Al-Sistani wil de Verenigde Naties eerst een kans geven om te onderzoeken of er directe verkiezingen kunnen worden gehouden voor een interim-parlement, zoals hij wil.

De afgelopen tijd gingen tienduizenden sjiieten geregeld de straat op om rechtstreekse verkiezingen te eisen. Al-Sistani wil directe verkiezingen en niet eerst een overgangsregering, zoals de Verenigde Staten willen. Volgens de Amerikanen mist Irak echter een goed bevolkingsregister, een degelijke kieslijst en is het niet veilig genoeg. Ongeveer 60 procent van de Iraakse bevolking is sjiiet.

Begin deze week was er over de kwestie spoedoverleg in het hoofdkwartier van de VN in New York. De hoogste Amerikaanse civiele bestuurder in Irak, Paul Bremer, en een vertegenwoordiging van de Iraakse regeringsraad spraken daar met secretaris-generaal Kofi Annan. Die zegde toe na te zullen denken over het sturen van een missie naar Irak om een vervroegde stembusgang te onderzoeken. De VS willen pas eind 2005 verkiezingen in Irak.

Inmiddels hebben de Verenigde Naties naar eigen zeggen een verbindingsteam van twee man naar Bagdad gestuurd. Ze zijn vrijdag in Bagdad gearriveerd ter voorbereiding op de komst van mogelijk meer personeel van de volkerenorganisatie. Dat wordt verwacht zodra VN-chef Kofi Annan besluit dat de VN terugkeren op het toneel in Irak en een politieke missie zendt.

Een zegsman van de grootayatollah in Karbala, sjeik Abdel Mahdi al-Karbalai, zei dat het essentieel is „om te wachten tot de Verenigde Staten en de VN hun positie over de procedure voor het kiezen van de volgende Iraakse regering duidelijk hebben gemaakt.” Een radicale sjiitische geestelijk leider, de anti-Amerikaanse Muqtada al-Sadr, liet weten geen rol voor de „oneerlijke” VN te zien bij verkiezingen.

Intussen heeft Ali al-Sistani steun gekregen uit onverwachte hoek. Het pro-Amerikaanse regeringsraadslid Ahmad Chalabi pleitte vrijdag voor directe verkiezingen vóór de soevereiniteitsoverdracht van de VS aan de Irakezen op 30 juni. „Directe verkiezingen zijn mogelijk”, zei hij in een toespraak in Washington. Hij zei dat deskundigen in Irak denken dat een kiesregister snel kan worden opgesteld, ondanks de twijfels van de VS.

Chalabi, die steun geniet binnen het Pentagon, voert hiermee de druk op de Amerikanen op om het op 15 november afgesloten akkoord voor machtsoverdracht te herzien. De Amerikanen willen via lokale bijeenkomsten in alle achttien Iraakse provincies 250 leden van een overgangsparlement kiezen, die vervolgens een interim-regering aanstellen. De regeringsraad heeft tot nu toe vastgehouden aan dit proces. Of met Chalabi’s uitlatingen die positie is gewijzigd, is niet duidelijk.