Aanvankelijk wilde de president aan de bevolking vragen of in harde bewoordingen geëist moet worden dat China de ongeveer 500 raketten onmiddellijk weghaalt. De VS vonden die benadering onnodig en mogelijk provocerend tegenover China. Toen Chen het stembiljet vrijdag presenteerde, bleek de toon van het referendum een stuk zachter.

De kiezer krijgt nu eerst de vraag voorgelegd of Taiwan meer antiraketbewapening moet aanschaffen als China niet stopt met dreigen met geweld en de raketten laat staan. Vervolgens wordt gevraagd of de kiezer akkoord gaat met vredesbesprekingen tussen China en Taiwan.

De referendumplannen, die al eind vorig jaar bekend werden, hebben de toch beroerde relatie met China verder op scherp gezet. China vindt dat Taiwan een opstandige provincie is, die desnoods met geweld terug in de moederschoot moet. De meeste Taiwanezen vinden dat ze in een eigen land wonen en werken, maar ze wachten zich ervoor het machtige China extra boos te maken door direct de onafhankelijkheid uit te roepen.

Taiwan bestuurt zichzelf al sinds 1949. In dat jaar vluchtten de door de communisten verslagen nationalisten naar Taiwan. De politieke leiders in Peking springen op zodra Taiwan ook maar een hint naar afscheiding afgeeft.

Chen houdt steeds vol dat zijn wens om voor het eerst een volksraadpleging te houden niets te maken heeft met een streven naar onafhankelijkheid. Politiek analisten stellen dat de ”vedesvolksraadpleging” vooral interne politieke doelen dient. Chen wil graag herkozen worden en zijn steun onder de voorstanders van onafhankelijkheid is sinds zijn aantreden gedaald.

De relatie tussen China en Taiwan wordt voor een deel bepaald door de opstelling van de Verenigde Staten. Die bekleden een soort middenpositie, waarbij aan Taiwan (militaire) steun wordt verleend, zonder de Chinezen al te veel op de tenen te trappen. Washington heeft Chen ook opgeroepen geen stappen te ondernemen die de status quo aantasten en de spanning verder doen oplopen.