Opstand op Haïti breidt zich uit
MARC - De gewapende opstand tegen president Betrand Aristide van Haïti heeft zich afgelopen weekeinde uitgebreid. Honderden Haïtianen gaven zich zondag over aan plunderingen in de haven van St. Marc, een van de steden waar de rebellen de politie hebben weggejaagd.
Zeker achttien mensen zijn omgekomen sinds de rebellen donderdag aan hun offensief begonnen. Het Verzetsfront van Gonaives (FRG) nam donderdag bezit van die stad, de op drie na grootste van Haïti. Zaterdag leverde de politie een bloedige maar vergeefse strijd om Gonaives te heroveren. Zeker zeven politieagenten en twee rebellen zijn daarbij om het leven gekomen.
De lichamen van een paar agenten die in Gonaives de dood vonden, werden door de menigte op grove wijze verminkt. Eén lichaam werd door de straten gesleept terwijl een man er met zijn machete op in hakte. Een vrouw sneed de dode een oor af. Een andere agent werd door de menigte gelyncht, waarna een rotsblok op zijn lichaam werd gegooid. Vier agenten werden gedood nadat hun auto over de kop was geslagen, zei een van de rebellen. Volgens deze zegsman waren er ook twee rebellen doodgeschoten toen zij een barricade opwierpen.
St. Marc, gelegen aan de westkust tussen Gonaives en de hoofdstad Port-au-Prince, wisten de rebellen zaterdag in te nemen. Zondag wierpen inwoners overal barricades op, gemaakt van boomstammen, brandende autobanden en autowrakken. Veel mensen hebben buurtcomités gevormd om de rebellen te ondersteunen in hun strijd tegen de president. „Als Aristide is vertrokken zal het land weer normaal worden”, zei Axel Philippe (34), een van de tientallen mensen die zich bij een barricade op de belangrijkste toegangsweg naar St. Marc hadden verzameld.
Ook in zeker zes dorpen rond Gonaives hebben opstandelingen de politie verjaagd en zich meester gemaakt van de politiebureaus, meldde de radio. In de hoofdstad Port-au-Prince gingen aanhangers van Aristide zaterdag de straat op om de derde verjaardag van diens aanvaarding van zijn tweede ambtstermijn te vieren. De oppositie had een grote protestdemonstratie gepland, maar zei die om veiligheidsredenen te hebben afgelast.
De Haïtiaanse premier Yvon Neptune heeft zondag de oppositie ervan beschuldigd een coup te plannen. Verscheidene oppositiegroepen zouden met een staatsgreep de regering omver willen werpen.
Volgens de premier zijn de gewelddadigheden in verschillende steden in het land het werk van de vermeende coupplegers. Hij zei dat in een televisie-interview. Hij riep de oppositie ertoe op het geweld een halt toe te roepen. „Alleen door verkiezingen te houden, kunnen we deze crisis oplossen.”
Aristide heeft ook voorgesteld nieuwe verkiezingen te houden, maar de oppositie houdt vast aan het vertrek van de president en wil niet meedoen aan verkiezingen als Aristide zich opnieuw kandidaat stelt.
De politieke crisis in Haïti begon met de verkiezingen van 2000, die door Aristides partij werden gewonnen, maar door de oppositie als frauduleus werden verworpen. Sinds half september zijn bij botsingen tussen de politie en aanhangers en tegenstanders van Aristide zeker 69 doden gevallen. De organisatie van Caraïbische landen, Caricom, is er de afgelopen dagen niet in geslaagd een oplossing te bewerkstelligen.