CIA zwaar onder vuur in rapport over martelingen
WASHINGTON. De manier waarop de Amerikaanse inlichtingendienst CIA na 11 september 2001 mensen verhoorde was even nutteloos als wreed. Dat is de hoofdconclusie van een rapport over de verhoortechnieken van de CIA dat dinsdag openbaar werd. De tien belangrijkste bevindingen van het rapport op een rij.
- De speciale ondervragingstechnieken bij terreurverdachten, zoals gesimuleerde verdrinking en onthouding van slaap, waren niet effectief in het verkrijgen van informatie voor operaties tegen terroristische groepen, de toenmalige al-Qaidaleider Osama bin Laden of het voorkomen van aanslagen op de Verenigde Staten.
De omstandigheden in de gevangenissen en de verhoren van gedetineerden waren veel bruter dan de CIA het Amerikaanse publiek of het Congres en het Witte Huis wilde doen geloven. Vooral het waterboarden was „fysiek schadelijk”, met gevolgen als braken of stuipen. Ten minste één gevangene overleed in een buitenlandse gevangenis. Waterboarding is een techniek waarbij iemand het gevoel krijgt te verdrinken.
De wijze waarop de CIA verhoren leidde en het systeem van geheime gevangenissen vertoonden „grote tekortkomingen.” Personeel was soms slecht getraind, medisch personeel werkte mee aan harde behandelingen en de algehele gang van zaken werd gebrekkig geadministreerd.
De verhoren waren gebaseerd op een programma dat was ontwikkeld door twee psychologen die geen ervaring hadden in ondervragingen in het kader van terreurbestrijding. De effectiviteit van het programma is door de CIA nooit grondig geanalyseerd.
De CIA belemmerde of ontweek toezicht door het Congres actief. CIA-vertegenwoordigers gaven herhaaldelijk onnauwkeurige informatie en noemden een keer een lager aantal toen hun werd gevraagd hoeveel gedetineerden aan de speciale behandeling onderworpen werden.
CIA-medewerkers gaven vaak onnauwkeurige informatie over de verhoormethoden aan overheidsjuristen of het Witte Huis, waardoor geen juiste juridische analyse van de gang van zaken in de gevangenissen kon worden gemaakt.
Ondervragers pasten soms methoden toe die niet door hun meerderen bij de CIA of juristen van het Witte Huis waren toegestaan. Ondervragers en gevangenismedewerkers die zich niet hielden aan het beleid van de CIA werden echter zelden berispt of gestraft.
Een groot deel van de informatie die de CIA aan de media over zijn ondervragings- en detentieprogramma gaf was inaccuraat.
De harde ondervragingsmethodes van de CIA hinderden andere federale diensten. Zo zag de FBI van zijn traditionele rol bij ondervragingen af toen de CIA deze methode begon toe te passen. De CIA verzette zich bovendien tegen pogingen van de inspecteur-generaal om de ondervragingen en omstandigheden in geheime gevangenissen te onderzoeken.
De verhoormethoden van de CIA en de geheime detenties in buitenlandse gevangenissen hebben de reputatie van de VS in de hele wereld aangetast.
