Dijk nooit gecontroleerd op droogte
De dijk in het Utrechtse Wilnis die deze zomer doorbrak en een woonwijk onder water zette, is nooit gecontroleerd op de gevolgen van langdurige droogte. Zo kon het gebeuren dat de veendijk, die een maand eerder na onderzoek nog als „stabiel” werd bestempeld, toch doorbrak.
Dat zei dijkgraaf J. de Bondt van het hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht donderdag bij de presentatie van het onderzoek naar de dijkdoorbraak. De gemeente De Ronde Venen, waar Wilnis onder valt, is ontevreden over het rapport. Zij meent dat het veel te technisch is en geen recht doet aan de claims van slachtoffers. Burgemeester M. Burgman heeft een tweede onderzoek, een ”second opinion”, aangekondigd.
Volgens Burgman roept het rapport heel veel vragen op die van belang zijn voor de bewoners en hun claims. „Had het hoogheemraadschap dit kunnen voorkomen, was de scheur in de damwand te zien?” De Bondt vindt dat hem niets te verwijten valt omdat de dijk op het moment van de doorbraak stabiel was. „Het hoogheemraadschap zal alle claims afwijzen.” Hij stelde wel voor dat zowel de gemeente als de provincie en het hoogheemraadschap opdraaien voor de restschade van 450.000 euro van de bewoners.
Burgemeester Burgman voelt daar niets voor en wil eerst afwachten wat het tweede onderzoek oplevert. Een onafhankelijke commissie onder leiding van oud-gedeputeerde Smink van de provincie Utrecht bekijkt de zaak nogmaals. Dit gebeurt in opdracht van gemeente, provincie en waterschap.
Volgens het technisch onderzoek naar de dijkdoorbraak, dat is uitgevoerd door GeoDelft, neemt het gewicht van een veendijk bij langdurige droogte af, waardoor deze minder tegen de druk van het water bestand is. In het geval van Wilnis kwam daar nog een spleet voor de damwand bij. Op die manier kon in de dijk opwaartse druk ontstaan waardoor de „dijk als een schip verder voer.” De dijken in Nederland worden tot op de dag van vandaag nog steeds niet gecontroleerd op de gevolgen van droogte.
Volgens GeoDelft bestaan er eenvoudigweg geen eisen voor droge omstandigheden omdat „niemand ooit bedacht had dat droogte ook gevaarlijk zou zijn.”
De Bondt wil „een tweede Wilnis” voorkomen. „Wij gaan de lat hoger leggen om in volgende perioden van droogte verschuivingen te voorkomen. Het hoogheemraadschap gaat zo snel mogelijk beginnen met dijk- en kadeverbetering op die plaatsen waar mensen wonen en werken achter boezemdijken.” Daarnaast vindt ook De Bondt het tijd dat er van overheidswege veiligheidscriteria komen voor secundaire waterkeringen, zoals die er wel voor primaire keringen zijn. „De situatie in Wilnis heeft die discussie in de versnelling gezet. Ik verwacht dat er voor het eind van het jaar ook beoordelingscriteria voor boezemdijken zijn.”