Spanje in maart naar de stembus
De Spaanse premier José Maria Aznar heeft maandag officieel verkiezingen uitgeschreven voor 14 maart en koning Juan Carlos verzocht het parlement te ontbinden.
De verkiezingsdatum was ruim een week geleden al vastgesteld, maar de premier moest hem formeel op een speciale kabinetszitting bekendmaken. Ook het bezoek aan de koning was louter een ceremoniële aangelegenheid.
Vorig jaar stemde Aznars Volkspartij al in met diens voorstel om vice-premier Mariano Rajoy te benoemen tot lijsttrekker voor de komende verkiezingen. Rajoy moet het opnemen tegen de leider van de Socialistische Partij, José Luis Zapatero.
De 50-jarige Aznar liet meer dan een jaar geleden weten niet beschikbaar te zijn voor een derde termijn van vier jaar. De centrumrechtse Volkspartij benoemde onlangs de door Aznar persoonlijk aangewezen Mariano Rajoy tot zijn opvolger. De 48-jarige Rajoy, viervoudig minister onder Aznar, staat er goed voor in de opiniepeilingen. Twee maanden voor de verkiezingen ligt hij in bijna alle prognoses aan kop, voor zijn socialistische rivaal José Luis Rodriguez Zapatero, een 43-jarig parlementslid en jurist zonder enige regeringservaring.
Rodriguez Zapatero zei zondag op een verkiezingsbijeenkomst dat hij alleen een regering wil vormen als zijn partij meer stemmen krijgt dan de Volkspartij. Hij keerde zich met name tegen het Irak-beleid van de Spaanse regering en tegen de confrontatie met Duitsland en Frankrijk in het debat over stemrechten in de toekomstige Europese grondwet. De socialisten zullen streven naar goede betrekkingen met de Verenigde Staten „op basis van respect in plaats van onderdanigheid”, zei Rodriguez Zapatero.
Aznar kreeg veel kritiek op zijn Irak-beleid en op de wijze waarop zijn regering de ramp met de olietanker Prestige afhandelde. Hij waarschuwde de kiezers en zijn opvolgers ertegen „de fundamenten van onze grondwet uit 1978” te ondermijnen.
Aznar heeft laten weten dat hij geen politieke ambities meer heeft, ook niet in de internationale politiek. Hij gaat in Madrid het onderzoeksinstituut FAES (Stichting voor Analyse en Onderzoek van Sociale Vraagstukken) leiden.