Vonnis Cambodja-Tribunaal over Killing Fields
PHNOM PENH (ANP). Het Cambodja-Tribunaal wijst donderdag voor het eerst vonnis over de zogeheten Killing Fields in de jaren 70. Onder de communistische dictatuur van Pol Pot kwamen van 1975 tot 1979 naar schatting 1,7 miljoen Cambodjanen om het leven. Broeder nummer 1 Pol Pot overleed in 1998 zonder ter verantwoording te zijn geroepen.
In het beklaagdenbankje in Phnom Penh zitten nu twee van de laatste hoogbejaarde kopstukken van zijn bewind: broeder nr. 2 Nuon Chea (88) en broeder nr. 4 Khieu Sampan (84). Nuon Chea wordt beschouwd als de rechterhand van Pol Pot en is in het proces bijgestaan door Nederlandse advocaten. Hij zegt dat hij niet wist wat de regering tijdens de dictatuur deed omdat hij parlementsvoorzitter was.
Nuon Chea werd in eerste instantie verdedigd door de Nederlandse advocaat Michiel Pestman. Die gaf zijn mandaat in 2012 terug. Hij noemt de zaak „een farce”. „Getuigen worden niet opgeroepen, de microfoon onderbroken en we komen niet aan het woord”, aldus de advocaat tegen het ANP. „Wat wij daar deden was zinloos. Het is een door de Cambodjaanse overheid gecontroleerd proces.” Pestman werd opgevolgd door zijn kantoorgenoot Victor Koppe.
Khieu Sampan was formeel staatshoofd van het „Democratische Kampuchea”, zoals de communistische Khmers Rouges Cambodja hadden gedoopt.
Onder het bewind van Pol Pot werd vrijwel de gehele bevolking van de hoofdstad Phnom Penh gedeporteerd ten behoeve van het experiment met de „maoïstische boerenstaat”. Stedelingen werden naar het platteland gedreven om te werken. Velen kwamen om door honger, uitputting en marteling. Daarover is een Amerikaanse film gemaakt, The Killing Fields (Velden des doods) uit 1984, waarvan de naam sindsdien symbool staat voor de massaslachting. Tijdens de dictatuur werden hoogopgeleide mensen gewantrouwd, boeken werden verbrand, brillen vernield. Geld werd afgeschaft. De paranoia van het regime leidde ertoe dat tal van mensen werden verdacht van spionage. Dit leidde tot massale arrestaties.
In 1979 maakte Vietnam een einde aan het Pol Pot-bewind. Voor Cambodja betekende dat jaren chaos, tot Hun Sen premier werd, een voormalige Rode Khmer. Die heeft zich lang verzet tegen pogingen van de VN om een tribunaal op te zetten. Daarom komt de berechting zo laat. Tot nu toe heeft tribunaal slechts „commandant Duch” veroordeeld omdat hij chef van een martelcentrum was. Hij kreeg levenslang.
