Nieuwe Yachad-partij wil post-Sharon-tijdperk inluiden
”Yachad” is de naam van een nieuwe politieke partij in Israël. De links-liberale Meretz-partij en Shachar (”Dageraad”) van Yossi Beilin smelten samen tot een nieuwe, sociaal-democratische politieke groepering. De partij streeft naar vrede en wil de grote sociale problemen oplossen.
Beilin richtte de Shachar-beweging in juni 2002 op, toen hij nog lid was van de Arbeiderspartij. Maar links leed bij de parlementsverkiezingen van vorig jaar januari grote verliezen. Beilin werd niet herkozen in de Knesset. Toch achtte de architect van het Oslo-akkoord en de vroegere minister van Justitie en van Godsdienstzaken zijn politieke rol allerminst uitgespeeld.
Ten eerste lanceerde hij samen met de vroegere Palestijnse minister van Informatie Yasser Abed Rabbo het Genève-akkoord. Het niet-officiële document geniet in Europa grote steun, maar niet in Israël en de Palestijnse gebieden. Het akkoord voorziet in een terugtrekking van Israël binnen de grenzen van 1967 en de oprichting van een Palestijnse staat met Oost-Jeruzalem als hoofdstad.
Ten tweede hoopt Beilin op zijn terugkomst in de volksvertegenwoordiging. In maart vorig jaar gaven Meretz en Shachar het groene licht voor besprekingen over de oprichting van een nieuwe partij, die de linkse zionisten in het land zou moeten verenigen. De naam van de partij zou ”Ya’ad” moeten worden. Deze bleek echter niet geschikt omdat het woord in het Russisch ”gif” en in het Roemeens ”hel” betekent.
Gekozen werd daarom voor ”Yachad”, dat in het Hebreeuws ”samen” betekent en een acroniem is voor ”sociaal-democratisch Israël”. Donderdag liet Yachad zich officieel registreren bij het ministerie van Binnenlandse Zaken, aldus woordvoerder Roy Yellin. „Het proces van het samengaan is nu afgerond.”
De leden van Yachad kiezen op 16 maart een voorzitter. Een belangrijk kopstuk van Meretz, Yossi Sarid, wil niet op de kandidatenlijst. De huidige kandidaten zijn Ran Cohen (64) en Yossi Beilin (56). Beiden hebben hun voors en tegens. Het sterke punt van Ran Cohen ligt op het sociale vlak. Beilin werd beroemd -voor politiek rechts berucht- door zijn betrokkenheid bij het Oslo-akkoord en later het Genève-akkoord. Maar, zo zeggen insiders, als yuppie uit Noord-Tel Aviv heeft hij geen kaas gegeten van de grote sociale problemen in het land.
En Yachad wil juist inspelen op de grote ontevredenheid over de armoede, die onder de regering van Ariel Sharon snel is toegenomen. Vicky Knafo, een werkende moeder die vorig jaar in Israël beroemd werd omdat zij vanuit Mitzpeh Ramon, in de Negev, naar Jeruzalem liep om te protesteren tegen de bezuinigingen in de sociale sector, heeft gezegd zich kandidaat voor de Knesset te stellen voor Yachad, mits Cohen wint.
Beilin heeft voorgesteld de voorverkiezingen over te slaan en een peiling te laten uitmaken wie de nieuwe leider moet worden. Hij zei dat het post-Sharon-tijdperk was begonnen en dat Sharon als „een geest” rondwaart, die zich nog slechts bezighoudt met de aantijgingen over corruptie aan zijn adres. Bij de peiling zouden de ondervraagden moeten aangeven wie van de twee kandidaten de meeste stemmen zou kunnen trekken. Maar zoals het er nu naar uitziet, zal de opiniepeiling niet doorgaan. Beilin deed het voorstel op een moment dat het erop leek dat hij zou winnen.
De partij heeft inmiddels een „ideologische basis” vastgesteld, een soort beknopt partijprogramma. Daarin worden volgens voorlichter Yellin de meest „brandende zaken” besproken: vrede en veiligheid, economie, onderwijs, milieu en mensenrechten.
Yellin ontkent met klem de aantijging die afkomstig is vanuit rechtse kringen dat Yachads geldschieters Europeanen zijn die het Genève-akkoord steunen. „De partij wordt alleen gefinancierd door haar leden”, zegt hij.
Het is moeilijk te zeggen hoeveel kans van slagen de partij heeft. Yachad zal ongetwijfeld stemmen proberen af te snoepen van de Arbeiderspartij, die zich momenteel onder het voorlopig leiderschap van de 80-jarige Shimon Peres niet duidelijk profileert. De opkomst van de partij kan een splitsing en dus een verzwakking van het links-zionistische kamp tot gevolg hebben. Aan de andere kant is het aantal terreuraanslagen verminderd en dat heeft tot gevolg dat veel Israëliërs niet meer vanzelfsprekend de rechtse partijen steunen.