Ierland voorzitter Europese Unie
De uitbreiding van de Europese Unie met tien nieuwe landen is de belangrijkste gebeurtenis van het komend jaar; het verbeteren van de betrekkingen met de Verenigde Staten de belangrijkste opdracht.
Dat heeft de nieuwe voorzitter van de EU, de Ierse premier Bertie Ahern, donderdag gezegd in zijn nieuwjaarstoespraak. Ierland heeft donderdag het voorzitterschap van de Europese Unie overgenomen van Italië. De officiële overdracht vond officieel plaats tijdens een ceremonie in Dublin Castle. De Ieren zijn een halfjaar voorzitter. Daarna is Nederland aan de beurt tot en met december.
De betrekkingen tussen de EU en de VS raakten vorig jaar in het slop over de oorlog in Irak en het verzet daartegen van een aantal EU-lidstaten. „Het transatlantische verbond met de Verenigde Staten moet worden gerepareerd”, aldus de Ierse premier, die zegt dat de EU en de VS op een groot aantal terreinen dezelfde belangen hebben.
De Ierse regering-Ahern wacht de zware taak het vastgelopen overleg over een Europese grondwet vlot te trekken. De verwachting is dat dit overleg onder Nederlands voorzitterschap pas weer goed op gang kan komen.
Ahern zei te verwachten dat het moeilijk wordt om voor de toetreding van de nieuwe lidstaten een akkoord te bereiken over een Europese grondwet en de bestuurlijke hervorming van de EU door te voeren, die volgens velen noodzakelijk is om de unie van 25 landen bestuurbaar te houden. „Het bereiken van overeenstemming over een Europese grondwet kan nog lang duren en gebeurt mogelijk pas na 2004”, aldus Ahern.
De nieuwe EU-voorzitter wees een Frans voorstel af om vooruitlopend op de bestuurlijke hervorming van de Unie de grote landen meer invloed te geven en het vetorecht van de kleine lidstaten af te schaffen.
Ierland, dat voor de zesde keer EU-voorzitter is, zal die positie houden als de Unie op 1 mei wordt uitgebreid van 15 naar 25 leden.
Ahern, die regeert over een land dat traditioneel nauwe banden heeft met de Rooms-Katholieke Kerk, zendt in verband met de uitbreiding ook een groet aan paus Johannes Paulus II: „Onder de nieuwe lidstaten is het geliefde thuisland van Zijne Heiligheid, Polen. Zijne Heiligheid heeft tijdens zijn pontificaat een significante rol gespeeld bij het bevorderen van vrede en democratie in de staten van Oost-Europa die eerder door de Sovjet-Unie werden gecontroleerd.”
Ierland wil ook Afrika hoger op de Europese agenda plaatsen en de samenwerking met het zwarte continent verbeteren. „In Afrika ten zuiden van de Sahara leven 291 miljoen mensen onder de armoedegrens”, aldus Ahern. „Naar schatting 28 miljoen zijn met HIV/aids geïnfecteerd.”