Analyse: Neerhalen Boeing verandert conflict Oekraïne
DONETSK. Het neerhalen van een passagiersvliegtuig van Malaysia Airlines boven het oosten van Oekraïne kan de loop van het conflict tussen regering en pro-Russische separatisten ingrijpend veranderen.
De Boeing 777 explodeerde donderdagmiddag boven een gebied dat in handen is van pro-Russische opstandelingen die strijden tegen troepen van de regering in Kiev. Vlucht MH17 was op weg van Schiphol naar de Maleisische hoofdstad Kuala Lumpur. Van de 298 passagiers waren zeker 173 Nederlander. De ramp is daarmee voor Nederland een van de ongelukken met de meeste dodelijke slachtoffers in de luchtvaartgeschiedenis. Ook waren onder anderen 27 Australiërs aan boord. Geen van de inzittenden overleefde de crash.
Het is vrijwel zeker dat het toestel uit de lucht is geschoten. Amerikaanse satellieten hebben volgens Washington geregistreerd dat het vliegtuig op circa 10 kilometer hoogte door een raket werd getroffen, explodeerde en in stukken op de grond terechtkwam. Reddingswerkers hebben inmiddels in een straal van 15 kilometer rond het wrak tientallen lichamen geborgen.
Het zou volgens westerse inlichtingendiensten gaan om een SA-11-raket van Russische makelij. Die projectielen worden vanaf een mobiele lanceerinrichting afgevuurd en kunnen zowel vliegtuigen als raketten uit de lucht schieten. Van dit type is bekend dat opstandelingen in Oost- Oekraïne erover beschikken.
Hoewel het onderzoek naar onder meer de zwarte dozen van het vliegtuig nog in volle gang is, lijkt alles erop te wijzen dat pro-Russische separatisten achter het neerhalen van het toestel zitten. Nog geen twintig minuten na de crash belden rebellen met de Russische inlichtingendienst, zo blijkt uit een onderschept gesprek dat de Oekraïense geheime dienst vanmorgen vrijgaf. In dat telefoontje gaven de hoorbaar geschrokken bellers aan dat het „om een passagiersvliegtuig ging.”
De Russische president Poetin geeft Kiev de schuld van de ramp. Als de Oekraïense regering geen offensief in het oosten van het land was begonnen, was de crash niet gebeurd, aldus Poetin.
Als echter inderdaad vast komt te staan dat het Maleisische toestel is neergehaald met wapens die Moskou aan Oekraïne heeft geleverd, zal dat het debat over de burgeroorlog in Oekraïne ingrijpend beïnvloeden. De NAVO heeft de afgelopen weken herhaaldelijk verklaard dat Rusland steeds meer zwaar militair materieel aan de separatisten ter beschikking heeft gesteld.
De VS en Europa hebben de afgelopen tijd de sancties tegen Rusland en pro-Russische Oekraïners opgevoerd. Als blijkt dat vlucht MH17 door indirect toedoen van Moskou is gecrasht, zal de roep om zwaardere strafmaatregelen alleen maar toenemen.
Rusland zal de separatisten in Oost-Oekraïne niet afvallen. Maar Moskou is wel gevoelig voor de internationale druk die deze ramp met zich meebrengt. Niet voor niets belde Poetin vanmorgen al met premier Rutte. Maar ook Moskou weet niet hoe de crisis in Oekraïne moet worden opgelost.
