Het Syrische scenario heeft Jemen bereikt
AMMAN. In de vroege ochtend begon woensdag operatie Decisive Storm. Dit was de naam die werd gegeven aan de door Saudi-Arabië geleide militaire coalitie in Jemen die moet voorkomen dat de door Iran gesteunde Huthirebellen erin slagen om Jemen helemaal te veroveren. Volgens Saudi-Arabië zouden tien landen die niet bij name werden genoemd aan deze coalitie deelnemen.
Dat Egypte een van de deelnemende landen was, werd een dag later duidelijk. Toen werd het voor het internationale olieverkeer zo belangrijke Bab al-Mandeb door de Egyptische marine ingenomen.
Dát Egypte meedoet lag in eerste instantie niet voor de hand. De afgelopen weken waren er spanningen tussen Riyad en Caïro nadat Egyptische media hadden bericht dat een delegatie van Jemenitische Huthi’s twee dagen in Caïro was geweest om met de Egyptische autoriteiten te onderhandelen. Hierdoor ontstond het beeld in Saudi-Arabië (waar de Huthi’s worden gezien als een directe bedreiging voor de eigen veiligheid) dat Egypte zich weinig zorgen maakte om de problemen in Jemen.
Een jaar geleden begon de Jemenitische staat voor de ogen van de internationale gemeenschap in elkaar te storten, maar niemand schonk er aandacht aan. De sjiitische Huthi’s woonden in het noorden van Jemen waar ze de macht hadden in de provincie Saada. Juli 2014 begonnen ze echter plotseling zuidwaarts te trekken en veroverden in eerste instantie de stad Amran. Tot ieders verbijstering namen de Huthi’s vervolgens op 21 september de hoofdstad Sanaa in. De Jemenitische president Hadi vluchtte vorige maand naar de zuidelijke stad Aden, die hij uitriep tot de tijdelijke hoofd- stad van Jemen. Vrijwel alle deskundigen waren het erover eens dat de Huthi’s niet de militaire capaciteit hadden om ook Aden aan te vallen, maar tegen aller verwachtingen in stonden de Huthi’s begin deze week plotseling voor de poorten van Aden. Op dat moment besloten de Arabische Golfstaten om in te grijpen.
De Huthi’s hebben tussen 2002 en 2011 maar liefst zes oorlogen gevoerd tegen de regering in Sanaa. Al die oorlogen eindigden steeds met een wapenstilstand omdat de Huthi’s niet in staat bleken het Jemenitische leger te verslaan. Dit maakt het huidige offensief van de Huthi’s des te opvallender. Ze bleken dit keer over grote militaire vaardigheden te beschikken. De Syrische burgeroorlog zou dit wellicht gedeeltelijk kunnen verklaren.
Iran, dat het regime in Damascus onvoorwaardelijk steunt, heeft in Syrië een aantal sjiitische milities opgericht, waaronder de beruchte Liwa Abu Fadl al-Abbas. Honderden, en volgens sommigen zelfs duizenden Jemenitische Huthi’s hadden zich bij deze militie aangesloten en zouden hier volgens geruchten militaire training hebben ontvangen van de Libanese Hezbollah. Vervolgens keerden ze terug naar Jemen, waar ze de voorhoede gingen vormen van de Huthirevolte tegen de regering in Sanaa.
Dit illustreert het langetermijngevaar van de oorlog in Syrië, waar zowel soennieten als sjiieten uit meer dan tachtig landen momenteel worden opgeleid tot volleerde guerrillastrijders.
Jemen werd afgelopen woensdag officieel het laatste slagveld waarop Iran en Saudi-Arabië hun oorlog om de macht in het Midden-Oosten uitvechten. Het is echter niet louter een oorlog tussen sjiieten en soennieten, omdat de situatie in Jemen gecompliceerder is. Het Jemenitische leger, dat vooral uit soennieten bestaat, is namelijk in twee delen uit elkaar gevallen. Een gedeelte is trouw gebleven aan de huidige president Hadi, een tweede groep heeft zich loyaal verklaard aan de in 2012 afgetreden president Ali Saleh en is een alliantie aangegaan met de Huthi’s.
Jemen werd tot voor kort door het Westen gezien als een succesverhaal en het ”Jemenitische model” werd aangeprezen als oplossing voor de burgeroorlog in Syrië. Het lijkt er op dat Jemen nu het ”Syrische model” volgt.
