8 van alle basisscholen in Arnhem, Ede, Overbetuwe en Renkum zijn uitgenodigd.
De John Frostbrug is genoemd naar de Britse luitenant-kolonel die met zijn bataljon enkele dagen standhield bij de brug. Frost overleed in 1993. De brug wordt op woensdag 15 september na een grote renovatie heropend. Het moet een groot festijn worden, met parachutisten en historische vliegtuigen. De brug wordt ingepakt en ’s avonds zal op de brug de film ”A Bridge Too Far” worden vertoond.
Op 17 september -de feitelijke eerste landingsdag- zijn er officiële herdenkingsplechtigheden in Arnhem, Oosterbeek en Apeldoorn. Zaterdag volgt een massale luchtlanding van Britse en Nederlandse militairen boven de Ginkelse Heide bij Ede. Meer dan 400 parachutisten zullen uit twaalf Hercules-vliegtuigen springen. Naar verwachting zullen negen veteranen ook een sprong maken.
De luchtlanding onder de codenaam Market Garden luidde in september 1944 de Slag om Arnhem in. De geallieerden verloren de slag uiteindelijk, waardoor de bevrijding van Noord-Nederland tot 1945 op zich liet wachten.
De herdenkingen worden op zondag 19 september afgesloten met een herdenkingsdienst op de Airbornebegraafplaats in Oosterbeek, waar honderden gesneuvelde militairen begraven liggen. Volgens voorzitter Van Pelt komen veel veteranen speciaal voor deze plechtigheid naar Arnhem. „Het is een pelgrimage. Ze willen nog één keer bij overleden vrienden zijn.”
Of er leden van het Nederlandse en Britse koningshuis bij de herdenkingen zullen zijn, kon Van Pelt vrijdag nog niet melden. „Het zou verbazingwekkend zijn als er niemand kwam. De Britse koningin komt in ieder geval niet. Zij richt zich op Normandië.” De organisatie rekent op prins Charles, die misschien met zijn zoons komt.
Volgens Van Pelt is de zestigste herdenking van de Slag om Arnhem „een van de laatste grote.” De stichting is van plan in de toekomst jaarlijks herdenkingen te blijven organiseren. „Kinderen en kleinkinderen van de veteranen blijven komen.”