Op Secret (de gratis app is er in een iOS- en een Androidvariant) hoef je niet zoeken naar negatieve punten. Seksueel getinte opmerkingen, racistische uitlatingen, scheldpartijen en het tot op de grond toe afbranden van mensen zijn vanaf het eerste scherm in ruime mate aanwezig.

De geheime-napp werd in september 2013 in de VS op de markt gebracht, en boekte snel succes. Europa volgde in mei 2014. De bedenker, Chrys Bader, was van mening dat er behoefte was aan een sociaal medium waar de gebruiker volledig anoniem is. „Hoe vaak tik je iets in op Facebook of op Twitter, waarna je het toch niet post?”

Secret wordt daarom ook wel aangeduid als ”Twitter zonder gebruikersnamen”. Bij veel netwerken is de gebruiker op de een of andere manier wel te herkennen aan een naam, een foto, een telefoonnummer of een koppeling met bijvoorbeeld Facebook. Op Secret hoeven die gegevens niet te worden vermeld om te kunnen communiceren.

Het anonieme karakter van de app blijkt een vrijplaats te bieden aan mensen die ongeremd hun gang willen gaan.

Een van de basisfuncties van Secret geeft een overzicht van alle geplaatste berichten in een straal van enige tientallen kilometers om je heen. Hoewel de anonimiteit ervoor zorgt dat de zenders van de berichten niet te achterhalen zijn, gaat het op Secret vooral over personen die met naam en toenaam worden genoemd. Niet zelden (vage) bekenden dus.

Populair is het vermelden van een enkele meisjes- of jongensnaam, soms met de naam van de school erbij. De reacties die daarop volgen, zijn van een zeer bedenkelijke tot ronduit verwerpelijke soort. De enkeling die nog waarschuwt, wordt met grove bewoordingen weggehoond.

Middelbare scholen maken zich zorgen, omdat blijkt dat de app op steeds grotere schaal wordt gebruikt. In januari luidden scholen in Baarn, Soest, Barneveld en Amersfoort de noodklok.

In Brabant en in het westen van Nederland was er eind vorig jaar al onrust rond de app. Leerlingen gaan zich onveilig voelen, zo blijkt. Ouders kregen een brief met het verzoek in gesprek te gaan met hun kinderen. Een enkele school vroeg al om een gebruiksverbod, omdat het pesten en roddelen onbeheersbare vormen aannam. De politie in Ede bevestigde vorige week dat er via Secret werd opgeroepen tot een vechtpartij tussen scholieren. Zo ver kwam het niet.

Mediawijzer: Ga in gesprek

Anonimiteit is een van de opvallende trends binnen sociale media. Het niet-bekend zijn staat gelijk aan ”hier kan ik mezelf zijn.” Relatief nieuwe sociale netwerken als Secret, Gossup, Whisper en Yik Yak (vooral bekend in de VS) spelen hier handig op in.

De uitwassen die dat oplevert, worden steeds zichtbaarder. Pesten (online houdt dat niet op na schooltijd) leidt bij jongeren tot onzekerheid, eenzaamheid en soms zelfs tot het verwonden van zichzelf of suïcidale neigingen, blijkt uit gegevens van verschillende hulpverlenende instanties.

Stichting Mediawijzer wijst in verschillende brochures op de belangrijke rol die ouders spelen als het gaat om een „veilige route in het digitale mijnenveld.” Het negeren van sociale media is geen optie, net zomin als zorgeloosheid of overbezorgdheid een oplossing bieden. Mediawijzer roept opvoeders ertoe op zich te verdiepen in de digitale wereld die hun kinderen zo aanspreekt, om vanuit die positie het gesprek met de jongeren aan te gaan.

Twitter: We pakken pesters aan

Hoewel Twitter niet hét voorbeeld is van een anoniem sociaal medium, is pesten op dit netwerk wel degelijk een thema. Zo groot zelfs dat Twitterbaas Dick Costolo eerder deze maand meldde zich persoonlijk verantwoordelijk te voelen voor pestgedrag. „Het is ontstellend en het is helemaal mijn schuld.” Twitter erkent dat het bedrijf te weinig doet om dit gedrag aan te pakken. Twitter heeft daar natuurlijk ook zelf belang bij: „We verliezen dagelijks gebruikers door deze treiterijen.”

Snapchat: Houd je kleren aan

Snapchat is een foto-app die bekendheid geniet rond het versturen van pikante foto’s. De ontvanger van de foto kan de afbeelding een paar seconden bekijken, waarna de plaat voorgoed verdwijnt (als er tenminste niet snel een schermafbeelding van wordt gemaakt). Snapchat lijkt van dit sexting-imago af te willen. Het bedrijf lanceerde deze week een veiligheidscentrum voor ouders en kinderen. Een van de richtlijnen is nu: „Wanneer je jonger dan 18 bent, houd dan je kleren aan!”