„De mensen hier in Bosnië zijn radeloos, reddeloos en redeloos”, vertelt Pronk via de telefoon. „Ze zijn murw geslagen.” De watersnood van medio vorige maand kostte tientallen mensen het leven. Ruim 1 miljoen Bosniërs lijden onder de gevolgen van de overstromingen. Het gaat om de grootste watersnoodramp op de Balkan in meer dan een eeuw.

Pronk kwam een paar dagen geleden aan in Bosnië en wil tot volgende week de helpende hand bieden. Samen met zijn vrouw en enkele vrijwilligers. Pronk bezoekt al jarenlang de Balkan. Met zijn christelijke stichting Proplan ondersteunt hij een zorgcentrum in Bosnië.

Onlangs zamelde hij 20.000 kilo hulpgoederen in voor de rampslachtoffers. „Denk aan zuurkool, rodekool, erwten, bonen, maar ook emmers, schoonmaakmiddelen, vijftig matrassen en incontinentiemateriaal.”

Pronk kon zijn ogen niet geloven toen hij begin deze week de getroffen Bosnische stad Bosanski Samac bezocht. „Het is een spookstad geworden. Mensen lopen wezenloos rond. Ze hebben niets meer. In de rivier steeg het peil met zo’n 9 meter. Een enorme golf overspoelde de stad. Een vrouw vertelde dat ze even naar de bakker ging, een paar minuten lopen. Even later kon ze door het water haar huis niet meer in. In veel huizen kwam het water tot aan de eerste verdieping. Het water heeft huizen leeggezogen en beschadigd. Ramen zijn kapot. Spullen zijn meegesleurd. Op straat ligt een vieze sliblaag, een enorme troep.”

In de stad deelden Pronk en de zijnen 200 overlevingspakketten uit. „We droegen mondkapjes om ons te beschermen tegen infecties.” Geholpen bewoners reageerden emotioneel, zegt de Moordrechter. „Ze barstten in huilen uit. Het is niet de regering die hen helpt, maar het zijn een paar Nederlanders.”

Pronk bezocht ook de getroffen stad Doboj. „Daar hebben we een gaarkeuken helpen opzetten. Er kunnen nu zo’n 250 mensen terecht. De bedoeling is dat er een paar duizend mensen gebruik van gaan maken.”

Sommige dorpjes zijn door de ramp „weggevaagd”, vertelt Pronk. „Door de enorme regen en de overstromingen deden zich aardverschuivingen voor. Huizen zijn als door een lawine bedolven. Overlevenden zitten nu in sporthallen en scholen.”

De ramp zal in Bosnië nog jarenlang nadreunen, daarvan is Pronk overtuigd. „Ik heb op dit moment eigenlijk geen idee hoe het verder moet. Bosnië is weer terug bij af. Als internationale mogendheden, de EU en de VN, niet te hulp komen, zie ik het heel somber in.”

De Bosnische autoriteiten doen in zijn ogen veel te weinig om de nood te lenigen. „Het leger is kort na de ramp wel in Bosanski Samac geweest om mensen te evacueren, maar nu zie ik het leger niet meer om hulp te verlenen. Dat is schandalig. Hier voltrekt zich een humanitaire ramp.”

Bevolkingsgroepen op de Balkan die elkaar in het verleden naar het leven stonden, vinden elkaar in deze tijden van nood, merkt de Moordrechter. „Het is uniek dat moslims Bosnische Serviërs helpen. Zo zag ik een tankwagen met waarschijnlijk Turkse moslims de volgelopen woning van Serviërs leegzuigen.”