Eerder dinsdag besloten de leiders van het Europees Parlement (EP) dat de Luxemburgse ex-premier Jean-Claude Juncker namens hun mag overleggen. Hij won met de Europese christendemocraten de Europese parlementsverkiezingen. Hij vindt dan ook dat hij de nieuwe voorzitter van de Europese Commissie moet worden.

De Europese leiders namen het standpunt van het EP voor kennisgeving aan, aldus Van Rompuy na afloop van de top. Hij kreeg het mandaat om met alle nieuwe fractievoorzitters in het parlement te gaan praten. Ook moet hij alle lidstaten raadplegen, niet alleen over de poppetjes maar ook over de Europese agenda voor de komende vijf jaar.

De Europese leiders, die het recht hebben de kandidaat voor het voorzitterschap voor te dragen, zijn verdeeld over Juncker. Zij moeten weliswaar voor het eerst rekening houden met de uitslag van de verkiezingen, maar zij vinden niet dat dat automatisch betekent dat de Luxemburger de nieuwe voorzitter wordt. Vooral de Britten en Hongaren hebben moeite met de man van de „oude stempel”.

Volgens de Duitse bondskanselier Angela Merkel gaat het bij de stoelendans niet alleen om het voorzitterschap van de commissie, maar ook om de andere commissarissen. Het betreft ook het voorzitterschap van het Europees Parlement, de opvolging van Van Rompuy en het voorzitterschap van de eurogroep, dat nu wordt bekleed door minister Jeroen Dijsselbloem van Financiën.

Premier Mark Rutte benadrukte dat Nederland bij de beraadslagingen inzet op het stellen van duidelijke prioriteiten voor Brussel. „Minder gedoe en minder dingetjes”, zei Rutte na afloop. Hij wil dat Brussel meer doet voor economische groei en het creëren van banen.

Rutte wil eerst duidelijkheid hebben over het Europese beleid om dan de meest geschikte kandidaat voor het voorzitterschap te zoeken en niet andersom. Dan zou het kunnen dat Juncker daar bij zou passen, maar een automatisme is het niet dat de kandidaat van de grootste fractie de voorzitter wordt, stelde hij. „Als we alleen kijken naar de vooruitgeschoven kandidaten, dan beperken we het veld op voorhand al.”

Rutte wilde niets zeggen over Nederlandse kandidaten omdat dat de Nederlandse onderhandelingspositie schaadt. Op de Europese top van eind juni zou een beslissing kunnen vallen, maar dit is geen einddatum.