Mbeki zei dat zijn regering heel lang bezig is geweest op beide partijen in te praten en dat het hem zeer verheugt „dat ze uiteindelijk hebben besloten formeel te gaan onderhandelen.” Of er voorwaarden aan de besprekingen zijn verbonden, zei hij niet. Hij zei dit donderdag in een onderhoud dat hij samen met de Duitse bondskanselier Gerhard Schröder had met journalisten.

Schröder en Mbeki wijdden een groot deel van hun besprekingen aan de toestand in Zimbabwe. „Ik heb er geen twijfel over laten bestaan dat ik het (Zimbabwaanse, red.) regime onacceptabel vind, met name de politieke praktijken van dat regime”, zei Schröder na afloop van een twee uur durend onderhoud met Mbeki. De Zuid-Afrikaanse president zei in reactie op Schröders woorden dat krachtige verklaringen geen doel op zich zijn.

„Het is onze taak te bekijken wat we kunnen doen om ervoor te zorgen dat de situatie zo snel mogelijk ten goede verandert”, aldus Mbeki.

Mbeki is zowel in als buiten Zuid-Afrika aangevallen om zijn softe aanpak van Zimbabwe, waar de oppositie stelselmatig wordt onderdrukt en dat door het wanbeleid van Mugabe aan de rand van de economische afgrond is komen te staan. Vorige maand nog keerde Mbeki zich tegen het besluit van het Britse Gemenebest om de schorsing van het lid Zimbabwe, vanwege fraude bij de verkiezingen van 2002, te handhaven. De zorgen van het Gemenebest over mensenrechtenschendingen in het land werden door Mbeki terzijde geschoven. Ook vorige maand bekritiseerden de gezamenlijke kerken in Zuid-Afrika Mbeki’s zwijgen over misstanden in het buurland Zimbabwe.

Mugabe en de Zimbabwaanse oppositie zegden Mbeki naar diens zeggen vorige maand toe dat ze gaan onderhandelen. Mbeki voerde vorige maand in de Zimbabwaanse hoofdstad Harare afzonderlijke gesprekken met beide partijen. De belangrijkste oppositiepartij, de Beweging voor Democratische Verandering (MDC), zei destijds dat het gesprek met Mbeki vrijwel niets had opgeleverd. Mbeki beweerde donderdag dat de onderhandelingen alleen nog niet zijn begonnen omdat de eindejaarsvakantie ertussen kwam.

MDC-voorzitter Welshman Ncube zei donderdag te betwijfelen of Mugabe wil onderhandelen. „We hebben dit al vaker gehoord en zijn sceptisch. We geloven het pas als het gebeurt”, aldus Ncube. Hij riep Mugabe ertoe op zelf te zeggen dat hij wil praten.

Vorig jaar strandden onderhandelingen tussen de partij van Mugabe, ZANU-PF, en de MDC op Mugabes eis dat de oppositie zijn overwinning bij de in maart 2002 gehouden presidentsverkiezingen zou erkennen. Volgens de oppositie en onafhankelijke waarnemers won Mugabe de verkiezingen door intimidatie van kiezers en fraude.

De afgelopen periode hebben beide partijen wel informeel overleg gehad over de problemen van het land: enorme inflatie, werkloosheid en politiek geweld. Die problemen zijn volgens de critici van Mugabe ontstaan door wanbestuur tijdens diens 23-jarig bewind. MDC-leider Morgan Tsvangirai staat momenteel terecht op verdenking van het beramen van een staatsgreep en van het maken vanplannen om Mugabe te vermoorden.

Het enige onafhankelijke dagblad van Zimbabwe, The Daily News, is na maanden donderdag weer in kleine oplage verschenen. De krant, die slechts acht pagina’s telde, vloog de deur uit, zeiden verkopers. Bij sommige kiosken ontstonden opstoppingen omdat mensen uit hun auto stapten om de krant te kopen.

Sinds de nieuwe mediacommissie van de regering van president Mugabe de kritische krant in september haar vergunning ontnam, heeft de rechter de regering meermalen gesommeerd de maatregel ongedaan te maken. Maar pas na de vijfde vermaning, door het hooggerechtshof werden woensdag de politieagenten teruggetrokken die al die tijd het kantoor en de drukkerij van de krant bezet hadden gehouden.

Uitgever Associated Newspapers of Zimbabwe zei dat de donderdagkrant, waarvan er 100.000 werden gedrukt, vooral bedoeld was om te laten weten „dat we er weer zijn.” In de krant worden de lezers en de adverteerders bedankt voor hun steun en geduld. Directeur Sam Sipepa Nkomo zei dat de politie nog niet alle apparatuur heeft teruggegeven en dat het nog wel een week kan duren voordat de krant weer normaal draait.

In januari 2001 werd de drukkerij van The Daily News verwoest door een bomaanslag, enkele uren nadat minister van Informatie Jonathan Moyo de krant een bedreiging van de nationale veiligheid had genoemd die tot zwijgen gebracht moest worden.