Alles blijft in Guinee zoals het was
„Waarom zou ik gaan stemmen? Ik heb vandaag nauwelijks wat gegeten. Waarom zou ik voor mensen kiezen die zich enkel bekommeren om hun eigen familie?” Ibrahim Camar, ’zakenman’ in de Guinese hoofdstad Conakry, verwoordt het gevoel dat bij de verkiezingen van zondag overheerste. Er kwamen bijzonder weinig kiezers opdagen voor de stembusslag, die een democratisch dieptepunt bleek.
„De hele bedoening is absolute nonsens, ik denk dat president Lansana Conte en zijn PUP gewoon de macht willen behouden. Het is tijd voor verandering”, zegt Binta Sowe, een huisvrouw. Heel wat Guinezen zijn hun president spuugzat, maar ze konden hem zondag niet afstraffen in het stemhokje. De enige tegenkandidaat van de president was Mamadou Bhoye Barry, leider van de Unie voor Nationale Vooruitgang (UPN), een klein partijtje met welgeteld één volksvertegenwoordiger: Barry zelf. De onbekende oppositiekandidaat wordt ervan verdacht gebruikt te zijn door de president om de verkiezingen een aura van geloofwaardigheid te geven.
Na afloop beet Barry echter wel van zich af: „Deze verkiezingen waren bedisseld nog voor er gestemd werd. Ze zijn frauduleus”, verklaarde hij. „De kiescommissie is niet onafhankelijk en de aanhangers van de oppositie werden geïntimideerd. Vorig jaar bij de parlementsverkiezingen was er een electoraat van 3 miljoen stemgerechtigden. Nu zijn er 5,9 miljoen kiezers. Dit is onaanvaardbaar.”
Twee dozijn andere partijen werden door het hooggerechtshof gediskwalificeerd omdat ze de vereiste 10.000 dollar voor hun registratie niet hadden betaald. De oppositiepartijen weigerden deel te nemen, deels uit protest omdat de president de grondwet liet aanpassen om een derde ambtstermijn te kunnen volmaken (voortaan voor zeven jaar) en deels omdat ze niet geloofden dat de verkiezingen eerlijk zouden verlopen. Generaal Conté kwam aan de macht dankzij een staatsgreep in 1984 en werd daarna twee keer op frauduleuze wijze verkozen. Mamadou Ba, de leider van oppositiepartij UDF, omschrijft ook deze verkiezingen als „een farce en een persiflage op de democratie.”
Zeven oppositiepartijen, verenigd in een Front voor Democratische Veranderingen, riepen op de verkiezingen te boycotten, en dat lijkt aardig gelukt. „De mensen zaten gewoon voor hun huis te kaarten of te dammen. Velen hadden niet eens door dat er verkiezingen gehouden werden”, zegt Fantamady Condeh, een journalist in de hoofdstad.
De uitslagen van de verkiezingen zijn nog niet binnen, maar niemand twijfelt eraan dat de huidige president een ruime meerderheid van de stemmen zal halen. President Conte is door suikerziekte en andere gezondheidsproblemen amper in staat te lopen. Hij regeert vanuit zijn dorp en komt nog maar weinig in de hoofdstad. Veel waarnemers achten de kans reëel dat Guinee na de dood van Conté naar een burgeroorlog afglijdt.
In de buurlanden worden de ontwikkelingen met argusogen gevolgd, gezien eventuele onlusten die kunnen overslaan naar onder meer Liberia en Sierra Leone, landen die na jaren van instabiliteit een broze vrede kennen.