Dat schrijft het Britse weekblad The New Scientist. China ontkent. The New Scientist spreekt verder van „dubieuze landbouwtechnieken”, doelend op de vaccinatie waarmee Chinese kippenboeren begonnen na de uitbraak van vogelpest in 1997 in Hongkong. Als het vaccin niet het juiste is voor het specifieke type vogelpest, kan het virus zich blijven verspreiden, maar vertonen de kippen geen symptomen van de ziekte.

Een woordvoerster van het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken noemde de aantijgingen donderdag op niets gebaseerd. De Chinese regering kondigde intussen nieuwe maatregelen aan. De export van kippen en kippenvlees uit drie provincies is stopgezet. Er zijn 23 mensen die contact hebben gehad met besmette kippen in quarantaine geplaatst. China heeft inmiddels 140.000 stuks pluimvee afgemaakt.

Of de afgekondigde maatregelen ook structureel in de praktijk worden gebracht is de vraag. In de regio Guangxi, waar het virus actief is, trekt kippenboer Lu Yongchun in twijfel of het virus wel dodelijk is. „Is het niet zoiets als verkouden worden? Ik ben wel eens verkouden geweest. Ik ben er niet aan gestorven.” Yongchun heeft niets van de autoriteiten vernomen over maatregelen tegen vogelpest.

De Indonesische president Megawati heeft donderdag na veel internationale druk besloten pluimvee te gaan ruimen. De wereldgezondheidsorganisatie WHO uitte eerder deze week ernstige kritiek op Jakarta omdat nog niet bewezen is dat vaccinaties ook helpen tegen een nieuwe vorm van het virus dat sinds enkele maanden in Zuidoost-Azië rondwaart. Op zeker 400 fokkerijen in Indonesië is de ziekte vastgesteld. De WHO liet donderdag weten heel tevreden te zijn over de maatregelen die Jakarta nu gaat nemen.

Sommige fokkers zijn zelf al overgegaan tot het ruimen van hun pluimvee. Dat gaat echter soms op zo’n primitieve manier dat de kans op verspreiding van de ziekte alleen maar toeneemt. Kippen worden bijvoorbeeld in rivieren gegooid.

De Indonesische regering heeft wekenlang volgehouden dat er geen vogelpest in Indonesië was en dat de miljoenen kippen die sinds augustus zijn doodgegaan aan een andere kwaal leden. Zondag gaf Indonesië toe dat het virus in grote delen van het land aanwezig is.

Het land vreest grote schade voor zijn economie. Het ministerie van Landbouw becijferde vrijdag een potentieel verlies van 1,25 miljoen banen en 7,7 biljoen roepie (738 miljoen euro) aan inkomsten. De Indonesische minister van Sociale Zaken, Kalla, liet donderdag weten dat de regering de getroffen boeren financiëel zal steunen. Kalla zei ook dat de kippen die nu worden afgemaakt „door een nieuw ras zullen worden vervangen.” Boeren krijgen nieuwe dieren aangeboden. De vogels in gebieden waar de ziekte tot nu toe niet heerst, worden ingeënt.

Volgens minister van Landbouw Bungaran Saragih zal Indonesië de ziekte binnen zes maanden onder controle krijgen. Overigens moet verder onderzoek nog uitwijzen of het virus dat nu onder het Indonesische pluimvee rondwaart de gevaarlijke variant H5N1 is. In Thailand en Vietnam zijn inmiddels zeker acht mensen overleden die via contact met zieke en dode kippen met dat virus besmet zijn geraakt.

De WHO mag dan aandringen op het ruimen van kippen, de organisatie maakt zich tegelijkertijd zorgen over de manier waarop dat gebeurt. Televisiebeelden van mensen die met blote handen en zonder mondkapjes of maskers kippenlijken in massagraven aan het gooien zijn, hebben de zorg van de WHO gewekt.

„We willen de kans verkleinen dat mensen worden besmet. Dat is niet wat er gebeurt als mensen niet afdoende beschermd zijn terwijl ze kippen ruimen”, zei een woordvoerster. De WHO roept rijke landen op de getroffen landen hulp te bieden bij de aanschaf van de benodigde uitrusting.

Het grote gevaar is dat iemand besmet raakt met het vogelpestvirus, terwijl hij of zij al een menselijk griepvirus onder de leden heeft. Beide virussen kunnen zich dan vermengen, hetgeen kan leiden tot een ziekte die de ernst van de vogelpest paart aan de besmettelijkheid van menselijke griep.