Meer kritiek op Britse rol in aanloop naar oorlog
De Britse premier Tony Blair is er dit weekeinde opnieuw van beschuldigd de dreiging van Irak te hebben gedramatiseerd om een aanval op dat land te rechtvaardigen. Deze keer kwam de beschuldiging van de voormalige chef van de VN-wapeninspecteurs in Irak, Hans Blix. Hij uitte die zondag in een interview met de BBC-televisie.
In het Britse dossier van 2002 over de dreiging van Irak zegt Blair dat „bepaalde massavernietigingwapens binnen 45 minuten klaar kunnen zijn voor gebruik”. Blix voorzag die passage van commentaar. „Ja, maar welke? En wat betekent ’klaar’? Zou het kunnen gaan om een buisje antrax dat je tegen iemand aan gooit?”, vroeg Blix zich af. „Je kunt het op verschillende manieren interpreteren, maar de bedoeling was het te dramatiseren”, aldus de wapendeskundige.
Groot-Brittannië werd er zondag ook van beschuldigd de Verenigde Staten te hebben geholpen bij het afluisteren van leden van de VN-Veiligheidsraad aan de vooravond van de oorlog tegen Irak. De Britse zondagskrant The Observer citeerde bronnen die zeiden dat zeker één permanent lid van de Veiligheidsraad werd afgeluisterd. Naast de VS en Groot-Brittannië zijn China, Frankrijk en Rusland permanent lid van de raad.
Volgens The Observer zijn er aanwijzingen dat China werd afgeluisterd. De afluisteroperatie was in strijd met de internationale regels die zijn vastgelegd in de akkoorden van Wenen over diplomatieke betrekkingen, weet de krant. Vertalers en analisten van de Britse regering zouden eind januari vorig jaar opdracht hebben gekregen mee te werken aan de Amerikaanse afluisteroperatie. Die had tot doel de weg vrij te maken voor een tweede resolutie van de Veiligheidsraad over militair ingrijpen in Irak.
Duitsland, dat zich steeds heeft verzet tegen de preventieve aanval, ziet niets in een grotere rol voor de NAVO in Irak, zoals de nieuwe secretaris-generaal Jaap de Hoop Scheffer bepleit. De Duitse minister van Buitenlandse Zaken Joschka Fischer zei dat zaterdag tijdens de veiligheidsconferentie in München. De Bondsrepubliek zal geen militairen beschikbaar stellen voor een stabilisatiemacht in Irak, maar zal consensus over uitbreiding van de rol van de NAVO niet in de weg staan, aldus Fischer.
Japan stuurt zeshonderd man naar Irak. Zondag arriveerde een eerste contingent van tachtig Japanse militairen vanuit Koeweit. Zij worden gelegerd in de provincie Al Muthanna, nabij de Nederlandse militairen. De Japanners krijgen vooral humanitaire taken. Het is voor het eerst sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog dat Tokio militairen inzet in het buitenland.
De Britse troepen in Irak kregen zondag onverwacht bezoek van prins Charles. De Britse kroonprins was in een helikopter aangekomen bij een militair hoofdkwartier bij Basra. Daar schudde Charles verbaasde militairen de hand en stak hij de troepen een hart onder de riem. Ook sprak hij met leden van de regeringsraad. Pas toen hij zes uur later weer vertrokken was, werd bekendgemaakt dat Charles een verrassingsbezoek aan Irak had gebracht.
Een team van verkiezingsdeskundigen van de Verenigde Naties is zaterdag in Bagdad aangekomen. Het team gaat in de Iraakse hoofdstad met de Amerikaanse bewindvoerders en de Iraakse regeringsraad praten over een overgangsregering. De deskundigen gaan vooral onderzoeken of het verantwoord is op korte termijn verkiezingen voor een overgangsparlement te houden.