Door de in Nederland gegroeide praktijk van omgaan met hulpmiddelen verdwijnen jaarlijks duizenden rolstoelen en rollators naar Oost-Europa, schatten betrokkenen. Volgens een woordvoerder van Zilveren Kruis Achmea, één van de grootste zorgverzekeraars van Nederland, zou een meer modulaire opbouw van onder meer rolstoelen aanzienlijke kostenbesparingen kunnen opleveren. Dit zou het mogelijk maken om delen van hulpmiddelen opnieuw te gebruiken.

De kosten van onder meer rollators stonden deze week in de belangstelling na een oproep van voorzitter Hillen van het College voor Zorgverzekeringen. Die pleitte ervoor dat mensen voortaan de aanschaf van een rollator zelf betalen. Dat zou een kostenbesparing betekenen op middelen die vergoed worden uit de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). Rollators worden echter betaald door ziekenfondsen en zorgverzekeraars en komen dus niet voor rekening van de AWBZ.

Op dit moment hebben veel verpleeg- en verzorgingshuizen aanzienlijke voorraden van onder meer rollators. Meestal komen die beschikbaar na het overlijden van bewoners. De meeste exemplaren van deze loophulpen krijgen een tweede leven in Oost-Europa. Directeur Marianne van den Berg van verzorgingshuis de Liefkenshoek in Heteren weet zo jaarlijks vele rollators te slijten. „We proberen altijd eerst de ’slechte’ exemplaren van onze bewoners te vervangen door betere. Wat dan nog overblijft is beschikbaar voor mensen uit het dorp die er een nodig hebben. Het restant verdwijnt onder meer naar Roemenië.”

De voorraad bij veel verpleeghuizen zal echter niet groter zijn dan een stuk of vijf exemplaren. Dat schat J. Parlevliet, directeur van verzorgingshuis De Schans in Zwartsluis. „Een deel van de rollators wordt meegenomen door familieleden van overledenen. Het is uiteindelijk hun eigendom. Wat achterblijft doneren ook wij aan Oost-Europa.”

Rollators worden in tegenstelling tot rolstoelen en andere hulpmiddelen in eigendom verstrekt. Verzekeraars eisen ze dan ook niet op wanneer een gebruiker overlijdt. „Dat kost te veel tijd en geld”, zegt woordvoerder Dirk Jan Westerwoud van zorgverzekeraar CZ. „We betalen zo’n 50 euro voor een nieuw exemplaar. Alleen al het ophalen van een oude rollator zou 35 tot 40 euro kosten. In veel gevallen moeten er dan ook nog reparaties verricht worden. Dat maakt het hergebruik niet economisch verantwoord.”

In Nederland worden jaarlijks tienduizenden hulpmiddelen gegeven aan hulpbehoevenden. Zilveren Kruis Achmea koopt alleen al ongeveer 10.000 rollators in. Daarvoor worden aanzienlijke kortingen bedongen. Ook andere verzekeraars en thuiszorgorganisaties blijken zich van deze praktijken te bedienen. Aan het recyclen van hulpmiddelen wordt gewerkt. Woordvoerster Esther Barfoot van Zilveren Kruis Achmea verwacht dat dit over enkele jaren meer ingang heeft gevonden. „Het gebeurt nu slechts her en der. Maar wij volgen de ontwikkelingen op dit gebied nauwlettend.”