Ryanair moet staatssteun terugbetalen
De luchtvaartmaatschappij Ryanair heeft illegale subsidie gekregen. Het bedrijf moet over de periode 2001 tot en met 2003 in principe 4 miljoen euro terugbetalen aan Wallonië, zo heeft de Europese Commissie dinsdag beslist.
De uitspraak kan vergaande gevolgen hebben voor andere goedkoop vliegende bedrijven. De beslissing beperkt de fikse kortingen die de maatschappijen nu bij regionale vliegvelden krijgen. Die kortingen zijn een van de oorzaken van het lage kostenpeil van de maatschappijen. Het onderzoek van de Europese Commissie richtte zich op de luchthaven van Charleroi, 40 kilometer ten zuiden van Brussel.
Topman O’Leary van Ryanair liet weten te beslissing van de commissie te zullen aanvechten. Volgens hem gaat het om „een aanval op alle goedkope maatschappijen". Het besluit leidt tot hogere tarieven en minder concurrentie, aldus O’Leary. Hij zei tevens dat zijn maatschappij minder op Charleroi zal gaan vliegen.
Ryanair had de uitspraak verwacht. O’Leary zinspeelde er vorige week al op. De topman kondigde aan concurrenten voor de rechter te dagen, om ook hun kortingen aan te pakken. Ook verwacht de maatschappij de tarieven iets te moeten verhogen. Volgens de Europese Commissie betekent het einde van de illegale staatssteun dat de retourtickets mogelijk 6 tot 8 euro duurder worden.
De Nederlandse maatschappij Transavia, die prijsvechter Basiq Air als dochter heeft, verwacht daarentegen dat de tickets niet duurder worden. De vervoerder krijgt naar eigen zeggen geen staatssteun. De luchthaven van Groningen rekent Ryanair bijvoorbeeld veel lagere tarieven dan Basiq Air, stelt Transavia.
Ryanair, dat tickets soms voor maar enkele euro’s verkoopt, vliegt altijd vanaf relatief onbekende vliegvelden. Daar bedingt de maatschappij enorme kortingen en hulp bij advertenties. Deze luchthavens zijn vaak in handen van overheden.
De prijsvechter hoefde in Charleroi veel minder aan heffingen te betalen dan andere maatschappijen. Zo droeg Ryanair voor de grondafhandeling 1 euro per passagier af, terwijl concurrenten daar 8 tot 13 euro voor moesten betalen.
De overheid van Wallonië betaalde bovendien voor de vlieglessen en hotelovernachtingen van het Ryanair–personeel, aldus de Europese Commissie. Dat kostte meer dan 1 miljoen euro. Verder draaide de overheid op voor een deel van de reclamekosten.
De commissie zei dat het wel mogelijk moet zijn voor luchthavens om tijdelijk de tarieven te verlagen, maar Ryanair maakte het wel erg bont. De afspraken met de Ierse prijsvechter lagen vast in een contract met een looptijd van vijftien jaar. Zo’n contract mag hooguit vijf jaar geldig zijn, stelt de commissie.
Mede door de kortingen van luchthavens is Ryanair de laatste jaren sterk gegroeid. De blauw–witte toestellen vervoerden 6,1 miljoen passagiers in het laatste kwartaal van 2003. Dat is ruim 50 procent meer dan dezelfde kwartaal een jaar eerder. De maatschappij vliegt in Nederland vanaf Groningen en Eindhoven.
Groningen Airport Eelde is niet gelukkig met de uitspraak van de Europese Commissie. „We moeten het hoger beroep afwachten, maar deze uitspraak kan voor alle partijen alleen maar nadelig uitpakken", zei directeur J. Meulendijk. Of de uitspraak directe gevolgen voor zijn eigen luchthaven heeft, kon hij nog niet zeggen.