Richard en Esther vertellen hun verhaal om echtparen die met de handen in het haar zitten, te bemoedigen. Richard: „Ook als je er zelf niet meer in gelooft, zijn er mogelijkheden voor herstel. Als het aan ons gelegen had, was het nooit goed gekomen. Er was al zo veel kapot.” Esther: „Er is veel voor ons gebeden.” Richard: „Onbegrijpelijk dat de Heere ons genadig was, terwijl wij er zo’n puinhoop van hadden gemaakt.” Esther: „En dat Hij ons huwelijk zegende met een zoon.”

De twee leerden elkaar op hun beroepsopleiding kennen. „Wat ik in hem zag? Richard is evenwichtig en rustig, een rots in de branding.” Richard: „Ik vond Esther vrolijk en enthousiast. We konden goed met elkaar praten. Onze karakters verschillen wel sterk. Ik ben evenwichtig en op zoek naar harmonie. Esther is iemand van pieken en dalen, en direct.” Esther: „Als mij iets niet aanstaat, flap ik dat eruit en ben ik het kwijt.”

De verkeringstijd was heftig. Esther: „Vanwege een chronische ziekte moet ik medicijnen slikken. Ik reageerde daar fors op en had veel last van bijwerkingen.” Richard: „Je kreeg depressies, je gevoel vlakte af en je werd vaak boos.” Esther: „Pas toen we uit elkaar waren, ontdekten we dat die bijwerkingen het gros van onze problemen veroorzaakten.”

Ondanks de ruzies stapten Richard en Esther in het huwelijksbootje. Richard: „Ik overzag niet welke gevolgen onze problemen konden hebben.” Esther: „Wat er ook gebeurde, de liefde voor elkaar kwam altijd terug. We voelden ons kameraden en we hadden ondanks de ruzies veel plezier samen. Ik wilde de rest van mijn leven met Richard delen.”

Wat is jullie trouwtekst?

Esther: „Psalm 8:5: „Wat is de mens, dat Gij zijner gedenkt, en de zoon des mensen, dat Gij hem bezoekt?” Ik snapte niet waarom wij die tekst meekregen. Toen wij weer bij elkaar waren, schreef ik op onze huwelijksdag deze tekst op een krijtbord in de keuken. Op dat moment gingen mijn ogen open. Wat een genade dat God naar ons om wilde kijken, zodat wij elkaar weer konden vinden.”

Als getrouwden zit je op elkaars lip. Hoe ging dat?

Richard: „Het was fijn om elkaar vaker te zien. Tegelijkertijd namen de ruzies in frequentie en hevigheid toe. Uiteindelijk ging het dagelijks mis. Omdat je als getrouwden minder afstand van elkaar kunt nemen, werd het emotioneel steeds zwaarder.” Esther: „De vrede was ver te zoeken, maar ik merkte niet welke impact dit op Richard had, omdat de medicijnen mijn gevoelens afvlakten.”

Richard: „Ik kon niet met de situatie omgaan, terwijl jij je schouders erover ophaalde. Ik sloot me steeds meer voor jou af en wrong me in duizend bochten om botsingen te voorkomen.” Esther: „We vielen over de kleinste dingen. De pret die we soms samen hadden, vormde het enige lichtpuntje.”

Wanneer barstte de bom?

Richard: „Toen ik emotioneel gesloopt was.” Esther: „Ik werd ook gek van de situatie en belde een psycholoog. Hij adviseerde om een tijdje uit elkaar te gaan.”

Is scheiden een optie geweest?

Richard: „Voor mij wel. Ik was er helemaal klaar mee en ben naar een advocaat gestapt om de scheiding te regelen. De kerkenraad van onze gemeente kreeg daar lucht van en vertelde mij dat ik onder censuur gezet zou worden als ik de scheiding doorzette. Daar schrok ik voor terug.”

Esther: „Toen we uit elkaar waren, vertelde ik de behandelend arts over mijn reacties tegenover Richard. Hij schrok ervan en vroeg waarom ik niet veel eerder met dat verhaal was gekomen. Ik dacht echter dat mijn gedrag normaal was. Pas nadat ik andere medicijnen had gekregen, kon ik weer gewoon denken en voelen en drong de situatie goed tot mij door. Ik realiseerde me welke pijn mijn gedrag Richard had gedaan. Dat schrijnde.”

Wat bracht jullie tot elkaar?

Esther: „Toen we een klein halfjaar uit elkaar waren, hebben we één gesprek gehad met een therapeut. Hij zag geen mogelijkheden om onze relatie vlot te trekken. Maanden later bezochten we een relatietherapeut. Hij zag maar één mogelijkheid: zeven weken opname in De Keerkring in Beilen, onderdeel van GGZ-Drenthe. Deze voorziening is later vanwege bezuinigingen gesloten.”

Richard: „We gingen er met tegenzin heen. Ik in de hoop dat Esther er zou veranderen, maar dat liep anders. We werkten –samen met vier andere stellen– niet alleen aan onze relatie, maar ook aan onszelf. Ons werd voorgehouden dat elke partner voor 66 procent verantwoordelijk is voor de relatie. Er was grof geschut nodig om door onze barrières heen te breken.”

Esther: „Pas in de zesde week van de opname kwam het omslagmoment.” Richard: „Tijdens het dieptepunt in de therapie. We waren boos op elkaar en toen kwam de emotie los. Dit gaf de ruimte om open te zijn tegenover elkaar.” Esther: „We durfden ons weer kwetsbaar op te stellen.”

Na die intensieve therapie moesten jullie op eigen benen staan.

Richard: „De problemen zijn nooit meer teruggekomen. Natuurlijk zijn we het weleens oneens met elkaar, maar kort daarna ontstaat er weer wederzijds begrip. Ons leven is zo veel rijker dan vroeger. We hebben geleerd om rekening te houden met elkaars kwetsbaarheden.” Esther: „God doet geen half werk.”

Wat zien jullie nu in elkaar?

Richard: „Esther is zorgzaam en liefdevol. Dat was verdwenen door de medicatie.” Esther: „Richard blijft een rots in de branding. Hij pakt in het huishouden de dingen op die vanwege mijn ziekte blijven liggen. Hij is zó zorgzaam.”

Richard en Esther heten in werkelijkheid anders.

Toerustingscursus voor echtparen wijst op het belang van openheid

„Waarom schilderen we wel ons huis en krijgt de auto jaarlijks een beurt, maar doen we niets aan ons huwelijk?” vraagt Gijsbert de Jong zich af. Samen met het echtpaar Rinus en Henriëtte Jansen stonden Gijsbert en Hannie de Jong aan de basis van Paradijsbloem huwelijkstoerusting. Allen zijn lid van de Gereformeerde Gemeente in Nederland in Barneveld, de gemeente waar de toerusting sinds 2011 wordt aangeboden. Inmiddels maken ook andere gemeenten gebruik van de cursus. De initiatiefnemers hebben daartoe andere echtparen opgeleid.

Het kerndoel van de Paradijsbloem is echtparen bewust te maken van de waarde van hun huwelijk en van het investeren in elkaar. Gijsbert: „We willen ook een dam opwerpen tegen het groeiende aantal echtscheidingen. Niemand trouwt met de bedoeling op een later moment uit elkaar te gaan. En we hebben bij de huwelijkssluiting beloofd elkaar lief te hebben en trouw te blijven. Dat is een eed!”

Welke gevaren liggen er zoal voor gehuwden op de loer? Gijsbert: „Dat man en vrouw elkaar kwijtraken omdat ze onvoldoende tijd voor elkaar nemen. Ze laten zich opslokken door de drukte van het gezin en het werk. Dan kunnen onderlinge verschillen gaan uitgroeien en verwijdering geven.” Hannie: „Wij adviseren gehuwden dan ook om één avond per week tijd voor elkaar te reserveren door bijvoorbeeld samen te wandelen of te praten. Het gaat vaak mis op het vlak van communicatie. Mensen praten te weinig met elkaar, houden dingen voor zichzelf of vullen zaken in voor de ander. Wij onderstrepen tijdens de cursus het belang van openheid, luisteren en doorvragen.”

Hoe is de cursus opgezet? Gijsbert: „Een cursus bestaat uit vijf avonden. We behandelen per avond twee onderwerpen, zoals het huwelijksformulier, de vijf talen van liefde, communicatie, omgaan met conflicten, verschillen tussen mannen en vrouwen, seksualiteit en huisgodsdienst. Na een korte inleiding gaat elk echtpaar twee keer drie kwartier met elkaar in gesprek aan de hand van de vragen in het door ons geschreven werkboek. Elk stel zit apart en wij lopen langs, zodat mensen eventuele persoonlijke vragen aan ons kunnen stellen. We sluiten de avond gezamenlijk af, waarbij er ook gelegenheid is om vragen te stellen.” Hannie: „Er is bewust voor gekozen om echtparen individueel met elkaar in gesprek te laten gaan. Sámen praten, daar gaat het om.” Gijsbert: „Echtparen die de toerusting begeleiden zijn geen hulpverleners. Het is ook een hardnekkig taboe dat de cursus bedoeld is voor echtparen die problemen hebben.” Hannie: „Het is voor iedereen nodig om aan zijn of haar huwelijk te werken, kort of langer getrouwd. We hebben zelf een huwelijkscursus gevolgd toen we zo’n 25 jaar getrouwd waren en vonden het nuttig, verrassend en leuk om samen een avond uit te zijn.” Gijsbert: „Deze ervaring leidde bovendien tot het initiatief Paradijsbloem. Want dit gunnen we iedereen.”

www.paradijsbloem.nl