Nieuw overleg over Oekraïne: kleine beloning voor veel moeite
MÜNCHEN. Alle reizen en gesprekken van de afgelopen dagen over de burgeroorlog in Oekraïne hebben er in elk geval toe geleid dat de betrokken partijen elkaar woensdag opnieuw treffen in Minsk, de hoofdstad van Wit-Rusland.
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Kerry, deed zijn best om tijdens de internationale veiligheidsconferentie in München te bedekken dat Amerika en Europa verschillend staan tegenover de bewapening van het Oekraïense leger. Vanuit de Verenigde Staten is grote druk om over te gaan op het leveren van „dodelijke wapens.” Kerry zei zelf: „De Oekraïense bevolking wordt geslacht, en wij sturen dekens.”
Vanuit Europa wordt er heel terughoudend gereageerd op de gedachte om wapens te sturen aan de Oekraïners. Deze kwestie zal ongetwijfeld op het programma staan als de Duitse bondskanselier Merkel vandaag een bezoek brengt aan Washington.
President Obama heeft nog geen standpunt ingenomen over de kwestie, maar het zou verbazen als hij tegen de grote meerderheid van de Amerikaanse politiek ingaat. Volgens Merkel is het conflict niet met militaire middelen op te lossen. De separatisten in het oosten van Oekraïne worden immers „oneindig” bevoorraad vanuit Rusland, aldus Merkel.
Het is belangrijk dat het Westen het onderling eens wordt, om woensdag een duidelijke boodschap aan de Russische president Poetin te kunnen brengen. In Minsk ontmoet Poetin de Duitse kanselier Merkel, de Franse president Hollande en de Oekraïense president Porosjenko. Merkel en Hollande gingen eind vorige week gezamenlijk op reis naar Oekraïne en Rusland om een vredesplan te bewerken. Dat twee presidenten samen zo’n onderneming aangaan, is vrij uitzonderlijk. Misschien dat dit de Russen ertoe heeft gebracht toch tenminste een klein signaal te geven.
Poetin liet zondag duidelijk merken dat hij eigenlijk weinig zin had in een nieuw overleg. De president klaagde over „pogingen onze ontwikkeling op diverse manieren tegen te houden”, waarmee hij wellicht doelde op de sancties. Toch wil hij „met iedereen samenwerken.”
Porosjenko is redelijk optimistisch, als maar aan twee voorwaarden wordt voldaan: de grens tussen Oekraïne en Rusland moet dicht en de buitenlandse strijders moeten zich terugtrekken. Als dat gebeurt zal er „binnen enkele weken” weer vrede in zijn land zijn, aldus de president. Hij veronderstelt daarmee dat hij de separatisten in eigen land makkelijk onder de knie kan krijgen. Niet iedereen zal dat zo positief inschatten.
De houding van Rusland ten opzichte van het geweld in Oekraïne is steeds geweest dat het zich van de domme houdt. Aanvankelijk ontkende Moskou dat er Russische militairen in Oost-Oekraïne actief waren, maar toen dat niet meer ging, begon men te spreken over „enkele verdwaalde” soldaten. Tijdens een toespraak op de veiligheidsconferentie in München toverde president Porosjenko een hele reeks paspoorten van Russische militairen voor de dag, met de vraag of die „soms allemaal verdwaald” waren.