Leonardo Chavane runt een kliniek in het zuiden van Mozambique. In het land heeft zich geen ebolageval voorgedaan. Er gaan niet eens rechtstreeks vliegtuigen tussen Mozambique en West-Afrika. Toch heeft Chavane in zijn kliniek maatregelen genomen. Het risico dat er een geval van ebola zal optreden is klein, maar de angst ervoor is groot.

Niet alleen Europa is bang, ook in Afrikaanse landen maken mensen zich grote zorgen om ebola. Regeringen en hulporganisaties zitten in een moeilijke situatie: zij willen een uitbraak voorkomen en informeren daarom de bevolking. Tegelijk moeten ze erop letten dat er geen paniek ontstaat.

De kliniek van Leonardo Chavane ligt aan de rand van Boane, een stadje dat zo’n 30 kilometer ten zuiden van de hoofdstad Maputo ligt. Het zijn twee gele gebouwen naast elkaar, daartussen wachten de mensen. Er komen zo’n 200 patiënten per dag naar het ziekenhuis. Als ze naar de compound komen, worden de mensen onderzocht en opgedeeld. Patiënten met besmettelijke ziektes zoals tuberculose worden naar het rechtergebouw gestuurd, anderen naar het linker.

Symptomen

Zo hebben ze het in Boane sowieso altijd al gedaan. Directeur Chavane hoopt dat daar, bij de ingang, ook ebola zal worden ontdekt. „We hebben de medewerkers opgeleid en hun informatie over ebola gegeven”, vertelt hij. Het moeilijke is dat de symptomen van ebola –koorts, hoofdpijn en een gevoel van slapheid– op die van malaria en cholera lijken. Ook heeft Chavane posters laten ophangen in het Portugees, de taal die in Mozambique wordt gesproken.

De regering van Mozambique heeft controles ingevoerd op de luchthaven. In Maputo is een isolatiekamer met tien bedden ingericht.

Chavane zegt dat hij niet bang is. Hij kent echter wel het gevaar. Vroeger heeft Chavane voor het ministerie van Gezondheid gewerkt. „Het systeem is nooit echt op zoiets voorbereid”, zegt Chavane over ebola. „Je kunt niet zeggen dat we er helemaal klaar voor zijn.”

Mozambique zit in een vergelijkbare situatie als Liberia en Sierra Leone, twee landen die hard zijn getroffen door ebola. Het land werd verzwakt door vele jaren van burgeroorlog. Nog steeds is het zorgstelsel zwak. In sommige provincies van Mozambique is er één kinderarts voor 1 miljoen inwoners. Deskundigen, artsen en politici zien in West-Afrika wat de gevolgen voor een zwak land kunnen zijn.

Voorlichting

Voor de gewone mensen is de angst concreter. „De mensen zijn zeer angstig en bezorgd”, zegt Koen Vanormelingen, directeur van Unicef in Mozambique. „Ebola is een ziekte met een hoog sterftepercentage. Het is daarom begrijpelijk dat de mensen zich zorgen maken.”

Unicef helpt mee om de angst te bestrijden. Dat kan het best door informatie te verspreiden via sociale media, radio, televisie, posters en foldertjes. De organisatie heeft in de afgelopen maanden 70.000 dollar voor voorlichting uitgegeven. „Het is een gigantische klus”, zegt Vanormelingen. De organisatie maakt bij de campagne onder andere gebruik van de sociale media.

De informatie moet voorkomen dat er onder de mensen paniek ontstaat. „De geruchten rond ebola zijn erger dan de ziekte”, zegt Unicefbaas 
Vanormelingen. Het is daarom belangrijk om te blijven herhalen dat er nog geen geval van ebola is geweest in Mozambique. Ook wordt steeds uitgelegd hoe de ziekte zich verspreidt en wat mensen kunnen doen, legt Vanormelingen uit. „Hoe meer de mensen weten, hoe rationeler ze met hun angst kunnen omgaan.”