„Vol adrenaline” zat Iloyka toen ze in 2008 te maken kreeg met een zelfdoding op het spoor bij Breda. „Het was mijn taak om het lichaam af te dekken.” Logischerwijs liep de trein forse vertraging op. Met de spanning in haar lijf kwam ze op het station tegenover een man te staan die „ontzettend kwaad” was over het oponthoud. De reiziger koelde zijn woede op Iloyka. „Hij gaf me klappen in het gezicht. Ik werd bont en blauw geslagen.” Totaal verbouwereerd was ze. „Ik zou niet weten hoe de man eruit zag.”

Iloyka kwam door de heftige gebeurtenissen een halfjaar thuis te zitten. „Ik kon maar niet begrijpen waarom die man mij had geslagen.” Met hulp van de bedrijfsarts en bedrijfspsychologen wist de conductrice er bovenop te komen. „Het was hard vechten.”

Intimiderend was ook een incident twee jaar geleden. „Een jongeman van een jaar of twintig weigerde een vervoersbewijs te kopen. We kwamen neus aan neus te staan. Erg bedreigend. De man zei: „Als je nou niet weggaat, steek ik je neer.” Ik kon niet zien of hij in het bezit was van bijvoorbeeld een schroevendraaier.” De man kon worden overmeesterd.

Ooit werd de conductrice bespuugd. „Ik kwam een meid tegen zonder kaartje en zei daar ferm wat van. Toen op het station de treindeuren opengingen, wilde ze ertussenuit piepen. Maar eerst schraapte ze een stevige rochel op en spuugde ze me die recht in een van mijn ogen. Twee stevige studenten konden haar vastpakken.”

In de dertien jaar dat ze conductrice is, zag Iloyka de hufterigheid in de trein toenemen. „Ik vermoed dat elke conducteur wekelijks wordt uitgescholden. Je krijgt bijvoorbeeld kanker toegewenst. Door mensen van allerlei leeftijden. Van 10 tot 110 jaar. Ik heb het idee dat mensen eerder duwen en trekken dan voorheen. Mensen hebben een kort lontje, exploderen sneller. Het is niet prettig als mensen je lopen af te kraken.”

Uitrazen

Iloyka zegt te hebben geleerd dat het soms verstandig is om boze reizigers, die bijvoorbeeld van haar een boete krijgen, „even te laten uitrazen.” „In discussie gaan met deze mensen heeft vaak geen zin. Toch moet ik op een gegeven moment ook grenzen stellen, als mensen gaan schelden. Dan zeg ik: „Hier ben ik niet van gediend.”

Soms kiest de conductrice eieren voor haar geld. „Ik zal niet zomaar rollebollend over het station gaan als iemand een kaartje van 2,20 euro niet heeft betaald. Al geeft dat wel tegenstrijdige gevoelens.”

Hoe het tij te keren? „Ik heb verwachtingen van gastlessen op scholen. Leer kinderen vroeg fatsoen en respect. Waarom zou je meteen boos worden? Je kunt toch ook een normaal gesprek met elkaar voeren? Kinderen moeten leren dat achter die conducteur in zijn pak ook een mens schuilgaat die ’s avonds naar zijn kinderen wil.”

Iloyka doet haar werk nog altijd met plezier. „In 99 procent van de gevallen gaat het goed. Ik maak mooie dingen mee. Een vrijgezellenfeest, oudjes die zitten te giebelen omdat ze in de verkeerde trein zijn gestapt, een oudje dat zijn gebit is vergeten. Ik kan echt in een deuk liggen. Leuk is het contact met kinderen. Die mogen soms hun eigen kaartjes knippen of mogen de conducteursjas aan.”

serie Verhuftering

Dit is het vijfde deel van een serie artikelen over verhuftering in de samenleving.