Bananen uit Zuid-Amerika komen tegenwoordig in grote hoeveelheden de havens van Vlissingen en Terneuzen binnen. „Wekelijks doen ongeveer drie vrachtschepen uit Latijns-Amerika Vlissingen aan”, zegt Hein Versluis. Hij is adviseur havenveiligheid bij Zeeland Seaports, dat de havens van Vlissingen en Terneuzen exploiteert.

Maar met de bananen komen ook de drugs het land binnen, weet Versluis. „Ik ben ervan overtuigd dat er nu meer drugs Zeeland binnenkomen. Het aantal drugsvangsten in Vlissingen neemt de laatste tijd in ieder geval opvallend toe.”

Bijgepakt

Op jaarbasis zou volgens de adviseur havenveiligheid ruim 1000 kilo cocaïne ter waarde van enkele miljoenen euro’s worden onderschept. De drugs worden bij de gewone scheepsladingen ‘bijgepakt’. „We zien enerzijds die toename van de illegale drugstransporten, terwijl aan de andere kant het politietoezicht in de haven vermindert.”

Dat laatste heeft volgens hem alles te maken met de reorganisaties bij de politie. „Vroeger surveilleerde de politie dagelijks in de haven. Dat gebeurde dag en nacht. Nu wordt er alleen nog incidenteel –en dan door een enkeling– gesurveilleerd.”

Te weinig toezicht

Burgemeester Verhulst van Goes bevestigt dat er te weinig politietoezicht is. „De politiemensen die we hebben doen echt enorm hun best, maar er zijn er gewoon te weinig om deze harde georganiseerde misdaad samen met de douane doeltreffend te bestrijden.”

Verhulst is portefeuillehouder communicatie binnen de Veiligheidsregio Zeeland-West-Brabant. „Vergeet niet dat Zeeland Seaports de grootste aanvoerhaven in West-Europa is van producten uit landen zoals Suriname, Venezuela, Colombia en Brazilië. Maar een waterpolitie als zodanig bestaat in Zeeland niet meer; eigenlijk te gek voor woorden in zo’n waterrijk gebied.”

Bezuinigingen

De waterpolitie is opgegaan in de dienst infrastructuur van de landelijke eenheid. Die pakt criminaliteit op het water, de snelweg, het spoor en in de luchtvaart aan.

Met nieuwe Haagse bezuinigingen in het verschiet zal deze dienst volgens Verhulst nooit het 24 uurstoezicht kunnen uitoefenen dat bij de drugssmokkel via de drukbevaren Westerschelde nodig is. Verhulst: „Ik denk dat ze in Den Haag niet langer achterover moeten leunen onder het mom dat het allemaal wel meevalt.”

Nog steeds actief

Woordvoerder Ed Kraszewski van de landelijke eenheid zegt dat de waterpolitie als zelfstandige dienst weliswaar niet langer bestaat, maar dat haar mensen „nog steeds actief zijn.” Het grote verschil is dat ze nu samen met de spoorwegpolitie en de verkeerspolitie onder de dienst infrastructuur vallen.

Kraszewski: „Wij hebben in ons land een prachtige infrastructuur. De keerzijde is dat criminelen zich via dat netwerk eenvoudig en snel kunnen verplaatsen. Daar proberen wij met de flexibele inzet van mensen greep op te krijgen.” Het is volgens hem niet de taak van de dienst infrastructuur om elk schip in de haven te inspecteren. „Maar als er aanwijzingen zijn dat er ergens criminele activiteiten worden ontplooid, komen we in actie.”

Bijkomend probleem van de drugssmokkel is dat er in het kielzog van de smokkelaars ook „ander gespuis” opduikt. Versluis van Zeeland Seaports wijst erop dat sommige lieden havenpersoneel kunnen overhalen om zich met de smokkel in te laten. „Een sporttasje vol coke brengt al gauw 10.000 euro op. Je zult als havenarbeider maar in de verleiding worden gebracht.”

Het havenbedrijf wil niet dat argeloze havenwerkers ongewild het risico lopen getuige te zijn van zaken die het daglicht niet kunnen verdragen. „Voor je het weet ben je op het verkeerde moment op de verkeerde plaats.”

Om dat risico te verminderen, ondersteunt Zeeland Seaports het project ”Integere haven”. Dat beoogt stuwadoorsbedrijven te doordringen van de risico’s die eerlijk havenpersoneel loopt door de smokkelpraktijken.

Maar de grond van het probleem voor Zeeland Seaports is simpelweg dat er meer boeven en minder agenten in de haven zijn te vinden. „Een zeer ongewenste ontwikkeling die ook schadelijk is voor de reputatie van ons havenbedrijf.”