Moskou verovert de harten van de Abchaziërs
GOEDAOETA. De afvallige Georgische regio Abchazië moet een voorbeeld zijn van wat het opstandige Oost-Oekraïne gaat meemaken. Moskou laat zich gelden in dit Zuid-Kaukasische gebied. Het biedt kansen, geld en bescherming.
Aannemer Volodja Smir stuitert van enthousiasme. Hij wijst naar de vloer van de kinderopvang in aanbouw. Verwarmd, vermeldt hij trots. Snel loopt de 58-jarige Smir tijdens de rondleiding door naar de nieuwe keuken. Dan volgen de wc’s. Tot slot de gymzaal. Allemaal klaar voor als de Russen komen in het Abchazische plaatsje Goedaoeta aan de Zwarte Zee.
Die staan over twee dagen op de stoep. Want het is hun geld dat wordt gestoken in de kinderopvang en ze willen maar al te graag weten of dat op een juiste manier wordt besteed. De kinderopvang is een fractie van wat de Russen investeren in het armlastige Abchazië, met 240.000 inwoners ingeklemd tussen Rusland en Georgië. Jaarlijks gaat er 10 miljard roebel (158 miljoen euro) vanuit Moskou naar dit Zuid-Kaukasische gebied voor huizen en infrastructuur.
De naam van de afvallige Georgische miniregio Abchazië duikt steeds op als het gaat om een toekomstscenario voor Oost-Oekraïne, waar pro-Russische rebellen zich gewapend afzetten tegen Kiev. Abchazië scheidde zich af van Georgië na een oorlog in 1992-1993. Nadat Rusland Georgië in 2008 versloeg tijdens een nieuwe oorlog, erkende Moskou de Abchazische onafhankelijkheid. Het Westen volgde niet. Dat steunt Georgië.
Met Abchazië ontstond er in de voormalige Sovjet-Unie een nieuw bevroren conflict, een gebied waar na een oorlog geen vredesakkoord is gesloten. Net als Transnistrië, gelegen tussen Oekraïne en Moldavië, en Zuid-Ossetië, ook in Georgië.
Pensioen
De Abchaziërs zijn volkomen op Rusland aangewezen. Moskou helpt hen met Russische paspoorten. De dubbele Abchazisch-Russische nationaliteit is toegestaan. Hierdoor kunnen de Abchaziërs naar Russische universiteiten en ziekenhuizen of in Rusland een baan zoeken met een hoger salaris. Zelfs een Russisch pensioen ligt in het verschiet. Dat maakt nogal een verschil. Het Abchazische pensioen ligt per maand op 500 roebel (8 euro), het Russische op 8000 roebel (128 euro).
Rusland steunt Abchazië niet uit louter liefdadigheid. De uitgifte van de paspoorten is een strategische zet. Als in een schaakspel, dat de oude mannetjes op de boulevard van de hoofdstad Soechoemi graag spelen. Zo creëert Moskou een Russische bevolking.
Het Kremlin vindt dat het het recht heeft om etnische Russen in het buitenland te beschermen. En zolang Georgië met Abchazië een intern conflict heeft, kan Tbilisi het NAVO-lidmaatschap vergeten. Het westerse militaire bondgenootschap kijkt wel uit om landen op te nemen die intern niet stabiel zijn. Straks komt het terecht in een oorlog met Rusland, omdat Georgië ruzie maakt om Abchazië. Zodoende staan er nog altijd geen NAVO-troepen langs de Georgische grens.
Hekken
De Abchaziërs voelen zich veilig onder de Russische paraplu. Georgië is nog altijd de grote vijand. In Goedaoeta hebben de Russen een militaire basis. Vanaf de straatkant valt er niet veel van te zien. Slechts witte loodsen, hekken en bouwwerkzaamheden.
Maar wil Rusland niet meer van Abchazië? Afgelopen herfst tekende de regering in Soechoemi een akkoord met Moskou voor meer economische en militaire samenwerking. Een nieuwe annexatie, oordeelden het Westen en Georgië woedend. Net als met het schiereiland de Krim dat Rusland vorig jaar inlijfde.
Hysterie, noemt de Abchazische minister van Buitenlandse Zaken, Vjatsjeslav Tsjirikba, de westerse reactie in zijn kantoor. Met een schuin oog kijkt hij naar de televisie met oorlogsbeelden uit Oekraïne. Abchazië wil niet bij een ander land horen, benadrukt de 55-jarige Tsjirikba. Onafhankelijkheid, dat is het streven. Want Abchazië heeft een eigen geschiedenis met een eigen taal en cultuur, beargumenteert de bewindsman.
Met Tbilisi komt het vooralsnog niet goed. De wrok zit diep bij de Abchaziërs. Zoals bij hoteleigenaar Gena (52). Hij eist excuses van Georgië voor de bombardementen tijdens de oorlog van 1992-1993. Gena’s hotel in Goedaoeta ziet eruit als een ruime villa en ligt er lommerijk bij. Als op een vakantiekaart van een tropisch oord. Een trap leidt naar het strand. Palmbomen en een zwembad maken het plaatje af.
Het Westen vertrouwt hij niet. Dat erkent wel Kosovo, maar niet Abchazië. Gena weet het daarom zeker: Abchazië zal voor altijd samen met Rusland optrekken.
Dit is het eerste deel van een tweeluik over het bevroren conflict in Abchazië.