De Libische afdeling van IS zette zichzelf vrijdag opnieuw bloedig op de kaart met een driedubbele aanslag in de stad Qubbah, op zo’n 30 kilometer van bolwerk Derna. Zeker 45 mensen vonden de dood, terwijl tientallen anderen gewond raakten. IS eiste de aanslag op als vergelding „voor het bloedvergieten van moslim in Derna.” De groep verwees daarmee naar de Egyptische luchtaanvallen op de stad, eerder deze week.

De vrees is dat dit voorlopig nog niet het laatste is wat we van IS in Libië horen. De Libische analist Mohamed Eljarh twitterde vrijdag te verwachten dat de dreiging van de terreurgroep „de komende weken en maanden exponentieel zal groeien en al snel onbeheersbaar zal zijn.”

Het Italiaanse ministerie van Defensie waarschuwde vrijdag onder meer voor piraterij voor de kust van Libië. IS heeft verschillende havensteden in handen en kan bovendien bogen op de ervaring van mensensmokkelaars die al jaren vanuit Libië opereren.

IS dreigde eerder deze week zelf chaos op de Middellandse Zee te creëren. „Als u gewapende troepen in Libië inzet, sturen wij 500.000 migranten”, liet de terreurgroep aan de Italiaanse regering weten. IS zou zo „een psychologische oorlog” tegen Europa willen voeren.

Italië staat in het bijzonder op scherp sinds IS in de onthoofdingsvideo van 21 koptische Egyptenaren dreigde op te rukken naar het land. „We zullen Rome veroveren, als Allah het wil”, zegt een militant daarin, wijzend naar het noorden. Vanuit (onder meer) Italië klonk dan ook de roep om een internationale interventie.

Er leven wereldwijd echter veel reserves tegenover zo’n operatie. Groot-Brittannië en de Verenigde Staten betoogden deze week dat er eerst maar eens een regering van nationale eenheid in Libië moet komen. Nu zijn er twee groepen die de macht claimen: de Libische Dageraad in Tripoli en de officieel erkende regering in Tobruk.

Sommige Libiërs toonden vrijdag hun ongenoegen over deze houding. In verschillende Libische steden werden vrijdag Britse en Amerikaanse vlaggen verbrand. „Als de Libische facties de westerse roep om eenheid blijven negeren, hoe wil het Westen dan omgaan met de toename van IS-dreiging in Libië?” vroeg analist Eljarh zich af.

Dat is een reële vraag: de onderhandelingen tussen de twee facties in Genève vorderen maar uiterst moeizaam. Binnen de ‘regering’ van de Libische Dageraard in Tripoli lijkt er bovendien ernstige verdeeldheid te bestaan over de dreiging van IS. De zelfbenoemde premier van de groep, Umar al-Hassi, noemde de moordvideo op de kopten vrijdag nog „een bedrieglijke vervalsing voor mediadoeleinden.” Daarachter zouden Gaddafigetrouwen zitten, gesteund door Egypte, legde hij aan Al-Jazeera uit.

Sommige waarnemers vinden dat het Westen vanwege dergelijke uitlatingen onomwonden moet kiezen voor de officiële regering. Maar ook de gematigde krachten zijn verdeeld. Bovendien moet de steun voor islamistische groepen in Libië niet onderschat worden, waarschuwen experts.