Zo verschillend reageren Egyptische christenen op de moord op 21 kopten door terreurbeweging Islamitische Staat in Libië, zegt de Nederlandse oud-buitenlandcorrespondent dr. Jos M. Strengholt. „Het laat zien hoe ingewikkeld de situatie in het Midden-Oosten is.”

Strengholt is anglicaans priester in Heliopolis, een buitenwijk van de Egyptische hoofdstad Caïro. „In mijn drie preken ging het gisteren over Markus 9, de bergtopervaring van de Heere Jezus met Mozes en Elia. Ik heb beklemtoond dat we allemaal graag zulke ervaringen hebben, maar dat het leven een tranendal is. Daarin is zo’n bergtopervaring zeldzaam; ze helpt ons wel om vol te houden. Jezus werd gehaat, en Hij zegt dat ook Zijn volgelingen gehaat zullen worden.”

De Egyptische luchtmacht bombardeerde vanmorgen kampen, trainingslocaties en wapenopslagplaatsen van IS. Dat gebeurde nadat de terreurbeweging gisteren een video van de onthoofding van 21 Egyptische christenen op een strand in Libië publiceerde. De 21 werkten als gastarbeider in Libië. Het was al bekend dat ze waren gedood. Veel arme Egyptenaren zijn naar Libië gereisd om daar werk te zoeken, ook al wordt dat land geteisterd door burgeroorlog.

De video zou zijn opgenomen in de buurt van Tripoli. „We staan ten zuiden van Rome”, aldus een beul. De video is een boodschap voor „de vijandige Egyptische kerk.” „Veiligheid voor jullie kruisvaarders is iets wat jullie alleen maar kunnen wensen.”

Veel christenen hebben boos en verdrietig gereageerd op de brute moord op hun geloofsgenoten. „Ze waarderen het dat president Abdel Fatah al-Sisi gisteravond in een speciale uitzending op televisie verscheen om de moord te veroordelen en een week van rouw af te kondigen”, zegt Strengholt. „Ze waren toch al op de hand van Sisi, en dat is nu versterkt. Dat het leger optreedt, vinden de meesten prachtig.”

Er klinken echter ook andere geluiden. „Drie jaar geleden kwamen veertig kopten om door optreden van het leger. En nu moet datzelfde leger zo nodig voor de christenen opkomen.

Je merkt ook dat christenen beducht zijn voor een nieuwe oorlog. Opvallend was dat de koptische paus alleen over troost voor de families sprak en verder geen commentaar op de gebeurtenissen gaf. Misschien is hij er beducht voor dat een te harde reactie gevolgen binnen Egypte zal hebben. Het aantal extremisten onder de bevolking schat ik op slechts een paar procent, maar we zijn nog niet vergeten dat er anderhalf jaar geleden veertig kerken in brand zijn gestoken. Momenteel is het rustig. Alleen in de Sinaï vallen veel doden door aanslagen, maar voor veel Egyptenaren is dat min of meer buitenland. Die rust wil men graag bewaren en daarom reageren mensen voorzichtig.

Onlangs schreef ik op Facebook: Heer, wanneer neemt U wraak op de vijanden van Uw volk? Daarbij citeerde ik Openbaring 6. Prompt kreeg ik de vraag of je als christen wel om wraak mag bidden. Dat laat zien hoe verschillend er wordt gereageerd.”

Regering en leger moeten niets van het extremisme hebben, zegt Strengholt. „De schietpartij afgelopen weekend in Denemarken is door Egypte scherp afgekeurd.”

Het viel Strengholt op dat de IS-video verwees naar de ophef rond de vrouw van een koptische priester die moslima zou hebben willen worden, maar gekidnapt zou zijn om haar te dwingen christen te blijven. „Het is de vraag of dat bij buitenlanders bekend is. Het bracht mij op de gedachte dat er ook wel Egyptenaren betrokken kunnen zijn bij de moord op de 21 kopten in Libië.”