Britse troepen slaags met ontevreden Irakezen
Honderden Irakezen hebben zondag stenen gegooid naar Britse troepen, die hen met wapenstokken op afstand hielden. De schermutseling vond plaats in de zuidelijke stad Amarah, waar zaterdag bij een treffen tussen demonstranten en de Iraakse politie en Britse militairen zes doden en elf gewonden waren gevallen.
De demonstranten probeerden de Britse troepen die het gemeentehuis van Amarah bewaakten onder de voet te lopen, maar die sloegen de menigte van het terrein af. Het gemeentehuis is tevens het plaatselijke hoofdkwartier van het coalitiebestuur en de Britse strijdkrachten.
Zaterdag dromden honderden Irakezen bij het gebouw samen om te protesteren tegen het uitblijven van banen die door de autoriteiten zouden zijn toegezegd. Er werden stenen door de ramen gegooid en volgens de Britten werd er op zeker moment vanuit de menigte geschoten. De Iraakse politie opende daarop het vuur. Volgens een Britse woordvoerster werd daarbij niemand geraakt, maar ooggetuigen spraken dat tegen. Toen Britse militairen met pantserwagens de politie te hulp kwamen en een man doodschoten die vanuit de menigte een explosief wilde gooien, ging de menigte uiteen. Een deel keerde later terug, waarna de Britten nogmaals het vuur openden en daarbij naar eigen zeggen een demonstrant verwondden. Een arts van het ziekenhuis zei later dat er in totaal zes doden en elf gewonden waren gevallen.
Later op de dag plunderde een groep Irakezen een nieuwe kliniek bij het kantoor van de burgemeester.
Zondag stuurden de demonstranten een afgevaardigde naar de Britse en de Iraakse autoriteiten. Hun belofte om voor 8000 banen te zorgen, stelde de demonstranten echter niet tevreden en er braken nieuwe onlusten uit. De grief van de demonstranten was dat eenzelfde belofte al eerder was gedaan en niet nagekomen.
Amerikaanse functionarissen hebben zaterdag toegegeven dat Amerikaanse soldaten vrijdag in de noordelijke stad Kirkuk twee Iraakse politieagenten hebben doodgeschoten die zich niet als zodanig bekend hadden gemaakt. De Amerikanen waren opgeroepen in verband met een familieruzie, zei een woordvoerder. Toen zij arriveerden zagen zij twee mannen in lange jassen die in een huis naar binnen schoten. Bij nadering van de Amerikanen sloegen zij op de vlucht, terwijl zich een derde man bij hen voegde. Een Amerikaanse woordvoerder zei dat de militairen waarschuwingsschoten hadden gelost, maar het vuur hadden geopend toen de mannen weigerden stil te staan en zich te identificeren. Twee mannen werden gedood en één gevangengenomen. Alle drie bleken politieagenten. Er wordt een onderzoek ingesteld.
In de zuidelijke stad Basra is zaterdag het lichaam gevonden van een in de VS woonachtige Irakees die werkte voor de bezettingsmacht in Irak. Hij en een andere dode, die niet met de coalitie in verband stond, waren doodgeschoten.
De Iraakse autoriteiten hebben de afgelopen maanden 28.000 voormalige leden van de inmiddels opgeheven Ba’ath-partij van Saddam Hussein uit overheidsdienst ontslagen. De komende tijd zullen nog eens zo’n 30.000 voormalige ’apparatsjiks’ van hun verantwoordelijkheden worden ontheven, aldus Ahmad Chalabi, lid van de Iraakse bestuursraad en belast met de zuivering van het Iraakse overheidsapparaat.
Voor leden van de Ba’ath-partij is volgens Chalabi geen rol meer weggelegd in het bestuur van het land. „Hoe kun je de mensen die familieleden of vrienden in de massagraven van Saddam hebben zien verdwijnen, opzadelen met de mensen die daar verantwoordelijk voor waren?” aldus Chalabi op een persconferentie zondag over de hervorming van de Iraakse ambtenarij. „Het leiden van een normaal leven is in Irak niet mogelijk als de schaduw van de Ba’ath-partij blijft voortbestaan.”
Chalabi weerlegt kritiek dat de huidige machthebbers vooral uit zijn op wraak en onvoldoende tijd en middelen besteden aan de wederopbouw van een degelijk en betrouwbaar ambtenarenapparaat. Volgens de voorzitter van ”de-Baathificatiecommissie” zijn voormalige hoge Baath-functionarissen nauw betrokken bij het verzet tegen de buitenlandse troepen in Irak en de wederopbouw van het land. Documenten die Saddam Hussein bij zich had bij zijn arrestatie, duiden op een uitgebreid Baath-netwerk bij de organisatie van het verzet, zegt Chalabi.
Aan de vooravond van de val van Saddams regime had de Ba’ath-partij ongeveer 1,5 miljoen leden. Maar slechts een klein deel daarvan, 50.000 tot 60.000 mensen, worden door Chalabi gerekend tot de „volwaardige” partijleden, mensen die de Ba’ath-partij als vehikel gebruikten om politiek carrière te maken en van wie verwacht werd dat ze informatie over anderen doorspeelden aan de politie en geheime diensten. De rest van de Ba’ath-leden was volgens Chalabi slechts lid omdat het zonder partijlidmaatschap vrijwel onmogelijk was een normale baan te bemachtigen of adequate gezondheidszorg te krijgen.
Chalabi’s commissie heeft de beschikking over de administratie en de boekhouding van de Ba’ath-partij, zodat goed in kaart gebracht is wie lid was en wie grote sommen geld uit de partijkas uitbetaald kreeg.
Amerikaanse militairen hebben zondag in de Noord-Iraakse stad Mosul vier Irakezen opgepakt. Ze worden ervan verdacht aanslagen op de Amerikaanse bezetters te hebben gefinancierd. De vier zouden hebben gehandeld in opdracht van Izzat Ibrahim al-Duri, een van de vroegere naaste medewerkers van Saddam Hussein.
De Amerikanen hebben een beloning van 10 miljoen dollar op het hoofd van al-Duri gezet. Al-Duri is de nummer zes op de Amerikaanse lijst van 55 meest gezochte Irakezen. Hij geldt als mogelijk de grootste drijvende kracht achter het verzet tegen de Amerikaanse bezetting.
In Tikrit, de vroegere thuisbasis van Saddam Hussein, arresteerden Amerikaanse militairen zondag een man die ervan wordt verdacht eind vorig jaar een Amerikaanse soldaat te hebben willen doodschieten. De betrokken militair overleefde de aanval doordat hij een kogelvrij vest droeg. De identiteit van de verdachte werd niet bekendgemaakt. Wel werd gezegd dat hij vroeger lid was van de Fedayeen van Saddam en dat in zijn het huis foto’s zijn gevonden van hem, samen met Saddam en samen met diens, inmiddels omgekomen zoons Odai en Qusai.
De Iraakse politie deed zondag invallen in zeker twee hotels in Tikrit en verrichtte verscheidene arrestaties onder buitenlanders die zeiden naar Irak te zijn gekomen om er te werken, maar die ervan worden verdacht zich bij het Iraakse verzet tegen de Amerikaanse bezetting te hebben aangesloten.
De Britse premier Blair heeft zondag gezegd dat hij aftreedt als Lord Hutton in zijn rapport over de zaak-Kelly tot de conclusie komt dat hij heeft gelogen. David Kelly is de wapendeskundige die vrijwel zeker zelfmoord pleegde nadat hij was genoemd als degene die informatie naar de BBC had gelekt. De premier deed zijn uitspraak in een interview met BBC’s David Frost.
Blair zei dat hij zich niet zal „verstoppen” voor een debat met zijn tegenstanders over het rapport, dat binnenkort verschijnt. Die zeggen dat hij heeft gelogen en dat hij in strijd met zijn uitlatingen er wel op heeft aangestuurd dat de naam van Kelly in de publiciteit zou worden gebracht als bron van de BBC. De BBC meldde op basis van een anonieme bron dat de Britse regering een rapport over de dreiging van Irak had aangedikt om een oorlog tegen dat land te rechtvaardigen. Kelly zelf zei tijdens een verhoor voor een parlementaire commissie dat hij niet de bron kon zijn voor de mededelingen die BBC-journalist Andrew Gilligan deed.
In de uitzending zei Blair verder dat de massavernietigingswapens van het voormalige Iraakse regime mogelijk nooit worden gevonden. Hij zei dat dit niet verbazingwekkend is in een land dat tweemaal zo groot is als het Verenigd Koninkrijk. Op de vraag of hij indertijd fout zat met zijn nadruk op de dreiging van massavernietigingswapens, zei hij: „Dat kun je op dit moment niet zeggen. Wat je kunt zeggen is dat we die informatie hadden gekregen over Saddams programma’s en over zijn wapens en dat we daarnaar hebben gehandeld. Maar het antwoord is: Ik weet het niet.”