De door Blair in het leven geroepen onafhankelijke commissie, samengesteld uit leden van verscheidene politieke partijen, kan op weinig genade rekenen bij de oppositiepartijen.

Het hele onderzoek is te beperkt, zeggen de leiders van zowel de Conservatieve Partij als van de Liberale Democraten. „Een onderzoek dat politici uitsluit van een onderzoek roept waarschijnlijk niet het vertrouwen van het publiek op”, zo verwoordde buitenlandwoordvoerder Menzies Campbell de scepsis bij zijn partij Liberal Democrats.

De oppositiepartij wil dat ook de politieke besluitvorming over de oorlog en de „competentie en het beoordelingsvermogen” van de premier en de ministers worden onderzocht. Zo lang dat niet gebeurt, willen de Liberale Democraten geen zitting in de commissie nemen.

De leider van de Conservatieve Partij, Michael Howard, stak dinsdag ook zijn kritiek niet onder stoelen of banken. Hij wilde echter niet zo ver gaan als de Liberale Democraten door te weigeren een commissielid te leveren. Hij zei geprobeerd te hebben veranderingen aan te brengen in de onderzoeksopdracht die de commissie heeft meegekregen. Niet alleen de inlichtingen zelf maar ook het gebruik ervan door de regering zouden moeten worden gewogen door de commissie, aldus Howard voor de BBC-radio.

Premier Blair wil evenwel niet dat de politieke oordeelsvorming onder de loep wordt genomen. „Het punt van het vertrouwen is al behandeld door de commissie-Hutton”, zei de premier. In een commissievergadering had hij gezegd: „Wij kunnen niet uitkomen op een onderzoek naar de vraag of de oorlog terecht was of niet. Dat is iets dat wij moeten besluiten. Wij zijn de politici.”

De commissie heeft als opdracht meegekregen onderzoek te doen naar „discrepanties tussen de inlichtingen die door de regering zijn beoordeeld en gebruikt voor het conflict en wat is ontdekt na het eind van het conflict”, maakte minister van Buitenlandse Zaken Jack Straw dinsdagmiddag bekend. De commissie, onder voorzitterschap van Butler, die ooit actief was bij de Conservatieve Partij, krijgt toegang tot documenten van de inlichtingendiensten en van de regering. Ook worden getuigen gehoord achter gesloten deuren.

De commissie moet haar bevindingen eind juli hebben gepubliceerd, zei Straw. Dat is ruim voor de Britse verkiezingen, die volgend jaar waarschijnlijk na het voorjaar plaatshebben. Mogelijke negatieve effecten voor de premier zijn dan weer wat uit de aandacht verdwenen.

Problematischer voor de regeringsleider is echter het Amerikaanse onderzoek naar de inlichtingen rond de vermeende illegale Iraakse wapens waartoe president Bush maandag opdracht gaf. De bevindingen van die brede onafhankelijke onderzoekscommissie worden niet voor de presidentsverkiezingen van 2 november verwacht. Bush zal er daardoor vermoedelijk weinig problemen van ondervinden.