Drs. Rens Rottier, een van de initiatiefnemers van de zomerschool, opent deze woensdagmorgen, de derde cursusdag, met het lezen van Daniël 3. Daniëls vrienden moeten de opgestookte oven in, omdat ze weigeren te buigen voor Nebukadnezar. „Ze zijn uiterlijk niet anders dan de Babyloniërs”, stelt Rottier. „Het verschil zit in hun hart. Wij leven net als Daniël en zijn vrienden in een seculiere, God-loze tijd. Waar gaat jouw hart naar uit?”

De cursusleider waarschuwt de jongeren. „Als je participeert op hoog niveau in de wereld is de verleiding groot om te buigen voor het beeld. Je hebt anderen nodig om staande te blijven. Allereerst de Heere God, maar ook mensen in je omgeving. En je hebt de stilte nodig, om uit het geraas van de dag te stappen.”

De inleider, prof. dr. Jan Hoogland, is gevraagd te spreken over liberalisme. Hij verandert zijn thema ter plekke in pluralisme. „Liever nog pluraliteit, want pluralisme is een ideologie, pluraliteit een gegeven.”

Hoogland, hoogleraar christelijke filosofie aan de Universiteit Twente en lector vormend onderwijs aan Viaa, de gereformeerde hogeschool in Zwolle, houdt van prikkelen. „Christenen ervaren pluraliteit als een handicap die overwonnen moet worden, want het zou mooi zijn als iedereen christen was. Maar is het christelijk om zo te denken? Vroeger zei ik ja, nu twijfel ik eraan.”

Nog één: „Hoe christelijk is het om van niet-christenen te vragen zich te houden aan christelijke waarden en normen? En: Wat is eigenlijk de essentie van het christen-zijn? Hebben niet veel zaken die wij christelijk noemen gewoon te maken met cultuur? En is die christelijke cultuur dan per definitie beter dan de seculiere?”

Machthebbers

De groep luistert geboeid, stelt vragen, komt met tegenwerpingen. Hoogland, relativerend: „Ik ben filosoof. Alles wat ik zeg, is abstract. Ik stel meer vragen dan dat ik antwoorden geef.” Hij blijft nog even prikkelen. „Onlangs was ik in Rome. In elke straat staat een kerk. Is dat christelijk of gewoon het resultaat van zoveel jaar geschiedenis van kerkelijke machthebbers? En in de Sixtijnse Kapel zag ik het schilderij van Michelangelo, waarop God is afgebeeld. Ook Zijn achterste. Ik vind dat nogal onthullend, verwarrend.”

Hoogland haalt filosoof Herman Dooyeweerd erbij. „Juist hij, een christen, heeft oog voor pluraliteit. Hij stelt zelfs: God heeft pluraliteit gewild, want Hij schiep alles naar zijn aard.” Een cursist: „Is pluraliteit niet het gevolg van de zonde?” Hoogland: „Er is een problematische vorm van pluraliteit, namelijk als deze ingaat tegen Gods wil als Schepper.”

De inleider wordt toch concreet. „Juist christenen moeten zich open opstellen tegenover andersdenkenden. Jezus zegt: Oordeelt niet, opdat gij niet geoordeeld wordt. Omgaan met verschillen moet je leren. Orthodoxe christenen staan nog maar aan het begin van dat proces.”

Eerder deze week luisterden de cursisten naar lezingen van SGP-Kamerlid Dijkgraaf, econoom Johan Polder, filosoof Maarten Verkerk, kunstenaar Jan Veldman en Ed van Hell, directeur van stichting Ontmoeting.

Tijdens de lunch vertelt Lisanne den Hartog uit Dodewaard, derdejaarsstudent hbo-rechten, waarom ze de zomerschool volgt. „Ik leer tijdens mijn studie wat de wet zegt, maar vraag me vaak af: Wat zegt mijn geloof? Ik wil graag meer zicht krijgen op de verhouding tussen die twee.”

Lisanne geniet van de sprekers tot nu toe. „Ze leren me met een andere blik naar allerlei zaken te kijken. Zoals vanochtend over pluraliteit; dat je die kunt aanvaarden als een scheppingsgave. Daar heb ik nooit bij stilgestaan.”

In een persoonlijk statuut moeten de cursisten aangeven wat ze willen leren tijdens de zomerschool. Lisanne: „Ik houd van discussiëren, ben iemand van overtuigen. Ik merk echter dat getuigen beter werkt.”

Ontspannen

Willem Pos uit Benthuizen, 20 jaar en student politicologie aan de Universiteit Leiden, werd door een ambtsdrager op de zomerschool geattendeerd. „Over enkele weken heb ik weer college en schuif ik weer naast seculiere medestudenten in de bankjes. Hoe stel ik me tegenover hen op? Ze hebben veel vragen over het christelijk geloof. Ik probeer daar ontspannen mee om te gaan. Ik zeg altijd: Je mag me alles vragen, maar ik heb niet overal een antwoord op.”

Willem merkt soms verbaasdheid bij zijn medestudenten. „Als ze naar mijn politieke voorkeur vragen, verwachten ze niet dat ik SGP zeg. Het komt niet in ze op dat de zware gereformeerden ook naar de universiteit gaan. Menno de Bruyne zei ooit: Dat komt doordat ze nooit een SGP’er in het wild tegenkomen.” Willems persoonlijke leerdoel? „Ik wil graag met een frisse blik, gefundeerd op de Bijbel, in het leven staan.”

De cursisten krijgen na deze week een persoonlijke coach toegewezen die komend jaar drie keer een gesprek met hen voert. Er zijn elf coaches, onder wie Peter Schalk (RMU), Esmé Wiegman (NPV), Jan Kloosterman (Jacobus Fruytier Scholengemeenschap) en Rens Rottier (Driestar Educatief).

Dankzij sponsors betalen de cursisten slechts 75 euro voor de zomerschool. Rottier: „Dat bedrag is inclusief alle maaltijden en overnachting in onze studentenhuisvesting. De zomerschool wordt breed gedragen: door sponsors, docenten en organisaties in de reformatorische achterban.”

Het cursusprogramma is volgens Rottier bewust confronterend. „Een aantal jongeren komt straks op sleutelposities in de samenleving terecht. Dan is het de vraag: Hoe sta ik als christen in het leven? Om daar antwoord op te krijgen, moet je soms leren door in verwarring te raken.”