Modiano: bejubeld kind van de oorlogsjaren
PARIJS (ANP). De meester van „de kunst van de herinnering” heeft bijna een halve eeuw na zijn debuut een Nobelprijs in de wacht gesleept. Fransman Patrick Modiano (69) wordt geprezen om de wijze waarop hij het verleden tot leven wekt.
Modiano, geboren in 1945, heeft de Tweede Wereldoorlog niet meegemaakt. Toch vindt de schrijver zichzelf een product van die oorlogsjaren, die vaak een hoofdrol spelen in zijn werken. „De chaos van de oorlog heeft ervoor gezorgd dat ik een Nederlandse moeder heb. Tot mijn vierde sprak ik Nederlands en zorgden mijn Nederlandse grootouders voor mij”, zei Modiano jaren geleden in een gesprek met de Nederlandse criticus Margot Dijkgraaf.
De mediaschuwe Modiano sprak tijdens zijn leven zelden met de pers, maar wel uitgebreid met Dijkgraaf. Zij interviewde de Fransman voor haar boek over Franse literatuur. Uit het gesprek blijkt dat het geen toeval is dat veel Nederlandstalige personages hun opwachting maken in zijn oeuvre. „Dat zijn mensen over wie mijn moeder vertelde”, onthulde hij tegenover de Nederlandse interviewster.
Over de ouders van de auteur is weinig bekend. „Mijn ouders waren er vaak niet”, zei Modiano er zelf over. Zijn „Nederlandse grootouders” zouden naar Parijs zijn gereisd om zijn verzorging over te nemen. „Ik ben misschien wel meer Nederlands dan Frans”, mijmerde hij tijdens het vraaggesprek.
De schrijver noemt auteur Raymond Queneau zijn grote held. „Hij was de enige die me aanmoedigde te gaan schijven”, herinnerde Modiano zich. De Fransman bleek zijn roeping te hebben gevonden: hij brak in 1968 door met zijn boek La Place de l’Étoile.
Hoewel de auteur met zijn eerste werk diverse prijzen in de wacht sleepte, nam hij er zelf afstand van. „Mijn eerste boek was niet eens een roman, het was niet doordacht, het is eerder een nachtmerrieachtig pamflet”, zei hij tegen Dijkgraaf. „Later ben ik me gaan realiseren dat mijn belangstelling vooral uitgaat naar slachtoffers, naar mensen die er niet in slagen hun destin, hun lot te begrijpen.”
Modiano leek zijn eigen lot moeiteloos te doorzien. „Ik zou soms willen dat ik andere literatuur had geschreven. Maar dat kan ik jammer genoeg niet. Je bent de gevangene van de tijd waarin je leeft.”