Medewerker Saddam opgepakt in Irak
Met de vangst van een van de meest gezochte medewerkers van het voormalige regime van Saddam Hussein hopen de Amerikanen ook een van de leiders achter de reeks aanslagen te hebben uitgeschakeld.
Het geweld lijkt echter nog verre van voorbij. Voor de tweede keer in een week werd de Iraakse stad Baquba opgeschrikt door een bomaanslag.
De nummer 54 op de Amerikaanse lijst van 55 meeste gezochte personen, Khamis Sarhan al-Mohammed, werd opgepakt na „agressieve operaties”, zo meldde brigadegeneraal Mark Kimmit woensdag. Al-Mohammed was voorheen de leider van de Ba’ath-partij in het gouvernement Karabal.
Volgens Kimmit was al-Mohammed betrokken bij veel aanslagen tegen Irakezen en coalitietroepen. De stad in de buurt waarvan hij zondag werd gearresteerd, Ramadi, ligt in de zogenoemde soennitische driehoek. Het verzet tegen de Amerikanen is daar het hevigst.
Twaalf personen van de lijst zijn nu nog op vrije voeten. Onder hen is de tweede man van het verdreven Iraakse regime, ex-president Izzat Ibrahim al-Duri, die het brein achter de reeks aanslagen zou zijn. Woensdag arresteerden de Amerikanen wel vier neven van de 61-jarige al-Duri.
In Baquba, dat ook in het beruchte gebied ligt, vielen woensdag twee doden bij een aanslag op een politiebureau. Een dertigtal mensen raakte gewond. Het Amerikaanse leger meldde eerder dat er vijf doden waren gevallen, maar generaal Kimmit stelde dit in navolging van de Iraakse politie later naar beneden bij.
Over hoe de aanslag is uitgevoerd bestaat nog onduidelijkheid. Volgens de chef van de Iraakse politie, generaal Ahmed Ibrahim Kazem, gaat het om een zelfmoordaanslag waarbij een voertuig met explosieven met hoge snelheid op het politiebureau afreed, waarna het explodeerde. Volgens Kimmit zijn de bommen van een afstand tot ontploffing gebracht.
In Tikrit, ook in de driehoek, zijn woensdag drie buitenlanders die werkten voor een Amerikaans aannemersbedrijf, doodgeschoten door Iraakse schutters. Dat maakte een Amerikaanse legerwoordvoerder bekend. Het gaat om twee Pakistanen en een man uit India.
Het Amerikaanse leger maakte woensdag ook bekend dat nabij Samarra acht Irakezen zijn omgekomen bij een schotenwisseling. Volgens een woordvoerder schoten Amerikaanse militairen terug toen inzittenden van zes auto’s dinsdag het vuur op hen hadden geopend. Twee auto’s van de verdachten werden verwoest en 26 Irakezen zijn aangehouden.
In het relatief rustige zuiden van Irak is een Nederlandse militair van de landmacht gewond geraakt aan zijn hand toen een lichte granaat ontplofte. Dat gebeurde toen de militair zijn spullen uitpakte, zo liet een woordvoerder van de marinevoorlichtingsdienst woensdag weten. De man zal in Nederland verder worden behandeld.
Overigens zullen de Nederlandse militairen in Irak een korte periode veiligheid bieden aan een Japanse eenheid die in de dezelfde provincie wordt gestationeerd. De bescherming zal duren totdat de Jappanners hun eigen kampement hebben opgebouwd.
Japan stuurt vrijdag een militair team naar de Zuid-Iraakse stad As Samawah, waar Nederlandse militairen zijn gelegerd. De Japanners willen er de veiligheidssituatie in kaart brengen met het oog op de komst van een Japans contingent naar het Arabische land. In totaal zullen ongeveer duizend Japanners naar zuidelijk Irak gaan.
Uit een document dat bij de voormalige Iraakse president Saddam Hussein werd gevonden blijkt dat hij zijn aanhangers waarschuwde voor buitenlandse strijders die in Irak tegen de Amerikanen kwamen vechten. Dat hebben Amerikaanse regeringsfunctionarissen tegen The New York Times gezegd.
Het document is vermoedelijk een instructie voor de leiders van het Iraakse verzet, aldus de krant woensdag. De aanhangers wordt aangeraden voorzichtig te zijn met islamitische strijders en buitenlanders die in Irak komen vechten. Saddam Hussein was bang dat zij een andere agenda hebben dan de inmiddels verboden Ba’ath-partij van het verdreven bewind.
Dit is in tegenspraak met beweringen van president Bush. Die zei verschillende malen dat Saddam Hussein contacten zou onderhouden met al-Qaida, het terreurnetwerk van Osama bin Laden. Uit verhoren van gearresteerde leden van al-Qaida door de Amerikaanse inlichtingendienst CIA blijkt bovendien dat Osama bin Laden zich zou hebben verzet tegen zo’n samenwerking.
De Amerikanen vreesden na de inval in Irak een grote toevloed van buitenlandse strijders die een heilige oorlog tegen de VS zouden willen beginnen. Bronnen binnen het leger en geheime dienst zeggen nu dat dit aantal beperkt is gebleven. Het overgrote deel van de aanslagen op Amerikanen is het werk van Irakezen, vooral aanhangers van Hussein.
In de verdachte granaten die Deense militairen vorige week in Zuid-Irak vonden, zit geen zenuwgas of een andere chemische lading. Dat is gebleken uit Deens en Amerikaans onderzoek, heeft het Deense leger woensdag laten weten.
De soldaten vonden de 36 granaten bij een dorp in de buurt van Basra, begraven en verpakt in plastic. De eerste tests wezen uit dat er een giftig gas in zat, maar uit de voorlopige onderzoeksresultaten blijkt dat dat niet het geval is. Het Deense leger zegt dat er meer onderzoek nodig is om absolute zekerheid te verschaffen. De granaten zijn minstens tien jaar oud en stammen vermoedelijk uit de oorlog tussen Irak en Iran (1980-’88).
Het Deense leger gaf uiting aan „een zekere opluchting” dat de granaten geen gevaar vormen voor de plaatselijke bevolking. Er liggen nog zeker vijftig granaten begraven. Enkele jaren geleden hebben dorpelingen 400 granaten opgegraven en in de Tigris gegooid.
De Deense soldaten zijn „enigszins teleurgesteld”, zei het leger. De zoektocht naar massavernietigingswapens is een van hun prioriteiten. Tot nu toe zijn er geen chemische, biologische of nucleaire wapens gevonden in Irak. Nederlandse mariniers vonden in oktober enkele tientallen verdachte artilleriehulzen. Daarmee bleek na onderzoek eveneens niets aan de hand te zijn. Er heeft zich nog enkele malen vals alarm voorgedaan.
In de omgeving waar de granaten zijn gevonden is in 1984 zeven dagen lang hevig gevochten. De dorpelingen zeggen dat zij op de vlucht sloegen en dat zij tal van lijken aantroffen toen ze terugkeerden. Ook al het vee was dood. Geen van de lijken en karkassen had kogelwonden, wel bloedden ze allemaal uit neus en mond. Dat wijst op het gebruik van chemische wapens.
Raadselachtig aan de door de Denen gevonden granaten is nog wel de herkomst: er staat niets op en ze lijken niet op de mortiergranaten waarvan bekend is dat het Iraakse leger ze gebruikte.
De Duitse bondskanselier Gerhard Schröder heeft woensdag gezegd dat Duitsland bereid is om „vliegende hospitaals” te leveren als de NAVO in Irak aan de slag gaat. Dat heeft de Duitse krant Die Welt vandaag gemeld.
Als de NAVO een actieve rol gaat vervullen in Irak, biedt Duitsland vliegtuigen aan waarin gewonden al tijdens hun evacuatie geopereerd kunnen worden. Ondanks het aanbod verandert de houding van Duitsland over de situatie in Irak verandert niet, aldus Schröder. De Amerikaanse regering gaf deze week aan te overwegen om ook landen die niet meededen aan de oorlog, zoals Duitsland, in aanmerking te laten komen voor contracten voor de wederopbouw in Irak.