Analyse: Israël stevent opnieuw af op rechts kabinet
JERUZALEM. De grote overwinnaar van de parlementsverkiezingen van dinsdag in Israël is de Likudpartij van Benjamin Netanyahu. De zittende premier is van plan snel een rechts-nationale regering te vormen. Als hem dat is gelukt, wordt hij voor de vierde keer premier van Israël.
Televisiekanaal 2 meldde woensdagmorgen dat na telling van 99 procent van de stemmen Likud 30 van de 120 zetels heeft gewonnen en de Zionistische Unie van Isaac Herzog 24. De voornamelijk door Arabieren gesteunde Gezamenlijke Lijst belandde op de derde plaats met 14 zetels.
De uitslagen weken scherp af van wat de opiniepeilingen lieten zien. Eind vorige week lag de Zionistische Unie van Herzog nog voor. Dinsdagavond om 22 uur, toen de stemlokalen sloten, voorspelden de exitpolls van de televisiekanalen 1 en 10 voor de twee grootste partijen elk 27 zetels. De peiling van kanaal 2 meldde een kleine overwinning voor Likud van 28, tegen 27 voor Zionistische Unie.
Netanyahu voerde de laatste dagen campagne door verder af te buigen naar rechts. Hij zei dat hij tegen de oprichting van een Palestijnse staat was. Hij week daarin af van zijn toespraak van 2009 op de Bar Ilan Universiteit, waarin hij zei dat hij akkoord ging met de vorming van een Palestijnse staat. Hij beloofde uitbreiding van de Joodse wijken in die delen van Jeruzalem waar de Palestijnen hun hoofdstad hopen te stichten. Hij stelde de verkiezingen als beslissend voor: of wij, of zij. Op deze wijze lukte het Netanyahu blijkbaar stemmen weg te trekken van de partij HaBayit Yehudi (Joods Huis) van Naftali Bennett, die genoegen moest nemen met 8 zetels.
Daar stond echter tegenover dat Bennett een van de eerste personen was die Netanyahu dinsdagavond belde om te vragen plaats te nemen in zijn kabinet. De premier belde ook andere leiders van rechtse en religieuze partijen.
President Reuven Rivlin roept pas volgende week de partijleiders bij zich voor consultaties. Op deze wijze wil hij bepalen wie de beste kansen maakt een coalitie te vormen. De verwachting is dat hij Netanyahu zal aanwijzen. De formateur heeft vervolgens 45 dagen de tijd om een nieuwe coalitie te vormen.
Het is geen geheim dat een kabinet van nationale eenheid de voorkeur van de president heeft. Netanyahu heeft dit echter uitgesloten. Ook in Herzogs Zionistische Unie bestaat brede tegenstand tegen deelname aan een eenheidskabinet.
Een kabinet onder Netanyahu zou kunnen bestaan uit Likud met 30 zetels, HaBayit Yehudi (8), de religieuze partijen Shas (7) en Verenigd Torah Judaïsme (6), Yisrael Beiteinu (6) en Kulanu met 10.
De Zionistische Unie zal hoogstwaarschijnlijk samen met de drie in de Gezamenlijke Lijst verenigde Arabische partijen en de linkse Meretz (4) in de oppositie gaan. Het was woensdagmorgen nog onzeker welke stappen partijleider Yair Lapid van Yesh Atid (11) zal nemen.
Meretz kwam met 4 zetels met de hakken over de sloot en haalde nipt de kiesdrempel. Meretzleider Zahava Gal-On heeft besloten af te treden en Tamar Zandberg in te werken om de nieuwe leider te worden.
De rechts-radicale Yachadpartij van oud-minister Eli Yishai heeft de kiesdrempel van 3,25 procent niet gehaald.
Netanyahu is nu al de tweede langszittende premier van Israël. De eerste premier, Ben Gurion, zat echter dertien jaar. Netanyahu is nu acht jaar regeringsleider.